Εχει χυθεί πολύ μελάνι για το στέλεχος Δέλτα καθώς έχει κατορθώσει να προκαλέσει σημαντικές ανατροπές λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς του – και στους εμβολιασμένους -, «αναζωπυρώνοντας» μοιραία τη συζήτηση σχετικά με την απόδοση και την ωφέλεια των εμβολίων εν μέσω του τέταρτου κύματος. Τα «σκληρά» επιστημονικά δεδομένα δεν αφήνουν, εντούτοις, περιθώρια για αμφισβητήσεις, αποτυπώνοντας τη μάχη που μαίνεται ανάμεσα στην επιστήμη και στον πανδημικό ιό.

1.Αρκεί μόνο μία μετάλλαξη για την ανάδυση της Δέλτα;

Οι επιστήμονες πασχίζουν το τελευταίο διάστημα να ξεκλειδώσουν τη βιολογική βάση που καθορίζει την επιθετική συμπεριφορά του στελέχους Δέλτα. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η απάντηση βρίσκεται στην παραλλαγή P681R (μετατρέπει ένα υπόλειμμα προλίνης σε αργινίνη, αλλάζοντας τις θέσεις διάσπασης της φουρίνης), όμως ολοένα και περισσότεροι ερευνητές εμφανίζονται βέβαιοι ότι παραμένουν ακόμη πολλά τα άλυτα… μυστήρια του νέου στελέχους. «Είναι πολύ απλοϊκό να πούμε ότι οφείλεται μόνο στο 681», δηλώνει στο επιστημονικό περιοδικό «Nature» η Teresa Aydillo – Gomez, ιολόγος στην Ιατρική Σχολή Icahn στο Mount Sinai της Νέας Υόρκης, προσθέτοντας ότι «πρόκειται για ένα άθροισμα αλλαγών». Αναλυτικότερα και σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, το στέλεχος Δέλτα φέρει και άλλες μεταλλάξεις τόσο στην πρωτεΐνη ακίδα όσο και σε άλλες λιγότερο μελετημένες πρωτεΐνες, υπονοώντας έναν πολύπλοκο μηχανισμό μεταβολών.

2.Γιατί οι εμβολιασμένοι μολύνονται;

Το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) επιβεβαιώνει ότι οι πλήρως εμβολιασμένοι και μολύνονται και μεταδίδουν. Ωστόσο, όσοι έχουν λάβει πιστοποιητικό εμβολιασμού φαίνεται να παραμένουν μολυσματικοί για μικρότερο χρονικό διάστημα. Η εξήγηση; Τα προηγούμενα στελέχη παρήγαν μικρότερη ποσότητα ιού στους πλήρως εμβολιασμένους συγκριτικά με τους μη εμβολιασμένους, κάτι που όμως δεν ισχύει με τη Δέλτα. Εντούτοις, η ποσότητα του ιού μειώνεται γρηγορότερα στα άτομα που έχουν υποβληθεί σε δύο δόσεις εμβολίου και γι’ αυτό εκτιμάται ότι πιθανότατα είναι για μικρότερο χρονικό διάστημα μολυσματικά.

3.Προστατεύουν τα εμβόλια;

Ο εμβολιασμός είναι το καλύτερο μέτρο πρόληψης. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, οι δύο δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech παρέχουν προστασία κατά 79% έναντι της μόλυνσης με την παραλλαγή Δέλτα του SARS-CoV-2. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι επίσης ότι παρέχει προστασία κατά 96% από την ανάγκη νοσηλείας εάν ένα εμβολιασμένο άτομο μολυνθεί από το νέο στέλεχος. Δύο δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca είναι κατά 92% αποτελεσματικές ως προς την αποφυγή της νοσηλείας λόγω μόλυνσης από το στέλεχος Δέλτα. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με νέα μελέτη που διεξήχθη στην Κίνα, τα εμβολιασμένα άτομα είχαν επίσης 65% λιγότερες πιθανότητες από τα μη εμβολιασμένα να μεταδώσουν τον ιό σε κάποιον άλλο.

4.Γιατί «χτυπάει» και τα παιδιά;

Καθώς τα σχολεία ανοίγουν ξανά στις ΗΠΑ, ο αριθμός των κρουσμάτων Covid-19 στα παιδιά έχει αυξηθεί κατακόρυφα, όπως επισημαίνει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων. Τα παιδιά αφορούν το 19% των κρουσμάτων στις ΗΠΑ και θεωρείται ότι η υψηλή μεταδοτικότητα του στελέχους Δέλτα φταίει για αυτό. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν επιστήμονες του ΕΚΠΑ, το δεδομένο αυτό αποδεικνύει πόσο σημαντικό είναι να είναι εμβολιασμένοι οι γονείς όταν έχουν παιδιά κάτω των 12 ετών, υπενθυμίζοντας ότι η σύσταση στις ΗΠΑ είναι ο εμβολιασμός όλων των παιδιών άνω των 12 ετών και η επιστροφή στις τάξεις με την απαραίτητη χρήση μάσκας. Και προσθέτουν ότι «παρότι η σοβαρή νόσος είναι σπάνια στα παιδιά είναι αναγκαίο να συλλέξουμε περισσότερα δεδομένα για τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές της λοίμωξης Covid-19 στα παιδιά και να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία». Είναι σημαντικό να προστεθεί ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο μελέτες έδειξαν ότι παιδιά και ενήλικες κάτω των 50 ετών είχαν δυόμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να μολυνθούν από το στέλεχος Δέλτα του SARS-CoV-2.

5.Γιατί μπερδεύουν τα συμπτώματα;

Τα κυριότερα συμπτώματα των ασθενών με το στέλεχος Δέλτα του SARS-CoV-2 περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, πονόλαιμο, ρινική καταρροή και πυρετό. Ο βήχας αναφέρεται λιγότερο συχνά και η απώλεια της όσφρησης δεν περιλαμβάνεται πλέον στα κορυφαία 10 συχνότερα συμπτώματα. Οι ερευνητές ανησυχούν ότι τα άτομα μπορεί να μπερδέψουν τα συμπτώματα με ένα κοινό κρυολόγημα και να αποφύγουν την καραντίνα, το οποίο μπορεί να βοηθήσει την εξάπλωση του στελέχους Δέλτα.