Ο φίλος μου ο Χρήστος ήταν ένα αδιανόητο πλάσμα. Αν κάποιος διαβάσει αυτά που γράφουμε γι’ αυτόν θα νομίζει ότι είναι οι υπερβολές της αγάπης μέσα από το φίλτρο του πόνου του αποχωρισμού. Ο πόνος είναι μεγάλος αλλά οι περιγραφές μας είναι ακριβείς. Ο Χρήστος ήταν ένας άνθρωπος λαμπερός, σαν να ήταν φτιαγμένος από αστερόσκονη, και ευτυχώς που είχε αδυναμίες κι ελαττώματα γιατί αλλιώς θα ήταν ανυπόφορα τέλειος και δεν θα αντέχαμε τους εαυτούς μας γύρω του παρότι αυτός μας αγαπούσε όπως ήμασταν.

ΓΕΝΝΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΙΟΥΜΟΡ. Στα 35 του είχε καταφέρει να είναι από τους πιο πετυχημένους δικηγόρους της γενιάς του αλλά να μην περιστρέφεται η ζωή του και τα ενδιαφέροντά του γύρω από τις βαριές υποθέσεις και τα δικαστήρια. Είχε μια παιδεία αληθινά εντυπωσιακή κι ένα εύρος γνώσεων που μας εξέπληττε. Δεν είχε ίχνος ελιτισμού. Ηταν καλοπροαίρετος, το μυαλό του πήγαινε πρώτα στο καλό, δικαιολογούσε τους ανθρώπους, προσπαθούσε να καταλάβει, είχε ανοιχτό μυαλό και ήταν δίκαιος. Ακόμη κι όταν τον παρέσερναν τα νεύρα του, του περνούσε και το ξανασκεφτόταν γρήγορα. Είχε βασικά καταφέρει να είναι απόλυτα πραγματιστής αλλά καθόλου κυνικός, σε μια εποχή που η γενιά μας κινδυνεύει να αποκτήσει δέρμα σκληρό σαν καβούκι. Στις πιο χαρούμενες αλλά και στις πιο δύσκολες στιγμές του δεν ξέχναγε ποτέ αυτούς που τον αγαπούσαν κι είχε πάντα την έγνοια τους. Οταν άρχισε να μοιράζεται τα νέα της ασθένειάς του στο Facebook, δεν θα σας κρύψω ότι δεν ήταν εύκολο για όλους μας. Για να το πω ωμά, ήταν πιο εύκολο να έχουμε και λίγη άρνηση γι’ αυτό που συμβαίνει. Ομως και μέσα από αυτό μας έκανε μάθημα. Μας είπε ότι πρέπει να μην κρύβουμε τα αισθήματά μας, να τα ζούμε. Να πονάμε, να θυμώνουμε, να γελάμε ακόμη κι απέναντι στο χειρότερο κακό, να σκεφτόμαστε και εγωιστικά καμιά φορά, δεν είναι ντροπή, γιατί αν δεν φροντίζουμε τον εαυτό μας, αν δεν τον κοιτάμε σκληρά και με ειλικρίνεια, τότε δεν γινόμαστε καλύτεροι και δεν έχουμε να δώσουμε τίποτα και στους άλλους ανθρώπους. Η γενναιότητά του ήταν ασύλληπτη, όπως και το χιούμορ του, η ευθυκρισία και το καθαρό του πνεύμα.

ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ. Αυτά νομίζω έκαναν τον κόσμο να διαβάζει τις αναρτήσεις του από τον Ευαγγελισμό. Δεν ήταν παραμυθία, ούτε ξόδι. Ηταν το ειλικρινές ημερολόγιο του Χρήστου, ενός ευφυούς, αστείου κι ευαίσθητου νέου ανθρώπου που πάλευε τον καρκίνο στα ίσα ώς και την τελευταία ώρα και ζούσε επί μήνες σε ένα δωματιάκι δημόσιου νοσοκομείου όπου παρατηρούσε τα πάντα, από τα μάτια της μαμάς του ώς τα περιστέρια στην ταράτσα, τα κουρασμένα πρόσωπα των νοσηλευτών και την τύχη ή ατυχία των άλλων ασθενών. Μέσα από το ημερολόγιο αυτό δεν ήθελε να μιλήσει μόνο για τον εαυτό του, ούτε απλώς να κάνει πλάκα για να διασκεδάσει την κατάσταση, ήθελε να πει ορισμένα πράγματα σε όλους μας για τη ζωή, για την υγεία, για την τύχη, για το πώς περνάνε οι συμπολίτες μας που ασθενούν, χωρίς να ωραιοποιεί αλλά και χωρίς να μιζεριάζει –και αυτό ακόμη δεν ήταν για να «εμπνεύσει», ήταν ο Χρήστος που δεν άντεχε τη μιζέρια σε τίποτα και ποτέ. Κι όταν πια ήρθε η ώρα να μας προετοιμάσει, το έκανε κι αυτό, σαν υπεύθυνος και ρεαλιστής που ήταν πάντα, με όποιο τρόπο θεωρούσε ότι πρέπει στον καθένα μας, ευθέως, εμμέσως, με χιούμορ ή τσεκουράτα.

ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ. Ολο αυτό που ήταν ο Χρήστος νομίζω ότι συνέβη γιατί δεν ήταν απλώς ευγνώμων για τα καλά που του έδωσε η ζωή αλλά έκανε κάτι με αυτά: ανακύκλωνε την αγάπη. Επαιρνε αγάπη, έδινε αγάπη, ενέπνεε αγάπη, τη μοίραζε, έφερνε κοντά ανθρώπους και δημιουργούσε έτσι νέους πυρήνες αγάπης και φροντίδας. Δεν είναι κάποια ιδεαλιστική αφήγηση αυτή, κυριολεκτώ. Ετσι άλλαξε τη ζωή κάποιων από εμάς. Εμένα, δηλαδή, γιατί να μην το γράψω όπως είναι; Μου άλλαξε τη ζωή. Ηταν ολόκληρος μια απόδειξη του θαύματος, της αυταξίας της αγάπης στην ανατροφή, τη διαμόρφωση του χαρακτήρα και των σχέσεων των ανθρώπων.

Αν με ρωτούσε κάποιος πώς θέλω να θυμάται τον φίλο μου τον Χρήστο και τι να κρατήσει από την ιστορία του, θα του έλεγα αυτό: εκπαιδεύσου στην καλοσύνη, κι ας μην είναι πάντα εύκολο, δες το σαν μια προπόνηση, βάλ’ το σαν στόχο. Δώσε αγάπη στους ανθρώπους σου και δεν θα είστε ποτέ μόνοι. Αν έχεις παιδί, αγάπα το χωρίς όρους και μάθε του να φροντίζει τον εαυτό του για να δίνει πίσω την αγάπη αυτή και τα καλά που έχτισε σε όσους διαλέξει και σε όσους την έχουν ανάγκη. Θα σε κάνει περήφανο για πάντα και θα έχεις κάνει ένα δώρο στην ανθρωπότητα.