Ηταν το πρώτο κομμάτι των Sex Pistols, πριν από ακριβώς σαράντα χρόνια. Το τραγούδι που ίδρυσε την πανκ. «Anarchy in the UK». «Αναρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο». Τώρα το ανασύρουν οι εφημερίδες για να περιγράψουν το κενό ηγεσίας μετά το δημοψήφισμα στη Βρετανία.

Μια ιστορική απόφαση ελήφθη, αλλά δεν υπάρχει κανείς να επωμισθεί την υλοποίησή της. Ούτε οι επάρατες «ελίτ» που ηττήθηκαν. Ούτε οι νικητές. Ο ακατάσχετος Μπόρις Τζόνσον –ο αρχηγός του Brexit που μπορεί να εξαργυρώσει την καμπάνια του με την πρωθυπουργία –χρειάστηκε πάνω από τρία 24ωρα για να αρθρώσει τις πρώτες του λέξεις και μάλιστα όχι με την απαράμιλλη προφορική του άνεση –την άνεσή του να βγάζει λόγους επί του πεζοδρομίου –αλλά με ένα παστεριωμένο κείμενο.

Συμβαίνει όμως αυτό με τα δημοψηφίσματα. Συμβαίνει καμιά φορά να κεραυνοβολούν ακόμη και τους νικητές τους.

Ο Τζόνσον είναι ένα είδος πολιτικού που μάλλον δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει αυτός ο συνδυασμός δημαγωγίας και ελιτίστικου κυνισμού, που ακούει κανείς στη δήλωση ότι «στριφογυρνούσε σε όλο τον τόπο σαν το καροτσάκι του σουπερμάρκετ» πριν καταλήξει στο Leave που με τόσο πάθος προπαγάνδισε. Δεν υπάρχει αυτός ο εξεζητημένος θεατρινισμός που όχι μόνο δεν προσπαθεί να κρυφτεί, αλλά σαν να προσπαθεί να εκθέσει τη θεατρικότητα της πολιτικής, σαν να προσπαθεί να την αποκαλύψει ως τυχοδιωκτικό παίγνιο.

Εδώ δεν έχουμε αξιωθεί τόσο στυλιζαρισμένο λαϊκισμό. Αλλά, πέρα από το ύφος, η δημοψηφισματική πλατφόρμα του Τζόνσον δεν μας είναι ξένη. Ταύτιζε τη δημοκρατία με την εθνική κυριαρχία τόσο που έφτασε να συγκρίνει το «αντιδημοκρατικό» ευρωπαϊκό εγχείρημα με το χιτλερικό Ράιχ. Ηγήθηκε μιας θυμικής εκστρατείας που έλεγε ωμά στους ψηφοφόρους να αγνοήσουν τους «ειδήμονες». Να χειραφετηθούν από τη λογική και να «πιστέψουν».

Και τώρα; Τώρα ο Τζόνσον είναι ακόμη πιο οικείος. Τώρα που πάει να λειάνει τον αντιευρωπαϊσμό του λέγοντας ότι η Βρετανία ήταν και θα παραμείνει Ευρώπη, τώρα που αποκηρύσσει την Ακροδεξιά, με την οποία βούτηξε στην ίδια κάλπη, ο Τζόνσον αποδεικνύει τι παθαίνει πάντα ο λαϊκισμός όταν νικά: δεν ξέρει τι να κάνει το αποτέλεσμα που προκάλεσε. Δεν ξέρει πώς να επαναφέρει στην πραγματικότητα –και στη δημοκρατική νομιμότητα –τις δυνάμεις που απελευθέρωσε.

Ετσι είναι παντού ο λαϊκισμός. Δεν είναι πρόγραμμα. Είναι απλώς μια τεχνική για να κερδίζεις εκλογές και δημοψηφίσματα. Μια τοξική φλυαρία καταδικασμένη να εκπνεύσει μόλις επικρατήσει στην κάλπη. Είναι αυτό που έλεγαν οι Sex Pistols σε εκείνο το τραγούδι: Don’t know what I want / But I know how to get it. Δεν ξέρω τι θέλω, αλλά ξέρω πώς θα το πετύχω.

Τελευταία Νέα