Σε επίπεδα χωρίς προηγούμενο έφτασε ο πλούτος των κροίσων του πλανήτη εν μέσω της πανδημίας, αυξάνοντας κι άλλο την ψαλίδα με τα χαμηλότερα εισοδήματα, την ώρα που η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι η ανέχεια αναμένεται να αυξηθεί φέτος για πρώτη φορά σε είκοσι χρόνια λόγω του Covid-19.

Η περιουσία των δισεκατομμυριούχων του κόσμου αυξήθηκε πάνω από 27% από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 2020, φτάνοντας τα 10,2 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με έκθεση της ελβετικής τράπεζας UBS και της PwC. Το προηγούμενο υψηλό είχε καταγραφεί το 2017, όταν η περιουσία των δισεκατομμυριούχων αθροιζόταν στα 8,9 τρισ. δολάρια. Η μεγάλη φετινή αύξηση αποδίδεται κυρίως στο ράλι των τιμών των μετοχών που καταγράφηκε εν μέσω της πανδημίας, ειδικά σε εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, ηλεκτρονικού εμπορίου, εταιρείες του ιατρικού και φαρμακευτικού κλάδου και άλλες εταιρείες προηγμένης τεχνολογίας.

Είναι ενδεικτικό ότι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι ο Τζεφ Μπέζος της Amazon που είδε φέτος την περιουσία του να αυξάνεται κατά 74 δισ., στα 189 δισ. δολάρια ή ποσό που πλησιάζει αυτό του ΑΕΠ της Ελλάδας. Ο Ιλον Μασκ της Tesla ήταν επίσης από τους πολύ μεγάλους κερδισμένους καθώς είδε την περιουσία του να αυξάνεται κατά 74 δισ., στα 102 δισ. δολάρια, και είναι πλέον ο τέταρτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Οι μετοχές της Amazon και ιδιαίτερα της Tesla έχουν κάνει φέτος κούρσα που δεν είχε κανένα προηγούμενο. Πλέον στον κόσμο υπάρχουν 2.189 δισεκατομμυριούχοι από 2.158 το 2017, σύμφωνα με την έκθεση της UBS και της PwC. Πρόκειται για κροίσους από κάθε γωνιά του πλανήτη, όχι μόνο από τις ΗΠΑ αλλά και από την Ευρώπη και την Ασία, και ειδικά την Κίνα, όπου ο πλούτος αυξάνεται συνεχώς.

Τα τρία βασικά συμπεράσματα της έκθεσης είναι τα εξής:

  1. Ο συνολικός πλούτος των δισεκατομμυριούχων έφτασε τα 10,2 τρισ. δολάρια στα τέλη Ιουλίου 2020, αγγίζοντας νέο υψηλό μετά την ανάκαμψη σε σχήμα V στις τιμές των αγορών, όπως είναι οι τιμές των μετοχών και άλλων περιουσιακών στοιχείων. Αυτό το επίπεδο ξεπερνά το προηγούμενο υψηλό των 8,9 τρισ. δολαρίων, που είχε καταγραφεί στο τέλος του 2017. Υπάρχουν τώρα 2.189 δισεκατομμυριούχοι από 2.158 το 2017.
  2. Υπάρχει πόλωση στις περιουσίες, καθώς οι καινοτόμοι στις επιχειρήσεις χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να είναι μεταξύ των ηγετών της σημερινής οικονομικής επανάστασης. Κατά τη διάρκεια του 2018, του 2019 και των πρώτων επτά μηνών του 2020, οι επιχειρηματίες στον τομέα της τεχνολογίας, της υγειονομικής περίθαλψης και των βιομηχανιών σημείωσαν μεγάλο άλμα. Η καταιγίδα Covid-19 επιτάχυνε την αύξηση της ψαλίδας.
  3. Επιστήμονες, προγραμματιστές υπολογιστών και μηχανικοί φέρνουν επανάσταση στις βιομηχανίες με ρυθμό που δεν έχει ξαναδεί ποτέ ο κόσμος. Η σφαίρα δραστηριότητάς τους εξαπλώνεται από τους τομείς της τεχνολογίας και της υγειονομικής περίθαλψης για να αλλάξει πολλά μέρη της οικονομίας. Καθώς εφαρμόζουν αναδυόμενες τεχνολογίες για την προώθηση της αλλαγής, πολλοί από τους καινοτόμους αυτούς γίνονται δισεκατομμυριούχοι.

