Κουίζ, μαζί με τα πίπτοντα φύλλα του φθινοπώρου: Ποια αγαπημένη φίλη γκουρού του Πολιτισμού (υπό ανασχηματισμόν), αφού κατάφερε να νομιμοποιήσει την τριπλοθεσία της και τη θέση του συζύγου της, επιχειρεί να αρπάξει την προεδρία πολιτιστικού οργανισμού για να περάσει την προσωπική της ατζέντα, ακόμη και σε προσλήψεις; Ο ευρών θα αμειφθεί με like από τον γκουρού.

Οπως οι μαύροι… Κάποτε. Στον αμερικανικό Νότο. Οχι ότι πολλά έχουν αλλάξει. Οπως και σήμερα. Αυτές τις αναλογίεςκαι την πολιτική διάσταση του έργου, που φώτισε η σκηνοθέτρια Νικαίτη Κοντούρη, είχε κατά νου η Ελένη Καραΐνδρου (φωτογραφία) γράφοντας τη μουσική για το «Γλυκό πουλί της νιότης» του Τενεσί Ουίλιαμς, που ανέβηκε στο θέατρο Κάτια Δανδουλάκη. Πάνω από 38 λεπτά μουσικής, για την οποία δηλώνει πολύ ευχαριστημένη και για την έμπνευση και για το αποτέλεσμα. Είκοσι οκτώ χρόνια μετράνε από την προηγούμενη συνεργασία της με την πρωταγωνίστρια στο «Γλυκό πουλί της νιότης» (στη μετάφραση του Μάριου Πλωρίτη) Κάτια Δανδουλάκη, στον ρόλο της αποσυρμένης σταρ Αλεξάντρα ντελ Λάγκο, που «τρομαγμένη μπροστά στον χαμό της νιότης βρίσκει διέξοδο στον αγορασμένο έρωτα με νεαρούς ζιγκολό και στην τεχνητή λήθη των ναρκωτικών και του αλκοόλ». Ηταν το 1988 στο «Ενας μήνας στην εξοχή του Ιβάν Τουργκένιεφ, σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασσέν και σκηνικά Διονύση Φωτόπουλου. «Η μουσική σε αυτή την παράσταση είναι ένα λουτρό» μου εξηγεί η Ελένη Καραΐνδρου για το «Γλυκό πουλί», που έχει γράψει ιστορία από το 1959 (χρονιά που γράφτηκε και το έργο), όταν το ανέβασε στο Θέατρο Τέχνης του ο Κάρολος Κουν, σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, με τη Μελίνα Μερκούρη και στον ρόλο του Τσανς το φιντανάκι, τότε, με το όνομα Γιάννης Φέρτης (πρωταγωνιστεί μαζί με τον Νικήτα Τσακίρογλου και την Κατερίνα Λέχου στο «Από τη σιωπή ώς την άνοιξη» του Λεωνίδα Προυσαλίδη, που θα ανοίξει την σεζόν στο θέατρο Δημήτρης Χορν). «Κάθε φορά η διαίσθησή μου», λέει η Ελένη Καραΐνδρου, «με οδηγεί να φωτίσω κάποια στοιχεία στη μουσική». Αυτή τη φορά βάζει μια κιθάρα, στο στυλ του Ράι Κούντερ στο «Παρίσι, Τέξας» του Βιμ Βέντερς, να «δώσει την υγρασία αυτής της χώρας: του Νότου», συστήνοντας τον κιθαρίστα Μπάμπη Τυρόπουλο. Χώρια το τρίο των Λάντσια – Λιντς – Κιουρτσόγλου που υπογραμμίζει μουσικά, πάνω στις νότες της, το αιματοβαμμένο πολιτικό παρασκήνιο στο οποίο κινείται η Ντελ Λάγκο, όταν ελέω των πολιτικών ευνουχίζεται ένας μαύρος. Το παράξενο βαλς – θέμα της υπογραμμίζει κι αυτό την «εισαγωγή στη βία», όπως χαρακτηρίζει τα πολιτικά στοιχεία στο έργο. Και θυμάται πως αντίστοιχα σε έναν άλλο Τενεσί Ουίλιαμς που είχε «ντύσει» μουσικά στο Απλό Θέατρο του Αντώνη Αντύπα, στον «Γυάλινο κόσμο», είχε συστήσει τον νεοφερμένο τότε Ντέβιντ Λιντς.

