Πιστή στην άτολμη στάση που έχει κρατήσει μέχρι σήμερα απέναντι στην τουρκική παραβατικότητα -που έχει ως αποτέλεσμα η γείτονα να μην αισθάνεται καμιά ουσιαστική πίεση- έμεινε η Ευρωπαϊκή Ένωση παρά την σοβαρή κλιμάκωση της έντασης, όπως αποτυπώνεται και στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, στις Βρυξέλλες.

Οι 27 ηγέτες των κρατών – μελών εξέτασαν το ενδεχόμενο του εμπάργκο όπλων προς την Άγκυρα, όπως και το τελεσίγραφο της Γερμανίας, η οποία έδινε μια εβδομάδα προθεσμία προς τον Ταγίπ Ερντογάν για την απόσυρση του Oruç Reis από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, ωστόσο από το τελικό κείμενο συμπερασμάτων παραλείφθηκαν και τα δύο επίμαχα σημεία.

Αντί αυτών, το Συμβούλιο αρκέστηκε στην επιβεβαίωση των συμπερασμάτων της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου, που έδινε πίστωση χρόνου μέχρι τη επόμενη σύνοδο του Δεκεμβρίου, και την αποδοκιμασία των πρόσφατων ερευνητικών δραστηριοτήτων της Άγκυρας.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε αυτά, το Συμβούλιο -αφού αποδοκιμάζει τις νέες μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο- καλεί την Τουρκία:

  • Να σεβαστεί τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τονίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων, ενώ επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο
  • Να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες και να εργαστεί για τη μείωση των εντάσεων κατά τρόπο συνεπή και συστηματικό. Θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί στενά το ζήτημα, προκειμένου να υπάρξει συνέχεια στα συμπεράσματα του της 2ας Οκτωβρίου.

Μητσοτάκης: Τον Δεκέμβριο η απόφαση για κυρώσεις

Όπως υποστήριξε ο έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη Σύνοδο Κορυφής, η Τουρκία και η προκλητικότητά της στην Ανατολική Μεσόγειο βρέθηκαν στο επίκεντρο της ατζέντας. Ωστόσο οι τελικές αποφάσεις για κυρώσεις αναμένονται τον Δεκέμβριο. Μάλιστα, υπογράμμισε πως έθεσε  ζήτημα εμπάργκο όπλων στην Τουρκία.

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε πως το ζήτημα της Τουρκίας δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη, αλλά επέμεινε μαζί με τον πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη, και επίσης ζήτησαν να μπει στα συμπεράσματα της Συνόδου η έντονη αποδοκιμασία της ΕΕ στις ενέργειες της Τουρκίας.

Έκανε δε γνωστό πως συμφώνησαν τελικά και οι άλλοι ηγέτες σε αυτές τις διατυπώσεις και ως εξ τούτου η ΕΕ κάλεσε την Τουρκία να αντιστρέψει αυτές τις πρόσφατες ενέργειες.

Ακόμη, ανέφερε πως σε αυτές τις διατυπώσεις υπάρχει ρητή αναφορά να σεβαστεί η Τουρκία τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και κάλεσε την Τουρκία να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες, ενώ ανέφερε ότι θα παρακολουθεί τις εξελίξεις. «Όταν συζητήσαμε εκτενώς το θέμα της Τουρκίας στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής έπρεπε να διανύσουμε δρόμο για να εξηγήσουμε στους Ευρωπαίους» συνέχισε ο Κ. Μητσοτάκης.

«Μετά από κάθε συνεδρίαση διανύουμε ακόμα δρόμο. Τα συμπεράσματα που επαναβεβαιώθηκαν σήμερα στην παράγραφο 21, λένε ξεκάθαρα, θέτουν ξεκάθαρη χρονική περίοδο που θα αξιολογηθεί η συμπεριφορά της Τουρκίας τον Δεκέμβριο» δήλωσε.

Να σημειωθεί πως ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο ζήτημα της επέκτασης των χωρικών υδάτων, κληθείς να απαντήσει σε σχετική ερώτηση. «Η συζήτηση περί επέκτασης των χωρικών υδάτων, όπως άκουσα να γίνεται από την αντιπολίτευση, δεν μπορεί να γίνεται στα ΜΜΕ. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας, γνωρίζετε γιατί δεν έχει γίνει ακόμα. Διατηρεί το αναφαίρετο δικαίωμα να επεκτείνει στα 12 μίλια» σημείωσε.

