Πριν από μερικούς μήνες κινδύνευσε να διασυρθεί ο γερμανός ιστορικός Χάιντς Ρίχτερ, με μεγάλη παρουσία στα ελληνικά πράγματα, εξαιτίας μιας μήνυσης που υποβλήθηκε εναντίον του από πολίτες που θίχθηκαν εξαιτίας της ανάγνωσής του για τη Μάχη της Κρήτης. Μαθημένοι να προτάσσουν τον μύθο αντί της έρευνας για τα ιστορικά περιστατικά, ορισμένοι, ανάμεσά τους και ο βουλευτής της ΝΔ Λευτέρης Αυγενάκης, πίστευαν ότι το δικαστήριο θα υπεδείκνυε στον καθηγητή τι έπρεπε να γράψει. Διαψεύστηκαν, το δικαστήριο έκρινε ότι δεν είναι δουλειά των δικαστηρίων να κάνουν βιβλιοκριτική. Εκεί έληξε μια μικρή ιστορία ελληνικού φανατισμού.

Στη συνέχεια μηνύθηκε η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου επειδή, αναφερόμενη στο Ισλάμ, κρίθηκε ισλαμοφοβική. Για ανάλογους λόγους μηνύθηκε στη συνέχεια η δημοσιογράφος Λώρη Κέζα, ως ρατσιστής και ισλαμόφοβος έλαβε κλήση για προκαταρκτική εξέταση και ο συγγραφέας Τάκης Θεοδωρόπουλος. Και τις τρεις μηνύσεις υπέβαλε πολίτης γνωστός για τη δράση του υπέρ των ατομικών δικαιωμάτων.

Η δημόσια συζήτηση που ακολούθησε εγκλωβίστηκε, κάποιες φορές, στις διατυπώσεις των συγγραφέων. Η Τριανταφύλλου κατηγορήθηκε ότι χρησιμοποίησε μια άκυρη παραπομπή, μια υποτιθέμενη φράση του Μάρκο Πόλο. Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, επίσης, κατηγορείται για επιθετικό ύφος και για απαξίωση συνομιλητών του στον δημόσιο διάλογο που διεξάγεται. Ομως η ουσία δεν είναι η επιστημονική αρτιότητα της συζήτησης υπαρκτών θεμάτων ή οι καλοί τρόποι, αλλά το δικαίωμα πνευματικών ανθρώπων να γράφουν την άποψή τους. Το θέμα είναι η ελευθερία της έκφρασης.

Οι διώξεις, μάλιστα, κατά των συγκεκριμένων προσώπων δεν αποσκοπούν απλώς σε μια παραδειγματική καταδίκη απόψεων που θεωρούνται πολιτικώς μη ορθές. Κάτι χειρότερο: παραδίδουν τους ανθρώπους αυτούς στον δημόσιο κανιβαλισμό, στη χλεύη και στην κοινωνική βία. Οι μετανάστες υφίστανται ντροπιαστική συμπεριφορά από το ελληνικό κράτος, αλλά ακόμα κι όσοι ευθύνονται για αυτή την ντροπή θα μπορούν να οικτίρουν τους εν λόγω συγγραφείς.

Η Ελλάδα πέρασε, λίγο καιρό πριν, από συμπληγάδες μίσους. Πολίτες κατηγορήθηκαν ως προδότες, γερμανοτσολιάδες, «πουλητάρια», νεοφιλελεύθεροι, φασίστες… Ουδείς διεκδίκησε διώξεις κατά χαρακτηρισμών που σηματοδοτούν το πολιτικό μίσος. Οι επαγγελματίες ανθρωπιστές ξύπνησαν μόνο όταν κάποια δημόσια πρόσωπα αμφισβήτησαν τις βεβαιότητες όσων θεωρούν δικαίωμά τους να σιχτιρίζουν όλους τους άλλους. Κτυπώντας δήθεν απόψεις που απάδουν στις ανοιχτές κοινωνίες αλλά, επί της ουσίας, την ελευθερία της έκφρασης. Που πάντα είναι στο στόχαστρο του φανατισμού.

Ακόμα μια φορά, όμως, ο φανατισμός δεν θα νικήσει.