Αναζήτηση
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης χαιρέτισαν ως «σημαντική πρόοδο» τη νέα συμφωνία με την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για προσπάθεια να γίνει η κατάσταση στην Ελλάδα πολιτικό μη-θέμα για τους ίδιους τους εταίρους της χώρας, αλλά και για να μειωθεί ο οικονομικός κίνδυνος και να διασωθεί η φήμη του ΔΝΤ. Είναι σαν να καταργούνται οι ώρες επισκεπτηρίου σε ένα νοσοκομείο όπου ο ασθενής βρίσκεται στην εντατική.
Από τον περασμένο Ιούλιο που οι Ευρωπαίοι διέσωσαν την Ελλάδα με νέο δάνειο 86 δισ. ευρώ, το ΔΝΤ φωνάζει ότι το χρέος της χώρας δεν είναι διατηρήσιμο. Οι ψηφοφόροι στη Γερμανία όμως δεν θέλουν να πληρώσουν τον λογαριασμό για μια άλλη χώρα η οποία δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματά της. Και η κυβέρνηση της Γερμανίας δεν θέλει να δυσαρεστήσει ψηφοφόρους ενόψει των γενικών εκλογών του 2017.
Το ΔΝΤ έχει τους δικούς του λόγους που ζητεί επιτακτικά ελάφρυνση χρέους. Η Ελλάδα χρωστάει στο Ταμείο 14 δισ. δολάρια και το ΔΝΤ ανησυχεί για το πώς θα τα πάρει πίσω. Το Ταμείο θέλει να δει τους Ευρωπαίους να αναχρηματοδοτήσουν τις υποχρεώσεις αυτές, αφού σε διαφορετική περίπτωση η ηγεσία του θα μείνει εκτεθειμένη. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολιτικά αδύνατο να προχωρήσει πρώτο το ΔΝΤ στην ελάφρυνση χρέους που λέει ότι χρειάζεται άμεσα η Ελλάδα.
Οι Ευρωπαίοι από την πλευρά τους θέλουν μεν να συμμετέχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, αλλά και να μην κάνει τόση φασαρία για την Ελλάδα –τουλάχιστον μέχρι να γίνουν οι επερχόμενες εκλογές στη Γερμανία. Σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία του, το ΔΝΤ ζητεί από τους Ευρωπαίους να εγγυηθούν την αποπληρωμή των δανείων που του χρωστά η Ελλάδα, περιλαμβανομένων και των 1,7 δισ. δολ. που λήγουν φέτος.
Με την τελευταία συμφωνία του Eurogroup οι δύο πλευρές πήραν περίπου ό,τι ήθελαν. Το Eurogroup συμφώνησε να επανεξετάσει μείωση του χρέους της Ελλάδας το 2018, περιλαμβανομένης και πρόωρης αποπληρωμής δανείων του ΔΝΤ. Επίσης οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν να δώσουν τη δόση των 10,3 δισ. ευρώ σε αρκετές δόσεις ώστε να μην υπάρξει περίπτωση καθυστέρησης φέτος στην αποπληρωμή του ΔΝΤ.
Με τις υποσχέσεις αυτές το Ταμείο υποχώρησε από την απαίτησή του για άμεση ελάφρυνση χρέους. Ετσι όλοι είναι χαρούμενοι.
Τι γίνεται όμως με την Ελλάδα; Το Κοινοβούλιο χρειάστηκε να περάσει μια σειρά από μέτρα λιτότητας για να πάρει τη δόση. Η αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα περνά όλα αυτά τα μέτρα ενάντια στη θέλησή της μόνο και μόνο για να εξασφαλίσει ρευστότητα. Οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι πιστωτές γίνονται με τρόπο διστακτικό και αναποτελεσματικό. Η οικονομία της Ελλάδας δεν τα πάει καλά. Το ΑΕΠ μειώνεται, οι κρατικές δαπάνες έχουν αυξηθεί περισσότερο από την αύξηση των φορολογικών εσόδων, το εμπορικό ισοζύγιο δεν έχει βελτιωθεί. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι η Ελλάδα θα μπορέσει μετά το 2018 να καλύψει τις ανάγκες της χωρίς νέα βοήθεια.
Η εκεχειρία όμως μεταξύ του Eurogroup και του ΔΝΤ σημαίνει ότι εάν η Ελλάδα χρειαστεί περισσότερα χρήματα μετά το 2018, αυτό θα συζητηθεί μετά τις εκλογές στη Γερμανία. Τότε η συζήτηση θα είναι ακόμη πιο αθόρυβη επειδή θα αφορά αναχρηματοδότηση και παράταση αποπληρωμής προηγούμενων δανείων. Το αποτέλεσμα του Eurogroup της Τετάρτης δεν είναι μια ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα. Είναι η αρχή του υποβιβασμού της χώρας στην κατάσταση ενός χρόνιου, μισοξεχασμένου προβλήματος. Οπως ένας εγκεφαλικά νεκρός συγγενής που είναι συνδεδεμένος με μηχανήματα κάπου σε ένα νοσοκομείο, η Ελλάδα θα συνεχίσει ίσα να ανασαίνει επειδή κανείς δεν θέλει να τραβήξει την πρίζα –ούτε όμως κανείς ενδιαφέρεται να μιλά για θεραπείες στο προσκεφάλι της.
Ο Λεονίντ Μπερσίντσκι είναι αρθρογράφος του Bloomberg
