Η αρχή της διάκρισης των εξουσιών δεν είναι ακόμα μία από τις κόκκινες γραμμές μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας που ξεθωριάζουν στην πράξη. Αποτελεί το συνταγματικά απαραβίαστο όριο για όλους ανεξαιρέτως τους εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας και της δικαστικής Αρχής, που συνδέεται με τον πυρήνα της άσκησης της κάθε εξουσίας με βάση τους κανόνες του Συντάγματος στο πλαίσιο της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Γι’ αυτό και όταν μία εξουσία, η εκτελεστική εν προκειμένω διά της προέδρου του ΠΑΣΟΚ Φώφης Γεννηματά, αναδεικνύει μια τέτοια διάσταση, με αφορμή επιστολή της προέδρου του Αρείου Πάγου Βασιλικής Θάνου, τότε το όλο ζήτημα παύει να έχει μόνο θεωρητική προσέγγιση. Πολύ περισσότερο όταν ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος θέτει ουσιαστικά ζήτημα πειθαρχικού ελέγχου της ίδιας της προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 91 του Συντάγματος.
Η Γεννηματά με μια σκληρή επιστολή την οποία κοινοποίησε τόσο στον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση όσο και στην πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας Τασία Χριστοδουλοπούλου, κάνει λόγο για «απόπειρα επέμβασης στο κοινοβουλευτικό έργο» εκ μέρους της Θάνου. Ενέργεια που, όπως τονίζει, «όχι μόνο με ξενίζει, αλλά με υποχρεώνει να την αποδοκιμάσω και γραπτά».
Τα θέματα της Δικαιοσύνης και οι καταγγελίες για παρεμβάσεις της κυβέρνησης στα του οίκου της Θέμιδος μόνο καινούργια δεν είναι. Πριν από λίγες ημέρες και πάλι ο Βενιζέλος με επιστολή του προς την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας έθετε επί τάπητος το ίδιο ζήτημα, ενώ την Τρίτη έχει προγραμματιστεί στη Βουλή με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα συζήτηση για τη Δικαιοσύνη.
Τα νέα επεισόδια που δημοσιοποιούνται τον τελευταίο καιρό, όπως λένε δικαστικές πηγές, τραυματίζουν την ίδια τη Δικαιοσύνη.
Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ. Πώς όμως άρχισε να γράφεται το κεφάλαιο αυτό, που όπως εκτιμάται δεν θα είναι και το τελευταίο, στη «μάχη» που μαίνεται εδώ και πολύ καιρό; Ολα, όπως προκύπτει από την επιστολή της Φώφης Γεννηματά, άρχισαν ύστερα από επιστολή που έλαβε από την πρόεδρο του Αρείου Πάγου στις 29 Φεβρουαρίου. Σε αυτήν η ανώτατη δικαστική λειτουργός αναφέρεται στη γνωστή διαμάχη της με τον καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Σταύρο Τσακυράκη, εις βάρος του οποίου η Θάνου έχει καταθέσει μήνυση για εξύβριση και συκοφαντική δυσφήμηση.
Η Γεννηματά απαντώντας στη Θάνου δεν κρύβει, όπως χαρακτηριστικά λέει, την έκπληξή της «τόσο για το περιεχόμενο όσο και για το ύφος» της επίμαχης επιστολής. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από τις πρώτες κιόλας γραμμές της απάντησής της ξεκαθαρίζει τη θέση της αναδεικνύοντας το θεσμικό ζήτημα που, όπως υπογραμμίζει, προκαλεί η παρέμβαση της προέδρου του Αρείου Πάγου.
«Θεωρώ ανεπίτρεπτο το αίτημά σας να ασχοληθώ με το περιεχόμενο της ανακοίνωσης του Γραφείου Τύπου του ΠΑΣΟΚ καθώς και με τις κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες των βουλευτών του κόμματός μας. Πέρα από το γεγονός ότι δεν αμφισβητείται η ορθότητά τους, κατά τον τύπο και το περιεχόμενό τους, θέλω να σας επισημάνω τη θεμελιώδη αρχή κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος για τη διάκριση των εξουσιών στην οποία επιμελώς αποφεύγετε να αναφερθείτε και να επικαλεστείτε. Η απόπειρά σας να επέμβετε στο κοινοβουλευτικό έργο, όχι μόνο με ξενίζει αλλά με υποχρεώνει να την αποδοκιμάσω και γραπτά» απαντά η Γεννηματά στην πρόεδρο του Αρείου Πάγου.
