Δεν είναι εύκολο να παρακολουθεί κανείς όλες τις παρεμβάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Δεν είναι εύκολο γιατί είναι πολύ συχνές. Οποιος έχει το κουράγιο να το κάνει ξέρει ότι το μοτίβο «πάνω απ’ όλα ο Ανθρωπος» –με άλφα κεφαλαίο –είναι σταθερό στις ομιλίες του.

Ο Ανθρωπος δεν είναι μόνο πάνω απ’ όλα. Πάει και με όλα. Γι’ αυτό και ο Πρόεδρος τον επικαλείται, είτε μιλάει για την ανάπτυξη, είτε μιλάει για το Προσφυγικό, είτε για τον νεοφιλελευθερισμό και την ευρωζώνη. Μάλιστα, το ίδιο σύνθημα –«το νόμισμα πρέπει να υπηρετεί τον Ανθρωπο» –το έχει χρησιμοποιήσει σχεδόν πανομοιότυπα, τουλάχιστον άλλη μία φορά (τον περασμένο Φεβρουάριο, στον εορτασμό της Υπαπαντής στην Καλαμάτα) χωρίς κανείς τότε να αντιδράσει. Χωρίς κανείς να ανησυχήσει για δραχμική στροφή της Προεδρίας.

Το γεγονός ότι χθες ένιωσε την ανάγκη να αντιδράσει η αντιπολίτευση (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης) έχει ασφαλώς να κάνει με τη συγκυρία. Σε μια χρονική στιγμή που ο αυτοεγκλωβισμός της κυβέρνησης απειλεί να την εξωθήσει σε απονενοημένα διαβήματα, η προεδρική δήλωση περί νομίσματος ακούγεται σαν κάτι παραπάνω από δυσοίωνος χρησμός.

Είναι η αντιπολίτευση τόσο καχύποπτη ώστε να μην μπορεί να συγχωρήσει στον Πρόεδρο ούτε τη βερμπαλιστική του ρουτίνα; Από την πλευρά της ΝΔ πάντως το ερώτημα αντιστρέφεται: «Πόσες δηλώσεις περί Μινωταύρων και νομισμάτων έπρεπε να αφήσουμε αναπάντητες πριν αντιδράσουμε;».

Το μήνυμα είναι ότι η θεσμική αυτοσυγκράτηση έναντι του Προέδρου δεν είναι χωρίς όρια.

Η χθεσινή ομοβροντία θα μπορούσε να διαβαστεί και ως προειδοποιητική. Ως επιθετική άμυνα απέναντι στο ενδεχόμενο να πιεστεί πάλι η αντιπολίτευση να μοιραστεί με την κυβέρνηση το βάρος των μέτρων –ιδίως του προληπτικού πακέτου, που μπορεί να υπερβαίνει τον βίο της παρούσας κυβέρνησης.

Αυτό θα ήταν εφικτό μόνο αν ο Τσίπρας κατάφερνε να διαμορφώσει συνθήκες εκβιαστικές για την αντιπολίτευση, όμοιες με του περασμένου καλοκαιριού. Μόνο αν το φόβητρο ήταν –τι άλλο; –η επιστροφή σε ένα αμφιβόλου ανθρωπισμού εθνικό νόμισμα.

Τι ρόλο θα μπορούσε να παίξει στη μεθόδευση μιας τέτοιας κλιμάκωσης η Προεδρία; Αν η αντιπολίτευση εμφανίζεται καχύποπτη είναι μάλλον γιατί έχει ήδη υποστεί ένα Συμβούλιο Αρχηγών για το Προσφυγικό –ένα Συμβούλιο στο οποίο κλήθηκε (και αρνήθηκε) να προσυπογράψει κείμενο που είχε ετοιμάσει εκ των προτέρων η Προεδρία.

Το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έσπευσε να υπερασπιστεί τον Παυλόπουλο δεν είναι βέβαια αρκετό για να δικαιώσει τους αντιπολιτευτικούς φόβους. Είναι όμως ενδεικτικό μιας διάταξης που τείνει παγιωθεί: από τη μία η κυβέρνηση και η Προεδρία και από την άλλη οι υπόλοιποι. Και υπεράνω πάντα ο Ανθρωπος.