Φλέγεται το Ισραήλ κατά μια ζοφερή, ανοιξιάτικη παράδοση στους Αγίους Τόπους. Ένας άνδρας σκοτώθηκε και άλλοι έξι άνθρωποι τραυματίστηκαν το βράδυ της Παρασκευής, σε επίθεση που σημειώθηκε στο κέντρο το Τελ Αβίβ και στην Ιερουσαλήμ η ισραηλινή αστυνομία συγκρούεται με Παλαιστίνιους διαδηλωτές σε ένα από τους πιο 11 ιερούς τόπους στη Γη. Η βία διαχέεται σε όλο το Ισραήλ και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη και μαχητές από Γάζα και Λίβανο απαντούν με ρουκέτες.

Παρόμοιες εντάσεις που σημειώθηκαν το 2021 κατέληξαν σε έναν 11ήμερο πόλεμο στη Γάζα ενώ η βία που ξέσπασε εκεί το 2000 πυροδότησε μια πενταετή παλαιστινιακή εξέγερση και μια καταστολή εκ μέρους του Ισραήλ σε όλα τα κατεχόμενα εδάφη.

Το Όρος του Ναού: Γιατί είναι τόπος λατρείας μουσουλμάνων και εβραίων

Το Όρος του Ναού, όπου βρίσκεται το τέμενος Al-Aqsa και ο εμβληματικός χρυσός Τρούλος του Βράχου, είναι ο τρίτος πιο ιερός τόπος του Ισλάμ. Είναι όμως και ο πιο ιερός τόπος για τους Εβραίους, επειδή εκεί βρίσκονταν οι βιβλικοί ναοί.

Ο Δεύτερος Ναός, που ήταν ο εβραϊκός ιερός ναός που βρισκόταν στο Όρος του Ναού στην Ιερουσαλήμ, καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 70 μ.Χ. και μόνο το Δυτικό Τείχος διασώθηκε. Τα τζαμιά χτίστηκαν αιώνες αργότερα.

Ρόλο θεματοφύλακα του χώρου διαδραματίζει η γειτονική Ιορδανία. Ο χώρος είναι ανοιχτός για τους τουρίστες για κάποιες περιόδους αλλά μόνο οι μουσουλμάνοι επιτρέπεται να προσεύχονται εκεί βάσει του ιστορικού στάτους- κβο, που θεμελιώθηκε μετά τον πόλεμο του 1967, κατά τον οποίο το Ισραήλ κατέλαβε την ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου βρίσκεται το ιερό, μαζί με τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας.

Το Δυτικό Τείχος είναι ο ιερότερος τόπος όπου οι Εβραίοι μπορούν να προσευχηθούν.

Τι κρύβεται πίσω από το ξέσπασμα της βίας στους Ιερούς Τόπους της Ιερουσαλήμ

Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν τους Αγίους Τόπους ως το τελευταίο απομεινάρι της πατρίδας τους που δεν βρίσκεται υπό πλήρη ισραηλινό έλεγχο και φοβούνται ότι το Ισραήλ σχεδιάζει να καταλάβει μια μέρα τον χώρο ή να τον διαιρέσει.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι διαβεβαιώνουν ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να αλλάξουν το status quo αλλά η χώρα κυβερνάται σήμερα από την πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία της, με θρησκευτικούς υπερεθνικιστές σε ανώτερες θέσεις.

Τις τελευταίες ημέρες, Παλαιστίνιοι έχουν οχυρωθεί μέσα στο τέμενος Αλ Άκσα διεκδικώντας να προσεύχονται εκεί κατά τη διάρκεια της νύχτας, κάτι που το Ισραήλ στο παρελθόν επέτρεπε μόνο κατά τις τελευταίες 10 ημέρες του μουσουλμανικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού.

Οι Παλαιστίνιοι θέλουν επίσης να σταματήσουν οι τελετουργικές σφαγές ζώων από τους Εβραίους. Πρόκειται για αρχαία πρακτική, που έχει απαγορευτεί από το Ισραήλ αλλά οι Εβραίοι εξτρεμιστές έχουν ζητήσει την αναβίωσή της, προσφέροντας μάλιστα χρηματικές αμοιβές σε όσους προσπαθήσουν να το κάνουν.

Τα τελευταία χρόνια, ομάδες εθνικιστών και θρησκευόμενων Εβραίων επισκέπτονται τους Αγίους Τόπους, με τη συνοδεία αστυνομικών και προσεύχονται περιφρονώντας στην πραγματικότητα το status quo. Οι Παλαιστίνιοι απαντούν στις επισκέψεις και τις προσπάθειες των Εβραίων να προσευχηθούν με βία.

