Ιστορίες τρέλας για την προσέλκυση νέων επενδυτών

Νέα Υόρκη, 14 Δεκεμβρίου 2015. Ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Μάρδας μόλις έχει κατέβει από το πάνελ των ομιλητών του συνεδρίου Capital Link Invest In Greece, έχοντας πει το προφανές: η Ελλάδα χρειάζεται επενδύσεις 100 δισ. δολάρια την επόμενη πενταετία.

Εκπρόσωπος όμως αμερικανικού fund στο ακροατήριο δεν πείθεται από την επιχειρηματολογία του. Γνωρίζει, βλέπετε, από πρώτο χέρι την περιπέτεια του συμπατριώτη του που ταλαιπωρείται από τον Ιανουάριο του 2013 με την ιδιωτικοποίηση της έκτασης στην Κασσιόπη της Κέρκυρας.

Ζητά λοιπόν από τον παρακαθήμενό του έλληνα μάνατζερ real estate να του πει έναν λόγο για τον οποίο η εταιρεία του αξίζει να επενδύσει σε ελληνικά ακίνητα. «Οπως θα έχετε ακούσει τα capital controls πρόκειται σύντομα να αρθούν, το ελληνικό ρίσκο μειώνεται, το επιχειρηματικό κλίμα βελτιώνεται» απαντά κάπως αμήχανα εκείνος, που δεν ήξερε τι άλλο να πει.

Εναν χρόνο μετά, τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει συμβεί. Ακόμη και στην περίπτωση της πολυκαιρισμένης Κασσιόπης, ΤΑΙΠΕΔ και επενδυτής υπέγραψαν την οριστική συμφωνία παραχώρησης μόλις την περασμένη Πέμπτη. Δηλαδή, τέσσερα ολόκληρα χρόνια μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, έπειτα από δύο προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας, άπειρες περιπέτειες και παρ’ ολίγον προπηλακισμό των επενδυτών όταν επισκέφθηκαν τη Κέρκυρα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ. Τέσσερα χρόνια όμως για να υπογραφεί μια διαγωνιστικά κλεισμένη ιδιωτικοποίηση, είναι κακή επίδοση. Πόσω μάλλον όταν παρόμοιες καθυστερήσεις αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση στο κάποτε πολλά υποσχόμενο κεφάλαιο της αξιοποίησης των ακινήτων του Δημοσίου.

Τα παραδείγματα, αμέτρητα. Από τις ερειπωμένες κατοικίες του υπουργείου Πολιτισμού στην Πλάκα και τα Προσφυγικά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας που ρημάζουν, έως τα ολυμπιακά ακίνητα και την Αφάντου στη Ρόδο. Και από τα λιγότερα γνωστά Θέατρο Εμπρός στου Ψυρή και Καστέλο Μπιμπέλι στην Κέρκυρα, έως τα προβεβλημένα ακίνητα σε Πόρτο Χέλι, Αστέρα Βουλιαγμένης και φυσικά τη μεγάλη πληγή που λέγεται Ελληνικό.

Η ειρωνεία είναι πως το 2011 όταν είχε επισημανθεί στην τρόικα ότι ο στόχος των 50 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι ρεαλιστικός, η απάντηση ήταν πως μεγάλο μέρος του βασίζεται στα ακίνητα. Εκτοτε οι στόχοι πέφτουν κάθε χρόνο έξω κι ας έχουν καταρρεύσει οι αξίες στην αγορά ακινήτων, καθιστώντας θεωρητικά ευκολότερη την προσέλκυση αγοραστών. Και ενώ μέχρι σήμερα τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις δεν ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ, εξ αυτών μόνο μερικές εκατοντάδες εκατ. προέρχονται από την πώληση ή παραχώρηση δημόσιας γης.

ΑΛΛΑΞΑΝ ΚΛΕΙΔΑΡΙΕΣ. Τον Οκτώβριο του 2014 είδε το φως της δημοσιότητας μια απίστευτη ιστορία. Το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου είχε αποφασίσει την πώληση 12 ακινήτων στην Πλάκα, αλλά οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές δεν μπορούσαν να τα επισκεφθούν επειδή οι υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού δεν παρέδιδαν τα κλειδιά. Κάποια ακίνητα είχαν καταληφθεί από τους ίδιους τους υπαλλήλους που διέμεναν παράνομα σε αυτά, αλλού ανακαλύφθηκαν σύλλογοι-σφραγίδες κ.ο.κ. Επιχειρήθηκε έξωση των καταπατητών, ακολούθησε διαγωνισμός και για πέντε – έξι από αυτά κατατέθηκαν προσφορές. Το 2015, ωστόσο, το ΤΑΙΠΕΔ έλαβε νέα επιστολή από το υπουργείο Πολιτισμού, που επέμενε ότι τα ακίνητα δεν είναι προς πώληση. Τελικά το φθινόπωρο του 2016 η κυβέρνηση ήρε η ίδια το αδιέξοδο, αποφασίζοντας να μεταφερθούν τα ακίνητα της Πλάκας με νόμο στο Υπερταμείο. Οπότε και το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε τους επενδυτές που περίμεναν μάταια επί ενάμιση χρόνο ότι δυστυχώς τα ακίνητα δεν πωλούνται! Το καλύτερο όμως συνέβη μετά, όταν το ΤΑΙΠΕΔ πήρε την πρωτοβουλία να στείλει κλειδαράδες για να αλλάξουν τις κλειδαριές και συνεργείο για να ξεχορταριάσει τις αυλές των σπιτιών. Το υπουργείο Πολιτισμού, αφενός, εμπόδισε τα συνεργεία επικαλούμενο ότι το έργο του καθαρισμού είναι δικής του αρμοδιότητας, αφετέρου, απάντησε ότι δεν μπορεί να αναλάβει τον καθαρισμό τους καθώς δεν διαθέτει το σχετικό κονδύλι! Ως φυσικό επακόλουθο τα ακίνητα καταρρέουν, έχουν ωστόσο καινούργιες κλειδαριές. Το ΤΑΙΠΕΔ πρόλαβε να τις αλλάξει.

ΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ. Τον Μάρτιο του 2014 όταν μεταβιβάστηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ τα 137 διαμερίσματα από τα Προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ξεσηκώθηκαν οι πάντες μιλώντας για ξεπούλημα της ιστορικής μνήμης. Από την υποψήφια περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, έως τον υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων Γαβριήλ Σακελλαρίδη, που αντιπρότειναν αντί να πουληθούν τα Προσφυγικά σε ιδιώτες, να αξιοποιηθούν ως χώροι στέγασης συνεργατικών εγχειρημάτων ή για κοινωνική κατοικία. Τριάμισι χρόνια μετά, τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί. Ούτε αναβαθμίστηκαν οι κατοικίες και κατασκευάστηκαν χώροι γραφείων, ξενοδοχεία πόλης, ούτε αναπλάστηκε η περιοχή, ούτε όμως επισκευάστηκαν προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες του δήμου όπως έλεγαν οι υπερασπιστές τους. Απλώς ρημάζουν εγκαταλειμμένες στην τύχη τους, ενώ αρκετές από αυτές είναι κατειλημμένες.

Το ίδιο ισχύει και με το γνωστό Θέατρο Εμπρός στου Ψυρή. Το 2013, υπάλληλοι του ΤΑΙΠΕΔ συνοδεία αστυνομικών σφράγισαν το ελεύθερο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο, έναν κατειλημμένο χώρο στην καρδιά του ιστορικού κέντρου. Είχε μόλις μεταφερθεί μαζί με μια μεγάλη ομάδα ακινήτων και κτιρίων στο Ταμείο προς μελλοντική αξιοποίηση. Κύμα διαμαρτυριών ξεσηκώθηκε, οι καταληψίες επανήλθαν και τρία χρόνια μετά ο χώρος συνεχίζει να λειτουργεί ακριβώς όπως τότε. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, την άνοιξη του 2016 η ΔΕΗ επανασυνέδεσε στο κτίριο και το κομμένο ρεύμα.

Ο ΣΑΡΩΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ. Δυόμισι χρόνια μετά την κατακύρωση του διαγωνισμού για τα δύο ακίνητα στην περιοχή Αφάντου της Ρόδου, και η επένδυση βρίσκεται ακόμη στον αέρα. Αιτία το γεγονός ότι τον Απρίλιο του 2016 ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς κήρυξε αρχαιολογική ζώνη μια τεράστια ζώνη 10.000 στρεμμάτων γύρω από τα δύο ακίνητα της Αφάντου, που σημειωτέον δεν ξεπερνούν σε έκταση τα 1.360 και 255 στρέμματα αντίστοιχα. Το επιχείρημά του ήταν ότι ο χώρος έπρεπε να επανοριοθετηθεί καθώς στην περιοχή υπάρχουν όχι απλώς ενδείξεις αλλά και ανασκαμμένες αρχαιότητες. Ωστόσο αυτό είχε γίνει ήδη πριν από λίγα χρόνια, συνεπώς λόγος επέκτασης δεν υπήρχε. Αλλωστε το ρεπορτάζ λέει ότι ήταν η σπουδή της επικεφαλής του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) Μαρίας Βλαζάκη και του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που αντιτίθενται σφοδρά τόσο στη συγκεκριμένη επένδυση όσο και σε εκείνη του Ελληνικού. Επτά μήνες μετά την απόφαση του ΚΑΣ το θέμα εκκρεμεί. Λέγεται πως εδώ και καιρό ετοιμάζεται ένα μνημόνιο μεταξύ των επενδυτών και του υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο θα διασφαλίζει και τις δύο πλευρές έτσι ώστε, αφενός, να προχωρήσει το έργο, αφετέρου, να διαφυλαχθούν τυχόν αρχαιολογικές ανακαλύψεις. Προ μηνών μάλιστα είχε προσφερθεί να άρει το αδιέξοδο ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης. Πρότεινε η περιοχή να τεμαχιστεί και να σαρωθεί από έναν εξελιγμένης τεχνολογίας ανιχνευτή που έχει αναπτύξει το Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου. Η σάρωση θα έδειχνε αν υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα. Σε περίπτωση που αυτό ίσχυε, η επένδυση θα πάγωνε, διαφορετικά ο χαρακτηρισμός της περιοχής ως αρχαιολογικής θα ανακαλούνταν. Η πρόταση Φλαμπουράρη απορρίφθηκε.