Μετά την κλειστή ελεγχόμενη δομή για πρόσφυγες και μετανάστες στη Σάμο, που άρχισε να λειτουργεί στα μέσα Σεπτεμβρίου, σειρά παίρνουν τα νέα κέντρα σε Λέρο και Κω, τα έργα των οποίων βρίσκονται στην τελική ευθεία. Μάλιστα, οι δύο δομές στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δεν αποκλείεται να ανοίξουν τις πύλες τους ακόμη και εντός του Νοεμβρίου ή μέχρι το τέλος του έτους.

Τα νέα κέντρα σε Κω και Λέρο – όπως και σε Λέσβο και Χίο, όπου τα έργα κατασκευής πρόκειται να ξεκινήσουν εντός του 2022, μετά και την ολοκλήρωση του σχετικού διαγωνισμού – τοποθετούνται σε περιοχές μακριά από τον αστικό ιστό. Στη μεν Κω, η νέα δομή βρίσκεται στην περιοχή Μεσοβούνι, Γαιών Πυλίου, 12 χιλιόμετρα από την πόλη της Κω και βάσει του σχεδιασμού θα έχει χωρητικότητα 1.816 ατόμων. Αντίστοιχα, το νέο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Λέρο βρίσκεται στην περιοχή Λεπίδα, στο όρμο Λακκί, περίπου 6,7 χιλιόμετρα από την Αγία Μαρίνα και θα μπορεί να φιλοξενεί 1.360 πρόσφυγες και μετανάστες.

Χωρητικότητα

Οπως επισημαίνουν στα «ΝΕΑ» άνθρωποι του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ο πραγματικός αριθμός διαμενόντων θα είναι μικρότερος από τη σχεδιαζόμενη χωρητικότητα. Είναι χαρακτηριστικό πως στη δομή της Κω σήμερα η ονομαστική χωρητικότητα της υπάρχουσας είναι 816 άτομα, ενώ οι αιτούντες άσυλο είναι κάτω των 100 για αρκετό χρονικό διάστημα. Βέβαια, διευκρινίζουν πως σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι έτοιμος ο μηχανισμός, ώστε να μην αντιμετωπιστούν ξανά φαινόμενα υπερπληθυσμού.

Σε Κω και Λέρο οι νέες κλειστές δομές, οι οποίες αποτελούν μετεξέλιξη των ήδη υπαρχουσών στα νησιά, θα πατήσουν πάνω στην οργάνωση και τον σχεδιασμό της υπό λειτουργία πλέον κλειστής και ελεγχόμενης δομής στη Σάμο, στη θέση Ζερβού. Αυτό, άλλωστε, έχουν επιβεβαιώσει τόσο ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης όσο και ο γενικός γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων Ασυλο Μάνος Λογοθέτης, επισημαίνοντας πως η νέα δομή της Σάμου θα αποτελέσει πρότυπο και προπομπό για τις υπόλοιπες. Υπενθυμίζεται πως χθες, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, έκλεισε οριστικά το παλιό ΚΥΤ στο Βαθύ και ο χώρος αποδόθηκε στον Δήμο Ανατολικής Σάμου. Κοινωνικά και εθνοτικά κριτήρια θα καθορίζουν την τοποθέτηση των αιτούντων άσυλο μέσα στο Κέντρο, το οποίο θα χωρίζεται σε διακριτούς χώρους φιλοξενίας-«γειτονιές». Θα υπάρχει, έτσι, ξεχωριστός χώρος για τα ασυνόδευτα παιδιά, όπως και για τους ευάλωτους πρόσφυγες και μετανάστες αλλά και τις μονογονεϊκές οικογένειες.

Η έμφαση και σε αυτές τις δομές θα δοθεί στην ασφάλεια, ενώ θα εξασφαλίζεται η ασφαλής και ελεγχόμενη είσοδος και έξοδος από τη δομή. Θα εγκατασταθούν τουρνικέ και οι διαμένοντες θα μπορούν να μπουν και να βγουν από το Κέντρο από τις 8 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. Παράλληλα, όπως έγινε και στη δομή στη Σάμο, αναμένεται να εγκατασταθεί Κλειστό Σύστημα Παρακολούθησης, το οποίο θα χρησιμοποιεί λογισμικό, που θα προειδοποιεί εγκαίρως για τυχόν έκτακτα συμβάντα, καθώς και σύστημα πυρασφάλειας.

Σήμερα στα νησιά βρίσκονται συνολικά 4.577 πρόσφυγες και μετανάστες, εκ των οποίων οι περισσότεροι φιλοξενούνται στη Λέσβο (3.400). Αξίζει να σημειωθεί πως την ίδια χρονική περίοδο, δύο χρόνια πριν οι πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά ήταν περισσότεροι από 30.000. Είναι ενδεικτικό πως στην Κω και στη Λέρο (όχι μόνο εντός των δομών) βρίσκονται αυτή τη στιγμή 313 και 143 άτομα αντίστοιχα.

Οικονομική βοήθεια. Στο μεταξύ, χέρια άλλαξε το πρόγραμμα παροχής οικονομικής βοήθειας σε αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα. Ετσι, από τις αρχές Οκτωβρίου, η ελληνική κυβέρνηση θα αναλάβει τη διαχείριση του προγράμματος, παίρνοντας τη σκυτάλη από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Σημειώνεται ότι από την άνοιξη του 2017, η παροχή οικονομικής βοήθειας μέσω προπληρωμένων καρτών έχει στηρίξει τη διαβίωση περισσότερων από 200.000 ευάλωτων αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Η πρωτοβουλία αποτέλεσε μέρος του προγράμματος Επείγουσας Στήριξης για την Ενταξη και τη Στέγαση (ESTIA) που ξεκίνησε το 2018 και περιλάμβανε υπηρεσίες στέγασης και οικονομικής βοήθειας. Οσο για το κομμάτι της στέγασης του προγράμματος ESTIA, μεταβιβάστηκε στη διαχείριση της ελληνικής κυβέρνησης το περασμένο έτος.