Μια πόλη έψαχναν και βρήκαν μια μοναδική ταφή. Εναν κτιστό λακκοειδή τάφο όχι μόνο γεμάτο πολύτιμους θησαυρούς που προκάλεσε το ενδιαφέρον και του διεθνούς Τύπου, αλλά ένα εύρημα που ρίχνει φως στον λαβύρινθο των ταφικών εθίμων και όχι μόνο του προϊστορικού κόσμου. «Ξεκινήσαμε να αναζητούμε την πόλη που θεωρούσαμε ότι πλαισίωνε το ανάκτορο της Πύλου.

Είχαμε στον νου μας σπίτια, εργαστήρια, υποδομές υποστηρικτικές προς το παλάτι. Καταλαβαίνετε την έκπληξή μας όταν σε απόσταση περίπου 150 μ. από το ανάκτορο του Νέστορα βρήκαμε τη συγκεκριμένη ταφή», μας λέει η αμερικανίδα αρχαιολόγος Σάρον Στόκερ, που μαζί με το σύζυγό της καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι και μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του ΕΚΠΑ Τζακ Ντέιβις, αλλά και πολυμελή διεθνή επιστημονική ομάδα έφεραν στο φως τον τάφο του «γρύπα – πολεμιστή», όπως τον βάφτισαν ατύπως, λόγω του γρύπα, της μυθολογικής μορφής με σώμα λιονταριού, κεφάλι και φτερά αετού που απεικονίζεται σε ένα ελεφαντοστέινο πλακίδιο που βρέθηκε στα πόδια του νεκρού.

«Οταν πέσαμε πάνω σε ένα χάλκινο αντικείμενο καταλάβαμε ότι κάτι συμβαίνει. Και η έκπληξή μας ήταν τεράστια, αφού γνωρίζουμε και το μεγάλο πρόβλημα αρχαιοκαπηλίας που υπάρχει», συνεχίζει η Στόκερ, δεδομένου ότι δίπλα βρίσκεται ο μεγάλος συλημένος θολωτός τάφος IV του Εγκλιανού.

Ομως ο τάφος αυτός –ο πλουσιότερος που έχει εντοπιστεί στην ηπειρωτική Ελλάδα τα τελευταία 65 χρόνια –ήταν άθικτος με εξαίρεση μια λίθινη πλάκα βάρους ενός τόνου, η οποία πιθανόν αποτελούσε το κάλυμμά του και είχε καταπέσει καταστρέφοντας το ξύλινο φέρετρο στο εσωτερικό του λάκκου.

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ. Το πρώτο χάλκινο αντικείμενο βεβαίως μοιάζει σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στον θησαυρό που έφεραν στο φως τις επόμενες ημέρες, χωρίς ωστόσο τα φώτα της δημοσιότητας πάνω από το σκάμμα, χωρίς καθημερινά δελτία Τύπου και χωρίς ήρωες – διεκδικητές του θησαυρού να εναλλάσσονται σε τηλεοπτικές αρχαιολογικές κόντρες όπως συνέβη στην Αμφίπολη.

Κι ας είχε ξεκινήσει η ανασκαφή στα μέσα Μαΐου. Χάλκινα όπλα και αγγεία, ένα ξίφος με ελεφαντοστέινη λαβή καλυμμένη με χρυσό και διακοσμημένο με μια σπάνια τεχνική που θυμίζει κέντημα κι ένα εγχειρίδιο στο αριστερό στήθος του νεκρού.

Περισσότεροι από 50 σφραγιδόλιθοι, τέσσερα χρυσά σφραγιστικά δαχτυλίδια με σαφείς μινωικές αναφορές, χρυσά κι ασημένια κύπελλα, μια χρυσή αλυσίδα και αναρίθμητες χρυσές ψήφοι, κατάλοιπα από τη χάλκινη πανοπλία και το οδοντόφρακτο κράνος από χαύλιους αγριόχοιρου –είναι μερικά μόνο από τα 1.400 κτερίσματα στην τελευταία κατοικία του άνδρα ηλικίας 30 -35 ετών που χρονολογείται περί το 1500 π.Χ.

