Τάματα και θάματα

Πρώτα είναι το σενάριο. Μετά η ταινία: ο Μιχάλης Κακογιάννης με το «Τελευταίο ψέμα» (1958) παρέδωσε στο κοινό τον σκληρό καθρέφτη μιας πραγματικότητας που παρότι αφορούσε άλλες εποχές, έρχεται να αποδειχθεί εξαιρετικά σημερινή. Η ταινία με την Ελλη Λαμπέτη και τον Γιώργο Παππά, σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι προβλήθηκε στις αίθουσες το 1958 και, φυσικά, έκανε αίσθηση. Αυτό το σενάριο πήρε στα χέρια του ο Ενκε Φεζολάρι και επιχείρησε να μεταφέρει τη διεισδυτική ματιά του Κακογιάννη πάνω στην κοινωνία της σήψης και της παρακμής μέσα από τη δική του παράσταση, στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (ΙΜΚ).

Ο 36χρονος σκηνοθέτης που γεννήθηκε στην Αλβανία και ήρθε στην Ελλάδα το 1993, σπούδασε θέατρο στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ. Μετράει πάνω από μια δεκαετία στον χώρο, πρώτα ως ηθοποιός (ξεχώρισε από την παράσταση «Ενας στους δέκα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου) και μετά ως σκηνοθέτης. Με δεδομένη την αγάπη του στη μουσική και την κίνηση, οι παραστάσεις του χαρακτηρίζονται συχνά από τα δύο αυτά στοιχεία.

Στο επίκεντρο του έργου βρίσκεται μια αστική οικογένεια που έχει χρεοκοπήσει και προσπαθεί να το κρύψει από τον περίγυρο, κυρίως όμως από τον ίδιο της τον εαυτό. Μια κυνική μητέρα πλάι σε έναν αδύναμο σύζυγο και στη μέση η κόρη τους, που μοιάζει ως η μόνη λύση για τα οικονομικά τους προβλήματα. Ενας πλούσιος γαμπρός βάζει στο περιθώριο τον έρωτα και μετατρέπει, με τις οδηγίες της μάνας, τη νεαρή Χλόη Πέλλα σε θύμα αλλά και θύτη μαζί. Μόνο που αυτός ο γάμος δεν θα γίνει τελικά. Η υπηρέτρια του σπιτιού με την αλήθεια και τη ζωή της θα επηρεάσει δραματικά την εξέλιξη, μετατρέποντας τη Χλόη σε τραγική ηρωίδα.

Ο Φεζολάρι έστησε, στη δύσκολη αλλά γοητευτική σκηνή του γκαράζ του ΙΜΚ, το δικό του «Τελευταίο ψέμα», παίζοντας ανάμεσα στην ελαφράδα της συγκάλυψης και στη βία της αλήθειας. Το σκηνικό που απλώθηκε στον χώρο, δημιούργησε μικρές σκηνές καθημερινότητας στην οικία Πέλλα όπως και στους άλλους τόπους του δράματος, με τον φωτισμό να καθορίζει την εξέλιξη. Ενας αφηγητής – μουσικός, που ενίοτε έκανε διάλογο με τους ηθοποιούς, πρόσθεσε στην παράσταση μια χρήσιμη διέξοδο.

Εξαιρετική η Αθηνά Τσιλύρα στον ρόλο της Ρωξάνης Πέλλα: ανάμεσα στον κυνισμό και στον σπαραγμό, με κάποιες πινελιές σουρεαλισμού, απέδωσε τη μάνα. Ενδιαφέρουσα η προσέγγιση της νεαρής Νικόλ Δημητρακοπούλου στον ρόλο της Χλόης, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να φτάσει στο βάθος του δράματος. Η Ανδριάνα Χαλκίδη ως υπηρέτρια αναμετρήθηκε με τον πιο γνήσιο ρόλο του έργου, κερδίζοντας με την καθαρότητά της. Ο Αντώνης Φραγκάκης κινήθηκε στο πλαίσιο του δικού του ρόλου, ως Γαλανός, χωρίς υπερβολές αλλά και χωρίς εκπλήξεις.