Η φωτοθεραπεία για την αντιμετώπιση του ίκτερου στα νεογέννητα μωρά ίσωςσχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εκδηλώσεως καρκίνου, υποστηρίζουν αμερικανοί επιστήμονες.

Σε δύο μελέτες στις οποίες εξέτασαν στοιχεία από εκατομμύρια νεογέννητα μωρά, διαπίστωσαν ότι η θεραπεία ενδέχεται να αυξάνει τις εβδομάδες και τους μήνες που ακολουθούν τον κίνδυνο ανάπτυξης λευχαιμίας και μιας μορφής καρκίνου του νεφρού.

Ωστόσο σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι ακόμα και με αυτή την αύξηση, ο κίνδυνος για τα μωρά παραμένει πάρα πολύ μικρός, ενώ η συσχέτιση θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από περαιτέρω μελέτες για να θεωρηθεί οριστική.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, πιστεύουν πως τα ευρήματά τους ενισχύουν την διεθνή σύσταση να γίνεται φωτοθεραπεία μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο από ιατρικής πλευράς και για κανέναν άλλο λόγο.

Η πρώτη από τις μελέτες, που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Pediatrics», αποκαλείται California Late Impact of Phototherapy Study (CLIPS) και βασίσθηκε στην ανάλυση στοιχείων από περισσότερα από 5 εκατομμύρια μωρά που γεννήθηκαν στα νοσοκομεία της Καλιφόρνιας μεταξύ 1998 και 2007.

Εξετάζοντας τους ιατρικούς φακέλους των βρεφών, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όσα μωρά είχαν κάνει φωτοθεραπεία είχαν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν οξεία μυελοειδή λευχαιμία και όγκο Wilms (είναι μία μορφή καρκίνου του νεφρού της παιδικής ηλικίας) πριν κλείσουν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους.

Στην μελέτη, το 14% των νεογέννητων έπασχαν από ίκτερο και το σχεδόν 3,5% είχαν κάνει φωτοθεραπεία. Όσα μωρά είχαν υποβληθεί στη θεραπεία αυτή, είχαν κατά 40% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο.

Αν και το ποσοστό αυτό μοιάζει τεράστιο, σε απόλυτους αριθμούς είναι πολύ μικρό: από τα 178.000 μωρά που είχαν κάνει φωτοθεραπεία, καρκίνο εκδήλωσαν τα 58. Οξεία μυελοειδή λευχαιμία, λ.χ., εκδήλωσαν 10 από αυτά τα παιδιά, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός των κρουσμάτων ήταν 103 στα 4,9 εκατομμύρια παιδιά που δεν είχαν κάνει φωτοθεραπεία.

Στη δεύτερη μελέτη, που αποκαλείται Late Impact of Getting Hyperbilirubinemia of photoTherapy Study (LIGHT), αναλύθηκαν στοιχεία από 500.000 παιδιά τα οποία γεννήθηκαν στον ιατρικό όμιλο KaiserPermanente της Βόρειας Καλιφόρνιας μεταξύ 1995 και 2011. Και πάλι, παρατηρήθηκε συσχέτιση με την οξεία μυελοειδή λευχαιμία.

Σε ένα σχόλιό τους που συνοδεύει τις νέες μελέτες, γιατροί από το κορυφαίο κέντρο παιδιατρικού καρκίνου των ΗΠΑ, το Dana-Farber Boston Children’s Cancer & Blood Disorders Center, γράφουν ότι μολονότι τα νέα ευρήματα δεν είναι οριστικά, «είναι αρκετά σοβαρά ώστε δεν πρέπει να παρουσιάζεται η φωτοθεραπεία ως εντελώς ακίνδυνη».

Οι ειδικοί τονίζουν ότι στις σοβαρές περιπτώσεις, τα οφέλη της θεραπείας υπερκαλύπτουν μακράν τους δυνητικούς κινδύνους αφού, αν αφεθεί δίχως θεραπεία ο σοβαρός ίκτερος, το μωρό κινδυνεύειαπό εγκεφαλικές βλάβες ή απώλεια της ακοής.

Αντιθέτως, οι γιατροί θα πρέπει να είναι επιφυλακτικοί στη χορήγηση της φωτοθεραπείας όταν ο ίκτερος των βρεφών είναι πιθανό να υποχωρήσει από μόνος του, προσθέτουν.

Και καταλήγουν: «Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η φωτοθεραπεία ίσως δεν είναι αβλαβής, επομένως θα πρέπει να ζυγίζονται προσεκτικά οι δυνητικοί κίνδυνοι και τα δυνητικά οφέλη πριν ληφθεί η απόφαση για τη χορήγησή της».

Τι είναι

Ο ίκτερος είναι μία από τις συχνότερες διαταραχές των νεογνών. Χαρακτηρίζεται από αύξηση των επιπέδων χολερυθρίνης στο αίμα επειδή το ανώριμο ήπαρ των βρεφών δεν μπορεί να την διασπάσει.

Ο ίκτερος εκδηλώνεται με κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών και στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων υποχωρεί μέσα σε λίγες μέρες δίχως θεραπεία.

Ωστόσο σε περίπου ένα στα 20 μωρά οι τιμές της χολερυθρίνης είναι πολύ υψηλές και έτσι απαιτείται φωτοθεραπεία. Κατ’ αυτήν, το μωράκι τοποθετείται κάτω από ειδικές λάμπες που εκπέμπουν μπλε φως και παραμένει εκτεθειμένο σε αυτές για αρκετές ώρες, ώστε να διασπαστεί η χολερυθρίνη και να αποβληθεί μέσω των ούρων του.