Τον κρίσιμο ρόλο που παίζει η μιτοφαγία, δηλαδή η διαδικασία ανακύκλωσης των μιτοχονδρίων, στην παθογένεση της νόσου Αλτσχάιμερ, αναδεικνύει μια νέα έρευνα Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης Nature Neuroscience.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Ερευνάς Δρ. Κωνσταντίνος Παληκαράς και Δρ. Νεκτάριος Ταβερναράκης (καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος του ΙΤΕ), σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του δρος Vilhem Bohr (Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των ΗΠΑ) και του δρος Evandro Fang (Πανεπιστήμιο Όσλο Νορβηγίας), έδειξαν ότι η διαδικασία της μιτοφαγίας υπολειτουργεί στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ και ότι η φαρμακολογική επαγωγή της αναστρέφει τα παθολογικά χαρακτηριστικά της νόσου, συμπεριλαμβανομένων των γνωστικών διαταραχών.

Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί την πιο συχνή μορφή άνοιας, με κύριο χαρακτηριστικό την προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών του ασθενούς. Παρά τις έντονες ερευνητικές προσπάθειες, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία.

Η αυξημένη μιτοχονδριακή δυσλειτουργία είναι κύριο χαρακτηριστικό της παθοφυσιολογίας της νόσου. Τα μιτοχόνδρια αποτελούν τα «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας» του κυττάρου και επιτελούν βασικές κυτταρικές λειτουργίες. Τα νευρικά κύτταρα εξαρτώνται από την ομαλή λειτουργία των μιτοχονδρίων. Η μιτοφαγία είναι μια μορφή κυτταρικής αυτοφαγίας, δηλαδή ένας τρόπος απομάκρυνσης και καταστροφής των δυσλειτουργικών μιτοχονδρίων.

Κάνοντας πειράματα με το νηματώδη Caenorhabditis elegans και με ποντίκια, καθώς επίσης μελετώντας δείγματα ασθενών με Αλστχάιμερ, οι Έλληνες και ξένοι ερευνητές έδειξαν ότι η απορρύθμιση της μιτοφαγίας έχει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην εξέλιξη του Αλτσχάιμερ. Η συσσώρευση κατεστραμμένων μιτοχονδρίων ανιχνεύθηκε σε εγκεφάλους ασθενών, καθώς και σε πειραματόζωα. Διαπιστώθηκε ότι η φαρμακολογική επαγωγή της μιτοφαγίας βελτιώνει και αναστρέφει τα παθολογικά χαρακτηριστικά της νόσου. Τα ευρήματα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αναδεικνύουν την κρίσιμη συμβολή της μιτοφαγίας στην παθολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τους ερευνητές, η ανάπτυξη και η χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών που ρυθμίζουν τη δράση της μιτοφαγίας, μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πιο αποτελεσματικών θεραπευτικών παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των παθολογικών καταστάσεων που σχετίζονται με τις μιτοχονδριακές δυσλειτουργίες.