Δεν παραλείπει μάλιστα να επισημάνει ότι «έχουν γίνει γνωστές μία σειρά από συνεχείς και απροκάλυπτες παρεμβάσεις της κυβέρνησης στο έργο της Δικαιοσύνης, τόσο κατά την προεκλογική περίοδο όσο και μετά τις πρόσφατες εκλογές. Ακόμα και με προαναγγελία διώξεων. Ακόμα και με συστηματικές διαρροές στον «φιλικό» προς την κυβέρνηση Τύπο». Ωστόσο, συνεχίζει, «δυστυχώς δεν μου έχουν δοθεί πληροφορίες και στοιχεία ότι εσείς προσωπικά έχετε πράξει οτιδήποτε για την αποτροπή ή τον περιορισμό αυτών των απαράδεκτων κυβερνητικών παρεμβάσεων».
Μετά τη δημοσιοποίηση των επιστολών της Θάνου προς τη Γεννηματά και την απάντηση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ προς την πρόεδρο του Αρείου Πάγου, ο Βαγγέλης Βενιζέλος προχώρησε ένα βήμα παραπέρα θέτοντας ζήτημα πειθαρχικού ελέγχου της ανώτατης δικαστικής λειτουργού. «Ελαβα με οδυνηρή έκπληξη γνώση της αλληλογραφίας αυτής που δημοσιοποιήθηκε σήμερα (σ.σ. χθες) και προκλήθηκε από την επιστολή της κυρίας προέδρου του Αρείου Πάγου με την οποία παραβιάζονται θεμελιώδεις αρχές του δημοκρατικού, κοινοβουλευτικού και δικαιοκρατικού πολιτεύματος».
Στο «διά ταύτα» της παρέμβασής του ο Βενιζέλος απευθύνεται στον υπουργό Δικαιοσύνης Νίκο Παρασκευόπουλο και τον ρωτά σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί κατά το άρθρο 91 του Συντάγματος. Η διάταξη αυτή ορίζει ότι σε περίπτωση πειθαρχικού ελέγχου ανώτατου δικαστή –από τον βαθμό του αρεοπαγίτη ή του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και πάνω –τη σχετική εξουσία έχει ο υπουργός Δικαιοσύνης.
ΣΚΛΗΡΗ ΚΡΙΤΙΚΗ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βασιλική Θάνου στην επιστολή της που προκάλεσε την οξεία αντίδραση της Φώφης Γεννηματά, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Εκφράζω την ιδιαίτερη έκπληξή μου πώς είναι δυνατόν να υποστηρίζεται ότι συνιστούν, κατά την άποψη του κόμματός σας, επιστημονική και πολιτική κριτική οι περιλαμβανόμενες στο δημοσίευμα του μηνυόμενου (σ.σ. εννοεί τον καθηγητή Σταύρο Τσακυράκη) εκφράσεις, απευθυνόμενες εναντίον προσώπου, το οποίο έχει και την ιδιότητα του προέδρου του Αρείου Πάγου».
Επιπλέον, στην ίδια επιστολή εξέφραζε την απορία της γιατί το Γραφείο Τύπου του ΠΑΣΟΚ εξέδωσε ανακοίνωση και ο Βαγγέλης Βενιζέλος κατέθεσε ερώτηση προς τον υπουργό Δικαιοσύνης «με αρνητικές θέσεις εις βάρος του προσώπου μου και της θεσμικής θέσης μου, με αφορμή μήνυση που κατέθεσα κατά του Σταύρου Τσακυράκη».
Η Θάνου απευθυνόμενη προς τη Γεννηματά υπερασπίζει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης «για όποιον επιθυμεί να κάνει κριτική», αλλά επικαλείται και «το δικαίωμα της προστασίας της προσωπικότητας, το οποίο ορισμένοι φαίνεται ότι θέλουν να παραγνωρίζουν». «Αποτελεί δικαίωμα και ταυτόχρονα υποχρέωσή μου να προστατεύω το κύρος της θεσμικής θέσης, την οποία έχω την τιμή να κατέχω και συνεπώς δικαιούμαι και υποχρεούμαι να μην ανέχομαι ενέργειες, οι οποίες συνιστούν προσπάθεια προσβολής του κύρους του θεσμού της Δικαιοσύνης» καταλήγει στην επιστολή της η Θάνου.
Τι λέει το άρθρο 91 του Συντάγματος
Η πειθαρχική εξουσία στους δικαστικούς λειτουργούς από τον βαθμό του αρεοπαγίτη ή αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και πάνω, ή στους αντίστοιχους με αυτούς, ασκείται από πειθαρχικό συμβούλιο, όπως νόμος ορίζει. Την πειθαρχική αγωγή εγείρει ο υπουργός Δικαιοσύνης.