Η (μεγάλη) επιστροφή. Μια και μιλήσαμε για τον Αντώνη Αντύπα. Που θα δώσει ύστερα από καιρό δείγμα σκηνοθεσίας του στο Εθνικό, από 19 Ιανουαρίου, με ένα ακόμη έργο με φόντο τον αμερικανικό Νότο, βασισμένο στην αρχαία τραγωδία και συγκεκριμένα στη «Φαίδρα» του Ευριπίδη: «Πόθοι κάτω από τις λεύκες» του Ευγένιου Ο’Νιλ. Εχοντας στο πλευρό του –και στον ήχο του –την Ελένη Καραΐνδρου και τους Γιώργο Κέντρο στον ρόλο του (πατέρα) Εφραίμ Κάμποτ, Μαρία Κίτσου (που σκίζει ως Ελένη Παπαδάκη στο «Για την Ελένη» του Μάνου Καρατζογιάννη στο Tempus Verum Εν Αθήναις του Δημήτρη Λάλου), Γιώργο Χριστοδούλου, Παναγιώτη Παναγόπουλο, Νίκο Γιαλελή κ.ά. Εδώ η Ελένη Καραΐνδρου και ο σκηνοθέτης ανεβάζουν στη σκηνή, στον ρόλο του πικρόχολου γείτονα και ως μουσικό, τον βιολιστή Κωνσταντίνο Λώλο. «Το αγαπώ πολύ αυτό το έργο και μου ταιριάζει», μου λέει η Ελένη Καραΐνδρου, «επειδή έχει και δραματικές συγκρούσεις και χιούμορ». Ο κωδικός της αναλογίας με το σήμερα είναι εδώ η προσφυγιά. Η οικογένεια του Κάμποτ είναι πρόσφυγες από την Ιρλανδία, που έχουν ακόμη την αίσθηση του ξεριζωμένου. Ετσι η μουσικός, που θα παίξει και η ίδια στο πιάνο στη μουσική της παράστασης, επιστρέφει στο Εθνικό μετά τις αριστοφανικές «Νεφέλες» κατά Κώστα Μπάκα, τον «Γλάρο» του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασσέν, όπου τραγουδούσε η Αρλέτα και θυμάται ότι έκανε το ντεμπούτο του ο Δημήτρης Λιγνάδης (που τώρα σκηνοθετεί «Ρωμαίο και Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ στο Πάνθεον) και το «Ενας μήνας στην εξοχή» κατά Ζυλ Ντασσέν, με τους Αλέκα Κατσέλη, Κάτια Δανδουλάκη, Αντώνη Θεοδωρακόπουλο.

Προς το μέλλον. Δεν θα μείνει εκεί θεατρικά η Ελένη Καραΐνδρου. Ούτε μουσικά, φυσικά, καθώς ετοιμάζει εδώ και μήνες με τον πολύ Μάνφρεντ Αϊχερ της γερμανικής και διεθνούς δισκογραφικής ECM την παγκόσμια κυκλοφορία του «Δαβίδ» της, έργου παλιότερου πάνω σε στίχους άγνωστου χιώτη ποιητή, πολύτιμο δείγμα της αιγαιοπελαγίτικης δραματουργίας, ξαναδουλεμένου για συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, που θα του παρουσιάσει μέσα στον Νοέμβριο. Θεατρικά όμως από τον Μάιο δουλεύει με τον διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Λα Κολίν του Παρισιού, τον 48χρονο Γουάντι Μουάμαντ, πρόσφυγα από το Λίβανο που δεν τον δέχτηκε η Γαλλία, ρίζωσε στον Καναδά κι αφού φωτίστηκε το θεατρικό του άστρο, τον ζήτησε πίσω η Γαλλία. Ο Μουαμάντ δουλεύει το έργο του με τον προσωρινό τίτλο «Το τραγούδι του αμφίβιου πουλιού» –που θα κλείσει με λίγες παραστάσεις τη φετινή σεζόν στο Λα Κολίν και θα ανοίξει πανηγυρικά την επόμενη –ακούγοντας, όπως πάντα, μουσική της Καραΐνδρου. Και της ζήτησε να ντύσει μουσικά το «Αμφίβιό» του, του οποίου ο ήρωας αναζητεί τον πραγματικό του πατέρα.

Ολα στη φόρα

Η απώλεια. Η απώλεια του πατέρα προστάτη, του πατέρα που τα πάνθ’ ορά και ελέγχει. Και έπειτα, όταν αυτός –το ορόσημο –χάνεται, ξεσπάνε όλα: τα κρυφά πάθη, οι επιθυμίες… Κάπως έτσι βλέπει ο σκηνοθέτηςΔημήτρης Μυλωνάς(φωτογραφία), ο οποίος ασχολήθηκε τα τελευταία χρόνια με τα διηγήματα και τις νουβέλες τουΑντον Τσέχοφ, τις «Τρεις αδελφές». Με σκηνικό φόντο δέκα φωτογραφίες του πατέρα (σαν ένα άτυπο μαυσωλείο του πατέρα προστάτη) που έφυγε και όλα βγαίνουν πλέον στην επιφάνεια ανεβάζει το εμβληματικό έργο στο Tempus Verum Εν Αθήναις τουΔημήτρη Λάλου, στο Γκάζι, από 7 Νοεμβρίου. Σαν παραβολή «για την κοινωνία και τους ανθρώπους που χάνουν κάτι, κάποιον και όλα βγαίνουν στην επιφάνεια». Οπως στη δική μας κοινωνία. «Σαν ορόσημο βλέπω και την ενασχόληση με τονΤσέχοφ», μου λέει. Εναν δραματουργό που, όπως προσθέτει, «σου ζητάει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου». Κάπως έτσι έγινε, στήνοντας μια ομάδα με κοινό όραμα για το θέατρο. Και αυτό προτού σκηνοθετήσει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (από 21 Νοεμβρίου) το «Ψωμί της Νινευΐ» τωνΑντώνηκαιΚωνσταντίνου Κούφαλη–έργο παραγγελία, με άξονα το Προσφυγικό -, στο 104 (από 15 Ιανουαρίου) την «Κατάρα της Ιρμα Βεπ» τουΤσαρλς Λάντλαμκαι τον Μάιο στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής τη «Δίκη» τουΚάφκα.