Φέτος, το Ραμαζάνι και το εβραϊκό Πάσχα συμπίπτουν, με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός Εβραίων να συρρέουν στους Αγίους Τόπους, κάτι που συμβαίνει συνήθως πρωινές ώρες και αφότου η αστυνομία διώχνει με τη βία τους Παλαιστίνιους.

Ορισμένοι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι ο χώρος πρέπει να είναι ανοιχτός σε όλους τους πιστούς αλλά οι Παλαιστίνιοι αρνούνται, φοβούμενοι ότι κάτι τέτοιο θα άνοιγε το δρόμο στο Ισραήλ να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο των Αγίων Τόπων.

Γιατί η Ιερουσαλήμ είναι τόσο σημαντική και για τους Ισραηλινούς και για τους Παλαιστίνιους

Για το Ισραήλ η Ιερουσαλήμ είναι η «αιώνια» πρωτεύουσά του. Η Ανατολική Ιερουσαλήμ, που είναι στα χέρια του Ισραήλ από το 1967, περιλαμβάνει την Παλιά Πόλη, με πολλά ιερά μνημεία για Εβραίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους.

Οι Παλαιστίνιοι θέλουν την ανατολική Ιερουσαλήμ ως πιθανή πρωτεύουσα στο μελλοντικό τους κράτους, τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Η προσάρτηση από το Ισραήλ του ανατολικού τμήματος της πόλης δεν αναγνωρίζεται διεθνώς.

Η τύχη της ανατολικής Ιερουσαλήμ και των ιερών τόπων της ήταν, όπως επισημαίνει στην ανάλυσή του το AP, ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα στην ειρηνευτική διαδικασία, η οποία σταμάτησε πριν από μια δεκαετία.

Οι Εβραίοι που έχουν γεννηθεί στην ανατολική Ιερουσαλήμ είναι Ισραηλινοί πολίτες, ενώ οι Παλαιστίνιοι εκεί έχουν μια συνθήκη μόνιμης κατοικίες που μπορεί να ανακληθεί μόνο εάν ζουν εκτός της πόλης για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το Ισραήλ έχει χτίσει εβραϊκούς οικισμούς στην ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου ζουν περίπου 230.000 άνθρωποι και υπολογίζεται ότι 360.000 Παλαιστίνιοι ζουν επίσης εκεί.

Εβραίοι έποικοι έχουν προσπαθήσει να εκδιώξουν δεκάδες παλαιστινιακές οικογένειες από τα σπίτια τους σε γειτονιές μέσα και γύρω από την Παλιά Πόλη.

Η Διεθνής Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μια ισραηλινή ομάδα προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πολλές φορές επισημαίνουν τις διακρίσεις στην ανατολική Ιερουσαλήμ ονομάζοντας το Ισραήλ ως υπεύθυνο για απαρτχάιντ. Το Ισραήλ απορρίπτει αυτούς τους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ αντιμετωπίζονται ισότιμα.

Γιατί η βία στην Ιερουσαλήμ εξαπλώνεται σε όλη την περιοχή

Πολλοί μουσουλμάνοι θεωρούν το ξέσπασμα ταραχών στο Αλ-Άκσα ως επίθεση κατά της πίστης τους, κάτι που εργαλειοποιείται από τις πολιτικές παρατάξεις και τις ένοπλες ομάδες στην περιοχή οι οποίες κατηγορούν όχι μόνο το Ισραήλ αλλά και τους Άραβες Μουσουλμάνους ηγέτες που έχουν υπογράψει ειρήνη μαζί του.

Η Χαμάς, που κυβερνά τη Γάζα, έχει επανειλημμένα καλέσει σε εξέγερση ανάλογη με αυτή του 2000 όταν ένας Ισραηλινός πολιτικός επισκέφθηκε το τέμενος.

Αυτή την εβδομάδα η παλαιστινιακή ομάδα Ισλαμική Τζιχάντ στη Γάζα και Παλαιστίνιοι μαχητές στο Λίβανο εκτόξευσαν ρουκέτες σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους πιστούς. Διαμαρτυρίες πραγματοποιήθηκαν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και σε αραβικές κοινότητες εντός του Ισραήλ.

Η Ιορδανία και άλλα αραβικά έθνη που έχουν φιλικούς δεσμούς με το Ισραήλ έχουν καταδικάσει τις ενέργειές του στον ιερό αυτό χώρο. Το ίδιο και η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία συνεργάζεται με το Ισραήλ σε θέματα ασφαλείας.

Οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν επίσης καταδικάσει τη βία και έχουν καλέσει σε αυτοσυγκράτηση, λέγοντας παράλληλα ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του.