Οργή. Στις κηδείες των θυμάτων, στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν (και) χθες στην Αγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, στα πανεπιστήμια, στα δικαστήρια. Η τουρκική κυβέρνηση υποδεικνύει ως κύριο ύποπτο για τη διπλή επίθεση αυτοκτονίας το Σάββατο στην Αγκυρα, λίγο πριν ξεκινήσουν μια πορεία υπέρ της ειρήνης φιλοκούρδοι ακτιβιστές και φορείς της κοινωνίας των πολιτών, τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Οι αντίπαλοι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ωστόσο θεωρούν αυτόν υπεύθυνο, κατηγορώντας το κράτος στην καλύτερη περίπτωση για λάθη και παραλείψεις όσον αφορά την ασφάλεια και στη χειρότερη για συνέργεια, μέσω της υποδαύλισης του εθνικιστικού, αντικουρδικού αισθήματος. «Είμαστε όμηροι του φόβου, τρέμω έναν νέο εμφύλιο πόλεμο» λέει στην ιταλική «Ρεπούμπλικα» ο Ορχάν Παμούκ.

Η είδηση της χειρότερης τρομοκρατικής επίθεσης στην τουρκική ιστορία βρήκε τον νομπελίστα συγγραφέα στη Νέα Υόρκη –πριν από λίγες ημέρες, όπως κάθε χρόνο, άρχισε να παραδίδει μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Columbia. Πρώτα, το σοκ και η θλίψη. «Η χώρα μου δεν το αξίζει αυτό». Και έπειτα, μια σκέψη: «Ολοι οι τούρκοι φιλελεύθεροι, οι δημοκράτες, οι οπαδοί του κοσμικού κράτους, είμαστε όλοι σήμερα με τους Κούρδους. Γιατί αυτός ο λαός θέλει την ειρήνη». Τους τελευταίους δύο μήνες, δήλωσε στη «Ρεπούμπλικα» o Παμούκ, που μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και στην Κωνσταντινούπολη, η ζωή στην Κωνσταντινούπολη έχει γίνει αφόρητη. «Φίλοι σου λένε συνεχώς: μην πάρεις το μετρό, μην πας στην Πλατεία Ταξίμ, να αποφεύγεις τα πολυσύχναστα μέρη. Το σύνδρομο της βόμβας έχει περικυκλώσει τη ζωή μας. Ολος ο κόσμος όμως στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των διανοουμένων όπως εγώ, δεν θέλουμε τίποτε άλλο παρά την ειρήνη. Και πριν από μόλις λίγους μήνες αυτό έδειχνε κεκτημένο».

Μέχρι πριν από τρεις μήνες, επισημαίνει ο Παμούκ, η Τουρκία βίωνε μια περίοδο σχετικής ειρήνης. Μάλιστα ο Ερντογάν είχε αρχίσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το ΡΚΚ και στην αρχή αυτή η προσπάθεια πήγε καλά. Αλλά τον Ιούνιο έχασε στις εκλογές –το κόμμα του πέρασε από το 49,9% στο 40,9%. Δεν κατάφερε να πείσει τους Κούρδους να τον εμπιστευτούν, να του δώσουν τις ψήφους που χρειαζόταν ώστε να εφαρμόσει το σχέδιό του για μια προεδρική δημοκρατία. «Η εκλογική ήττα τον εξόργισε. Ηθελε να ξαναφτιάξει μια μονοκομματική κυβέρνηση, δεν ήθελε κυβέρνηση συνασπισμού. Αποφασίστηκαν λοιπόν νέες εκλογές την 1η Νοεμβρίου. Καθώς όμως δεν ήταν ικανοποιημένοι από τον τρόπο που πάνε τα πράγματα, κυβέρνηση και στρατός αποφάσισαν να ξεκινήσουν εκ νέου τον πόλεμο εναντίον του κουρδικού κινήματος».

Για τον συγγραφέα των βιβλίων «Χιόνι», «Ιστανμπούλ», «Το μουσείο της αθωότητας» και τόσων άλλων, σύσσωμο το τουρκικό έθνος έχει καταλάβει τους υπολογισμούς του Ερντογάν: «Αρχικά, δεν ήθελε να ενταχθεί στη διεθνή συμμαχία που πολεμά το Ισλαμικό Κράτος. Επειτα συμφώνησε να κάνει αυτό που του ζήτησαν οι Αμερικανοί, αλλά ταυτόχρονα άρχισε να βομβαρδίζει τους Κούρδους. Ο κόσμος αιφνιδιάστηκε, σοκαρίστηκε. Μια χώρα εν ειρήνη βρέθηκε ξαφνικά σε πόλεμο τόσο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους όσο και εναντίον του PKK».

Ο Παμούκ ανησυχεί και δεν το κρύβει. Για τον ολοένα και πιο αυταρχικό τρόπο με τον οποίο κυβερνά ο Ερντογάν τη χώρα του και γιατί ξέρει πως «στο τέλος, το κόμμα του θέλει να κυβερνήσει πάση θυσία μόνο του. Ο Ερντογάν δεν θέλει να μοιραστεί την εξουσία. Στην πραγματικότητα, θέλει να ελέγξει ολόκληρη την Τουρκία».

Οι παλιοί δαίμονες

Μέσα σε πέντε μήνες, έγραφεχθες η Μαρί Ζεγκό στη «Μοντ»,η Τουρκία γύρισε 13 χρόνια πίσω, ξαναβρίσκοντας τους παλιούς της δαίμονες: πόλεμος με το PKK, ασθμαίνουσα ανάπτυξη, κυνήγι των μέσων ενημέρωσης, επανεμφάνιση του «βαθέος κράτους».

Τελευταία Νέα