Με τρεις Navtex σε Αιγαίο και Μεσόγειο απαντά η Άγκυρα

Αγνοώντας επιδεικτικά τις παραπάνω προειδοποιήσεις και χωρίς να «ιδρώνει το αυτί του», η Άγκυρα -με μια νέα εμπρηστική κίνηση που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως απάντηση στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής- προχώρησε στην έκδοση τριών νέων οδηγιών προς ναυτιλλομένους, με τις οποίες δεσμεύει για στρατιωτικές ασκήσεις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές στο Αιγαίο αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ειδικότερα, η Υδρογραφική Υπηρεσία της Τουρκίας εξέδωσε τρεις Navtex που αφορούν στη διενέργεια τριών διαφορετικών στρατιωτικών ασκήσεων: Η πρώτη έχει προγραμματιστεί στις 22-23 Οκτωβρίου στη Μεσόγειο, η δεύτερη στις 19-21 Οκτωβρίου στο Αιγαίο και η τρίτη άσκηση στις 19-20 Οκτωβρίου, επίσης στο Αιγαίο.

Σημειώνεται ότι η μια από τις τρεις τουρκικές Navtex δεσμεύει συγκεκριμένη περιοχή δυτικά της Σαμοθράκης και νότια του Έβρου, όπου το Σάββατο πραγματοποιεί επίσκεψη ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Την ίδια στιγμή, το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό βρίσκεται σε απόλυτη ετοιμότητα από τη Δευτέρα (12/10) όταν το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Oruc Reis ξεκίνησε από το λιμάνι της Αττάλειας, για να φτάσει εντός της πρώτης παράνομης τουρκικής Navtex, νότια του Καστελόριζου.

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη Navtex της Τουρκία που αφορά στις σεισμογραφικές έρευνες του Oruc Reis ισχύει μέχρι και τις 22 Οκτωβρίου.

Εμπρηστικό σχόλιο του ΥΠΕΞ

Σαν να μην έφτανε αυτό -πιστή στην εμπρηστική ρητορική- ακολούθησε ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ που βάλλει κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ χαρακτηρίζει «κακομαθημένες» την Ελλάδα και την Κύπρο.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, Χαμί Ακσόι, σχολιάζει το κείμενο συμπερασμάτων της ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής, μέσα στο οποίο υπήρχαν αναφορές για την χώρα του. Όπως τονίζει ο τούρκος αξιωματούχος «καλό θα είναι η ΕΕ να τηρήσει ουδέτερη στάση και να προσφέρει συμβουλές προσανατολισμένες στην εύρεση λύσης από το να μας απειλεί».

Στη συνέχεια, σημειώνει πως η Τουρκία έδειξε προθέσεις και καλή θέληση για έναρξη διαλόγου και τώρα περιμένει συγκεκριμένα βήματα και απτές ενέργειες από την Ευρώπη για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Μάλιστα, κάνει λόγο για «συνήθη προκατειλημμένη στάση της ΕΕ κατά της Τουρκίας», ενώ δεν αποτελεί έκπληξη για την Άγκυρα που η Ένωση χαρακτηρίζει ως «προκλητική την αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων».

Επίσης, στρέφει τα πυρά του κατά της Ελλάδας και της Κύπρου λέγοντας πως οι δύο χώρες έχουν «παράλογα και αναιδή αιτήματα που πρέπει να σταματήσουν». Τονίζει δε, πως «οι συνεχιζόμενες απειλές για κυρώσεις από την ΕΕ περισσότερο αποθαρρύνουν και δεν ενθαρρύνουν τον διάλογο και τη συμφιλίωση και αποδεικνύουν ότι ο σκοπός και η γλώσσα της απέχουν πολύ από την ειλικρίνεια και την εποικοδομητικότητα».

Διευρύνει το πεδίο της έντασης

Την ίδια στιγμή, νέα δεδομένα στο διαμορφούμενο σκηνικό «ρήξης» της Τουρκίας με τη Δύση δημιουργεί η δοκιμή του πυραυλικού συστήματος των S-400 από την Αγκυρα, που πραγματοποίησε την Παρασκευή τουλάχιστον μια εκτόξευση πυραύλου από το πεδίο που είχε δεσμεύσει στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Παρότι επισήμως δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι η τουρκική πλευρά πραγματοποίησε την πρώτη ολοκληρωμένη δοκιμή του συστήματος, δημοσιεύματα από τουρκικά και διεθνή μέσα δεν αφήνουν επί της ουσίας περιθώριο αμφισβήτησης.

H κίνηση της Αγκυρας προκάλεσε, όπως αναμενόταν, την αντίδραση των ΗΠΑ, μιας και το εν λόγω ζήτημα αποτελεί χρόνιο σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο πλευρών, με την Ουάσιγκτον να έχει απειλήσει πολλάκις στο παρελθόν με κυρώσεις. Παράλληλα, στην εξίσωση συγκαταλέγεται και το ΝΑΤΟ, που επίσης έχει εκφράσει τις αντιδράσεις του για την αγορά και πιθανή ενεργοποίηση του συστήματος.