Αναλυτικά, τα συμπεράσματα της έκθεσης δείχνουν τις αλλαγές που συντελούνται στην οικονομία και πώς αυξάνεται ο πλούτος. Να τι αναφέρουν οι UBS και PwC: «Μια ομάδα από δισεκατομμυριούχους που είναι καινοτόμοι και φέρνουν αλλαγές στους κλάδους τους έχει ξεπεράσει άλλους κροίσους σε πιο παραδοσιακούς κλάδους. Κατά τη διάρκεια του 2018, του 2019 και των πρώτων επτά μηνών του 2020, οι δισεκατομμυριούχοι που δραστηριοποιούνται στον τομέα της τεχνολογίας και της υγειονομικής περίθαλψης είδαν τον πλούτο τους να αυξάνεται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από τους υπόλοιπους κροίσους.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι επιχειρηματίες του κλάδου τεχνολογίας αύξησαν τον συνολικό τους πλούτο κατά 42,5%, από 1,3 τρισ. δολάρια σε 1,8 τρισ. δολάρια, ενώ οι δισεκατομμυριούχοι της υγειονομικής περίθαλψης είδαν τον πλούτο τους να αυξάνεται κατά 50,3%, από 438,1 δισ. δολάρια σε 658,6 δισ. δολάρια. Αυτά τα επίπεδα ανάπτυξης ξεπερνούν κατά πολύ τον συνολικό ρυθμό ανάπτυξης του πλούτου των δισεκατομμυριούχων κατά την περίοδο, που ανέρχεται στο 19,1% – με δισεκατομμυριούχους σε πιο παραδοσιακούς τομείς, όπως η ακίνητη περιουσία και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, να μειώνουν τον μέσο όρο. Ο Covid-19 επιτάχυνε αυτήν την τάση δραματικά. Με το να καταφέρουν να εκμεταλλευτούν τις συνθήκες και τις προκλήσεις, οι δισεκατομμυριούχοι που είναι και καινοτόμοι κατάφεραν να «φύγουν» πιο μπροστά από τους άλλους, καθώς αύξησαν τον πλούτο τους ενώ άλλοι είδαν την περιουσία τους να μειώνεται».

Πτώση πλούτου

Oσον αφορά την ανάκαμψη μετά την αναταραχή που προκάλεσε στην αγορά ο Covid-19, τα στοιχεία της έκθεσης είναι επίσης αποκαλυπτικά. Οπως αναφέρεται, καθώς η πανδημία εξαπλωνόταν τους πρώτους μήνες του 2020, τις εβδομάδες του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου του 2020 καταγράφηκε πτώση του πλούτου των δισεκατομμυριούχων. Η πτώση ανήλθε σε 6,6% μεταξύ Μαρτίου 2019 και Απριλίου 2020, κατά 564 δισ. δολάρια, στα 8 τρισ. δολάρια. Ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων μειώθηκε κατά 43 άτομα, σε 2.058. Ωστόσο, μέχρι τα τέλη του Ιουλίου 2020, ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων ανακτήθηκε ακολουθώντας την ανάκαμψη σε σχήμα V που καταγράφηκε στις αγορές. Σε αυτή την ανάκαμψη μπήκαν μπροστά δισεκατομμυριούχοι στην τεχνολογία, την υγειονομική περίθαλψη και τη βιομηχανία. Ο πλούτος έφτασε στο νέο υψηλό των 10,2 τρισ. δολαρίων, ξεπερνώντας την προηγούμενη κορυφή των 8,9 τρισ. δολαρίων, η οποία είχε καταγραφεί στο τέλος του 2017. Υπάρχουν πλέον σήμερα 2.189 δισεκατομμυριούχοι από 2.158 το 2017, σύμφωνα με την έκθεση.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται επίσης σε καινοτόμους που φέρνουν επανάσταση στις βιομηχανίες όπου δραστηριοποιούνται. Ειδικότερα, επιστήμονες, προγραμματιστές υπολογιστών και μηχανικοί φέρνουν επανάσταση στις βιομηχανίες με ρυθμό που δεν έχουμε ξαναδεί. Αυτοί οι καινοτόμοι παράγοντες γίνονται επιχειρηματίες και χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, υπηρεσιών και επιχειρηματικών μοντέλων. Αυτό διαταράσσει και αλλάζει όχι μόνο τους δικούς τους επιχειρηματικούς τομείς, αλλά ολόκληρη την οικονομία, δημιουργώντας νέες επιχειρήσεις και νέο πλούτο.

Οι δισεκατομμυριούχοι – που η έκθεση χαρακτήρισε ως άτομα που έφεραν μεγάλες αλλαγές στον κλάδο και στην οικονομία – αύξησαν τον πλούτο τους κατά 17%, σε 5,3 τρισ. δολάρια το 2018, το 2019 και το 2020. Αυτό το ποσό συγκρίνεται με τον πλούτο των παραδοσιακών δισεκατομμυριούχων που αυξήθηκε λιγότερο αναλογικά, κατά 6%, σε 3,7 τρισ. δολάρια. Οι περισσότεροι δισεκατομμυριούχοι στους τομείς τεχνολογίας και υγειονομικής περίθαλψης αποτελούν μέρος αυτής της ομάδας, με την ανάλυση της UBS και της PwC να χαρακτηρίζει το 94% των επιχειρηματιών τεχνολογίας και το 71% των επιχειρηματιών υγειονομικής περίθαλψης ως καινοτόμους. Η καινοτομία σε αυτούς τους τομείς καθοδηγείται από τη νέα τεχνολογία που αποβλέπει στη χρήση της από καταναλωτές, καθώς και τις επιχειρηματικές υπηρεσίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), το «σύννεφο» αποθήκευσης δεδομένων (cloud computing) και το λογισμικό ως υπηρεσία από εταιρείες όπως οι Oracle και Microsoft. Εχουμε επίσης ζήσει μια νέα εποχή ανακάλυψης φαρμάκων και καινοτομιών στη διαγνωστική και ιατρική τεχνολογία, καθώς και στις θεραπείες και στον εξοπλισμό αντιμετώπισης του Covid-19.