«Τρεις λόγοι είναι εκείνοι που καθιστούν το συγκεκριμένο εύρημα μοναδικό. Το γεγονός ότι δεν βρέθηκε καθόλου κεραμεική στον τάφο, ίσως επειδή ο νεκρός ήταν πολύ πλούσιος και δεν είχε ανάγκη από πήλινα αντικείμενα. Δεύτερον, επειδή μέσα στον τάφο βρέθηκε μόνο ένας νεκρός και δεν επρόκειτο για ομαδική ταφή όπως ήταν σύνηθες εκείνη την εποχή.

Και τρίτον λόγω του πλούτου των κτερισμάτων καθώς όλα είναι φτιαγμένα από πολύτιμα υλικά ή ημιπολύτιμους λίθους», εξηγεί η Στόκερ για τον τάφο που ανακαλύφθηκε στο πλαίσιο ανασκαφής της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών με άδεια του υπουργείου Πολιτισμού.

Τα εντυπωσιακά από πλευράς όχι μόνο ποσότητας αλλά και τεχνοτροπίας ευρήματα –πώς να μην προσέξει κάποιος την υπέροχη χρυσή αλυσίδα που βρέθηκε κοντά στον λαιμό του νεκρού με άκρα που καταλήγουν σε φύλλα κισσού –μπορεί να κάνουν τον γύρο του κόσμου, ωστόσο όταν είδαν για πρώτη φορά το φως ύστερα από 3.515 χρόνια δεν ήταν εξίσου γοητευτικά. «Μια μάζα από χώμα, σπόρους, ρίζες.

Αυτή ήταν η εικόνα για παράδειγμα που αντίκρισα μέχρι να καταφέρω να εντοπίσω ότι μέσα της υπήρχαν έξι χτένια από ελεφαντοστό», μας περιγράφει ο συντηρητής της ανασκαφικής ομάδας Αλέξανδρος Ζώκος. «Χρειάστηκε πολλή κι επίπονη δουλειά για να σταθεροποιηθεί η μάζα των υλικών τα οποία είναι εύθραυστα και είχαν υποστεί έντονες φθορές, αλλά θα χρειαστεί ακόμη περισσότερη καθώς έως τώρα ό, τι κάναμε ήταν σε επίπεδο σωστικό».

Τι σημαίνει τελικά αυτός ο θησαυρός; «Είναι ενδείξεις της ένδοξης γενιάς της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου, 150 χρόνια δηλαδή πριν από τη δημιουργία των ανακτόρων, μιας εποχής κατά την οποία σχηματίζονται τα σύμβολα κύρους του υλικού μυκηναϊκού πολιτισμού.

Και παράλληλα αποδεικνύουν την άμεση επαφή με την Κρήτη, καθώς αντίστοιχα ευρήματα δείχνουν ότι η ελίτ της μινωικής Κρήτης και της μυκηναϊκής Πελοποννήσου ήταν σε ανοικτό, σχεδόν καθημερινό, διάλογο», μας εξηγεί ενθουσιασμένος από το εύρημα ο προϊστορικός αρχαιολόγος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Κώστας Πασχαλίδης.

«Νιου Γιορκ Τάιμς»: «Πύλη προς άλλους πολιτισμούς»

Δύσκολα θα βρει κάποιος μέσο στον διεθνή Τύπο που δεν δημοσιεύει εκτενές αφιέρωμα στον πλούσια κτερισμένο προϊστορικό τάφο. Οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» χαρακτηρίζουν τον τάφο «πύλη προς άλλους πολιτισμούς». Το θέμα πρωταγωνιστεί και στον βρετανικό Τύπο («Γκάρντιαν», «Τέλεγκραφ», «Ιντιπέντεντ») και σε δίκτυα όπως το CNN, ακόμη και στο κινεζικό πρακτορείο Xinhua.

Τελευταία Νέα