Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα ήταν παραδοσιακά 3η στην ευρωπαϊκή λίστα με τις ακριβότερες τιμές βενζίνης, πίσω από Ολλανδία και Ιταλία. Μετά το φετινό φοροσόκ, από 3η ακριβότερη χώρα είναι πλέον 2η, πίσω μόνο από τους Ολλανδούς, και έτσι όπως πάμε σε λίγο καιρό θα είμαστε πρώτοι.
Τα νεότερα στοιχεία του Oil Bulletin (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) δίνουν την τιμή της βενζίνης στα 1,565 ευρώ (Ολλανδία), στα 1,548 ευρώ (Ελλάδα) και στα 1,547 (Ιταλία), με τον μέσο όρο ευρωζώνης στα 1,419 ευρώ.
Την ίδια στιγμή τα μαντάτα δεν είναι καλά από το μέτωπο του πετρελαίου, επιβεβαιώνοντας όσους υποστήριζαν ότι η κυβέρνηση επέλεξε να αυξήσει τους φόρους στη χειρότερη δυνατή συγκυρία. Στις αγορές πληθαίνουν οι εκτιμήσεις ότι η πολιτική Τραμπ μπορεί να επηρεάσει ανοδικά τις τιμές, κάτι που ήδη συμβαίνει μετά τη συμφωνία του ΟΠΕΚ για συγκράτηση της παραγωγής.
Σύμφωνα με χθεσινή ανάλυση της Goldman Sachs, οι χώρες του ΟΠΕΚ εκφράζουν μεγάλη ικανοποίηση από την εφαρμογή της συμφωνίας καθώς έχει ήδη αποσυρθεί από την αγορά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως έναντι στόχου μείωσης της παραγωγής κατά 1,8 εκατ. βαρέλια, ωθώντας ήδη πάνω από τα 52 δολάρια τις τιμές. Αν η συμφωνία εφαρμοστεί πλήρως, εκτιμάται πως θα μειώσει την παγκόσμια παραγωγή κατά 2% περίπου.
Επειτα υπάρχουν ο Τραμπ και η οικονομική πολιτική που ανακοίνωσε, η οποία εκτιμάται ότι θα δώσει ώθηση στην αμερικανική οικονομία αυξάνοντας τη ζήτηση για καύσιμα. Το σενάριο ευνοεί την περαιτέρω άνοδο των τιμών, κίνδυνος που μπορεί να αποσοβηθεί μόνο εφόσον ο αμερικανός πρόεδρος κάνει πράξη την εξαγγελία του για ενθάρρυνση της παραγωγής σε σχιστοσλιθικό πετρέλαιο. Ο συνδυασμός υψηλότερων τιμών και αυξημένης αμερικανικής παραγωγής από σχιστόλιθο θα έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές να κινηθούν προς τα 60 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές.
Συμπερασματικά, όλα δείχνουν ότι έχουμε μπει σε ένα ανοδικό σπιράλ του πετρελαίου λόγω φόρων και διεθνών τιμών. Σε επίπεδο κυβέρνησης, στελέχη της επιμένουν ότι δεν φταίνε οι φόροι για την εκτίναξη των τιμών στα καύσιμα, αλλά η άνοδος των διεθνών τιμών και η πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου.
Επιχειρηματολογία που δεν έχει βάση, καθώς οι διακυμάνσεις του αργού και της ισοτιμίας ευρώ – δολαρίου επηρεάζουν μόνο την τιμή διυλιστηρίου. Ειδικά στην περίπτωση της αμόλυβδης βενζίνης, το πετρέλαιο και η διακύμανση στο νόμισμα είναι υπεύθυνα μόνο για το 30%-35% της τελικής της αξίας. Αντίθετα, το 65%-70% της λιανικής της τιμής στην Ελλάδα αφορά αποκλειστικά φόρους, ποσοστό πολύ πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ και χωρών όπως η Γερμανία, η Φινλανδία και η Γαλλία, όπου η μέση αγοραστική δύναμη είναι υψηλότερη της ελληνικής.
Πλέον η Ελλάδα φιγουράρει στην 3η θέση πανευρωπαϊκά με τον υψηλότερο ειδικό φόρο κατανάλωσης στη βενζίνη (έπειτα από Ολλανδία και Ιταλία), επιβάρυνση που γίνεται ακόμη μεγαλύτερη λόγω του συντελεστή ΦΠΑ. Στην Ελλάδα ανέρχεται στο 24%, όταν στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες της ΕΕ ο ΦΠΑ κυμαίνεται σε ποσοστά 19%, 20% και 21%.
Η κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση είναι ότι προκειμένου να πετύχει τους στόχους για τα πλεονάσματα επέλεξε να υπερφορολογήσει τα καύσιμα, διακυβεύοντας όμως την ίδια στιγμή τους στόχους για την ανάπτυξη. Κατά πόσο ο συνδυασμός αυτός (φόροι – τιμές πετρελαίου) θα έχει επίπτωση στο στοίχημα για ρυθμό ανάπτυξης 2,7% –ποσοστό ούτως ή άλλως πρωτοφανές για την ελληνική οικονομία, αφού έχει να επιτευχθεί πάνω από δεκαετία –μένει να φανεί.
Ηδη η κατανάλωση καυσίμων κίνησης κατά το πρώτο 20ήμερο του έτους δείχνει την εξής εικόνα. Συγκρίνοντάς τη με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, η πτώση σε πετρέλαιο κίνησης και βενζίνες ξεπερνά το 10%. Το μείγμα φόρων και κακοκαιρίας είναι η αιτία, όπως λένε στην αγορά, που εκτιμούν ότι η πτωτική τάση θα συνεχιστεί. Εφόσον μάλιστα τον Φεβρουάριο βελτιωθούν οι καιρικές συνθήκες, αλλά η πτωτική τάση συνεχιστεί, θα είναι σαφές ότι πρόκειται για απόρροια των φόρων.