Οι πρωτοπόροι

Στην έκθεση γίνεται επίσης αναφορά σε πρωτοπόρους πλούσιους στη φιλανθρωπία και τη βιωσιμότητα. Σε απάντηση στον Covid-19, δισεκατομμυριούχοι έδωσαν περισσότερα από ποτέ στο διάστημα λίγων μηνών, όπως αναφέρεται. Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2020, συνολικά 209 δισεκατομμυριούχοι υποσχέθηκαν δημοσίως 7,2 δισ. δολάρια – οι δημόσιες ανακοινώσεις μάλιστα υποτιμούν το πραγματικό ποσό που δόθηκε, αναφέρεται στην έκθεση.

Ενας αριθμός δισεκατομμυριούχων επιδιώκει να προχωρήσει πέρα από τη φιλανθρωπία για να κάνει καλό σε εταιρικές και επενδυτικές δραστηριότητες. Αυτή η ομάδα κροίσων επιδιώκει να εξισορροπήσει τις εταιρικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές αξίες με την εταιρική κερδοφορία. Για παράδειγμα, οι δέκα κορυφαίες εταιρείες που ελέγχονται από δισεκατομμυριούχους και κατατάσσονται στην απόδοση της αειφορίας συνδέονται σχεδόν όλες με δισεκατομμυριούχους που είναι επίσης δωρητές κατά του Covid-19 και με επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων σε επιχειρήσεις καθαρής τεχνολογίας. Εννέα από τους δέκα είναι δωρητές Covid-19 και επτά επενδύουν επίσης στην καθαρή τεχνολογία, αναφέρεται μεταξύ άλλων.

Το 2020 χαρακτηρίζεται στην έκθεση ως καίριο έτος, ένα βασικό σημείο στην Ιστορία. Η οικονομία έχει γίνει πολύ γρήγορα πολύ πιο ψηφιακή, ενώ ταυτόχρονα γίνεται λιγότερο παγκόσμια και με περισσότερα χρέη. Καθώς οι προκλήσεις οδεύουν στην επόμενη δεκαετία και πιο μετά ακόμη, οι δισεκατομμυριούχοι καινοτόμοι έχουν ζωτικό ρόλο να διαδραματίσουν στην ανοικοδόμηση της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτοί οι δισεκατομμυριούχοι θα επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους εκθετικά και θα συνεχίσουν να αλλάζουν όλους τους τομείς, όπως αναφέρεται στην έκθεση.

«Θα υπάρξουν προκλήσεις και, τελικά, νικητές και ηττημένοι μεταξύ των δισεκατομμυριούχων. Η μείωση της παγκοσμιοποίησης, οι επιχειρηματικοί τομείς με μεγάλες προκλήσεις και η απειλή υψηλότερης φορολογίας μπορεί να επηρεάσουν ορισμένους, ενώ άλλοι θα είναι σε θέση να μπουν μπροστά στο κύμα της ψηφιακής επανάστασης. Περισσότερο από ποτέ, οι δισεκατομμυριούχοι θα είναι υπεύθυνοι για τις αλλαγές στην κοινωνία. Αυτό θα συνεπάγεται αύξηση της παραγωγικότητας για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη μείωση της κοινωνικής ανισότητας και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η πανδημία άνοιξε τα μάτια πολλών ακόμη δισεκατομμυριούχων που θέλουν να επηρεάσουν θετικά την κοινωνία», σύμφωνα πάντα με την έκθεση.

Η έρευνα, κατά την UBS και την PwC, αφορά περισσότερους από 2.000 δισεκατομμυριούχους από 43 αγορές στην Αμερική, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία. Η βάση δεδομένων των δύο εταιρειών περιλαμβάνει τις 43 μεγαλύτερες αγορές παγκοσμίως, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 98% του παγκόσμιου πλούτου όλων των δισεκατομμυριούχων. Επιπλέον, οι ερευνητές πραγματοποίησαν περίπου 60 συνομιλίες με δισεκατομμυριούχους. Οι ερευνητικές πηγές περιλαμβάνουν δεδομένα δισεκατομμυριούχων της PwC και της UBS. Η UBS και η PwC παρέχουν συμβουλευτικές και άλλες υπηρεσίες σε μεγάλο αριθμό πλουσίων του κόσμου και έτσι έχουν εικόνα σχετικά με τις περιουσίες τους, όπως αναφέρεται στην έκθεση.