Κύριε υπουργέ, μονομερείς ενέργειες, δημοψηφίσματα, κλείσιμο συνόρων: αυτή είναι η πραγματικότητα στην Ευρώπη παρά την απόφαση των 28 ηγετών στο τελευταίο Συμβούλιο για αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας μέχρι τη σύνοδο κορυφής ΕΕ – Τουρκίας στις 7 Μαρτίου. Υπάρχει ακόμη η ΕΕ;
Χωρίς αμφιβολία, ισχυρές φυγόκεντρες δυνάμεις ταλανίζουν την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν έχουμε ακόμη ξεπεράσει τη δημοσιονομική κρίση, και σ’ αυτήν αθροίζονται το επικείμενο δημοψήφισμα στη Βρετανία και οι αμείωτες ροές εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων προς την Ευρώπη. Αυτό το τρίπτυχο κρίσεων φυσικά με ανησυχεί. Και γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνο, όταν λαϊκιστές, ακροδεξιοί εμπρηστές εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να βάλουν φωτιά στα θεμέλια της Ευρώπης. Αυτό μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε μία πρόσθετη κρίση. Πρέπει να αγωνιστούμε για την Ευρώπη! Πρέπει να σταματήσουν οι αλληλοκατηγορίες. Αντίθετα, πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να εργαστούμε από κοινού για μία ευρωπαϊκή λύση στην προσφυγική κρίση. Αυτός είναι ο μόνος βατός δρόμος προκειμένου η Ευρώπη να βγει σώα και ενισχυμένη από αυτήν την κρίση.
Η Αυστρία απέκλεισε προκλητικά την Ελλάδα από τη Διάσκεψη της Βιέννης για την προσφυγική κρίση. Εκεί λήφθηκαν εν μέρει από μη κράτη-μέλη της ΕΕ αποφάσεις κατά της Ελλάδας. Μπορεί η ΕΕ να αποδεχτεί απλά μία τέτοια συμπεριφορά εις βάρος ενός κράτους-μέλους χωρίς να υποστεί μεγαλύτερη ζημιά;
Εκανα πάντοτε σαφές ότι εθνικές ή περιφερειακές μονομερείς ενέργειες μπορεί μόνο εκ πρώτης όψεως να βοηθούν. Αλλά βιώσιμη, διαρκής πρόοδος μπορεί να υπάρξει μόνον εάν όλοι οι Ευρωπαίοι συμπορευτούν. Ιδίως τώρα οι ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να μείνουμε σε στενή επαφή και συντονισμένοι μεταξύ μας. Καμία πλευρά δεν εξυπηρετείται όταν εντός της ΕΕ ο ένας κατηγορεί και ενοχοποιεί τον άλλον. Με αυτό τον τρόπο δεν προχωράμε ούτε βήμα στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Τα ρήγματα τα οποία προκαλούνται τώρα επιπόλαια θα πρέπει με κόπο ξανά να επουλωθούν.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να λύνει τα προβλήματά της εις βάρος ενός κράτους-μέλους. Γι’ αυτό και μπροστά στις ροές προσφύγων, οι οποίες εξακολουθούν να είναι μεγάλες, παραμένουμε στο πλευρό της Ελλάδας, όπως και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που δραστηριοποιείται επιτόπου με όλες της τις δυνάμεις. Παράλληλα με το πακέτο το οποίο διαπραγματευόμαστε αυτήν τη στιγμή με την Τουρκία θα πρέπει να συζητήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την παροχή πρόσθετης οικονομικής βοήθειας και προσωπικού στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα θα πρέπει όμως και η Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά στον έλεγχο και την πλήρη καταγραφή των προσφύγων. Σε αυτό η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου, ωστόσο μένουν ακόμα πολλά να γίνουν.
Ακόμα και αν όλα τα μέτρα –hotspots, Frontex, αποστολή του NATO –τεθούν σε εφαρμογή, με κλειστά τα σύνορα, η Ελλάδα κινδυνεύει να μετατραπεί σε τεράστια αποθήκη προσφύγων για την ΕΕ όσο δεν λειτουργεί η μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες της ΕΕ. Πόσο έχουν προχωρήσει σκέψεις και σχέδια για τη μετεγκατάσταση προσφύγων απευθείας από την Τουρκία;
Με το κοινό σχέδιο δράσης ΕΕ – Τουρκίας έχουμε κάνει ήδη ένα μεγάλο βήμα προς τα μπροστά. Καθοριστικής σημασίας τώρα είναι να εκπληρώσει η Τουρκία τις δεσμεύσεις της και να κινηθεί αποφασιστικά κατά των διακινητών ώστε να μειωθούν οι ροές από την Τουρκία προς την ΕΕ. Μόνον έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε πραγματικά στο επόμενο στάδιο. Στις διαπραγματεύσεις στις 7 Μαρτίου θα εξετάσουμε πού βρισκόμαστε και ποιες άλλες δυνατότητες μάς παρέχονται.
Το ότι η Ελλάδα επιβαρύνεται επιπρόσθετα από το κύμα των προσφύγων εμείς οι Γερμανοί το κατανοούμε ιδιαίτερα καλά, διότι είμαστε από τις κύριες χώρες υποδοχής. Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία θα πρέπει επίσης να συζητηθεί το ζήτημα της παροχής πρόσθετης βοήθειας προς την Ελλάδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ταυτόχρονα όμως ισχύει: Ο στόχος ήταν και παραμένει να υπάρξει ξανά στην Ελλάδα οικονομική ανάπτυξη και κατ’ επέκταση μεγαλύτερη απασχόληση. Γι’ αυτό είναι επειγόντως απαραίτητο να παραμείνει προσηλωμένη στη γραμμή των μεταρρυθμίσεων. Αυτό είναι και προς το συμφέρον των Ελλήνων. Μόνο έτσι θα υπάρξουν μακροπρόθεσμα καλά αποτελέσματα.
Ελληνες και Γερμανούς μάς συνδέει μία μακροχρόνια φιλία και εταιρική συνεργασία εντός της ΕΕ. Βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με τον έλληνα συνάδελφό μου Νίκο Κοτζιά. Γερμανοί και Ελληνες έχουμε αναπτύξει μεταξύ μας τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη ώστε, ευτυχώς, να μπορούμε να μιλάμε για όλα ανοιχτά. Αυτό δεν είναι αυτονόητο. Και ιδίως στην παρούσα κρίση στην Ευρώπη είναι άκρως πολύτιμο.
