Επιστήμονες στις ΗΠΑ έχουν αποδυθεί σε προσπάθειες εξεύρεσης εναλλακτικών εμβολίων, που θα προσφέρουν την ίδια προστασία κατά των ιών της εποχικής γρίπης, σβήνοντας όμως από τη διαδικασία το… ανατριχιαστικό πλην όμως αναγκαίο προς το παρόν τσίμπημα. Το άγγιγμα της βελόνας, άλλωστε, αποτελεί για αρκετούς έναν ακόμη ανασταλτικό παράγοντα, καθώς ο φόβος υπερισχύει της λογικής.

«Προς το παρόν οι προσπάθειες αυτές βρίσκονται σε φάση μελέτης, με τους ερευνητές να δοκιμάζουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα τσιρότων (skin patch) αλλά και μεθόδων χορήγησης από το στόμα», διευκρίνισε ο καθηγητής Παθολογίας – Λοιμώξεων του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) Σωτήρης Τσιόδρας.

Ο ίδιος δε συμπλήρωσε σε σχετική συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε την περασμένη Δευτέρα ο ΕΟΔΥ για τη δραστηριότητα της γρίπης στη χώρα μας, ότι το εμβόλιο σε μορφή σπρέι αποτελεί γεγονός, έχει, όμως, περιορισμούς – δεν μπορεί να χορηγηθεί για παράδειγμα σε ανοσοκοτασταλμένους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγα 24ωρα πριν είχαν δημοσιευτεί στην ιατρική επιθεώρηση «Journal Investigative Dermatology» τα αποτελέσματα μιας μελέτης για ένα νέο εμβόλιο «ελεύθερο βελόνας».

«Οι επιστήμονες ερευνούν για σχεδόν δύο δεκαετίες διάφορες εκδοχές εμβολίων χωρίς βελόνες, αλλά καμία από τις μεθόδους που προκρίθηκαν δεν κατάφεραν να φτάσουν ως το στάδιο της προώθησής τους στο εμπόριο», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Benjamin L. Miller, Ph.D.

Επιθέματα: Το νέο όπλο

Ομως, ο καθηγητής Δερματολογίας στο πανεπιστημιακό ιατρικό κέντρου του Rochester της Νέας Υόρκης και η ερευνητική του ομάδα ευελπιστούν ότι το επίθεμα που εφηύραν δεν θα παρουσιάζει τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι συνάδελφοί τους στο παρελθόν. Η ιδέα προέκυψε στους ερευνητές ενόσω μελετούσαν τη φυσιολογία του ατοπικού δέρματος. Ειδικότερα, διαπίστωσαν ότι στα άτομα με έκζεμα, ο φυσικός φραγμός του δέρματος που κανονικά εμποδίζει τις τοξίνες και τα αλλεργιογόνα να εισέλθουν από το δέρμα στον οργανισμό, σταματά να λειτουργεί σωστά.

Κλειδί που ενεργοποιεί τον μηχανισμό αυτό είναι η πρωτεΐνη claudin-1, που όμως στα άτομα με έκζεμα τα επίπεδά της είναι χαμηλά. Τα ευρήματα αυτά στάθηκαν η αφορμή για την επόμενη υπόθεση: Μήπως, κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα «παράθυρο» στο δέρμα που θα ανοίγει αποκλειστικά και μόνον για να περάσει στον οργανισμό ο ιός του εμβολίου;

Επειτα, η ομάδα εντόπισε ένα πεπτίδιο που έχει την ικανότητα να διαταράσσει τον φραγμό του δέρματος χωρίς να προκαλεί τοξικές παρενέργειες. Το πεπτίδιο λειτουργεί με δέσμευση και αποκλεισμό της πρωτεΐνης claudin-1. Στη συνέχεια οι ερευνητές δημιούργησαν ένα επίθεμα δέρματος που περιείχε το πεπτίδιο και ένα ανασυνδυασμένο εμβόλιο γρίπης και το έλεγξε με δύο τρόπους σε ποντίκια.

Η απόκριση των πειραματόζωων δημιούργησαν αισιοδοξία στην ερευνητική ομάδα, που δεσμεύτηκε να συνεχίσει τη μελέτη της σε ποντίκια και εφόσον επιβεβαιωθεί η ασφάλεια του επιθέματος, σε ανθρώπους.

Ασπίδα στους ιούς

Εως ότου – και εφόσον – τα εμβόλια «ελεύθερα βελόνας» φτάσουν στην αγορά, ο φόβος του τσιμπήματος δεν θα πρέπει να σταματά τους πολίτες που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες από το να εμβολιαστούν.

Συνεπώς και σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ο εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά σε άτομα που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου όπως είναι οι εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και οι πολίτες 60 ετών και άνω.

Επιπλέον, βρέφη μεγαλύτερα των έξι μηνών και ενήλικοι που έχουν χρόνια νοσήματα (όπως είναι οι πνευμονοπάθειες και τα καρδιαγγειακά νοσήματα), οι έγκυοι και οι υπέρβαροι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.

Εν τω μεταξύ, οι ειδικοί επιμένουν ότι πρέπει να δημιουργείται ένα «δίχτυ» ασφαλείας γύρω από τους άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά, με τον εμβολιασμό εκείνων που βρίσκονται σε στενή επαφή.