Ακούστηκαν πολλές βαριές λέξεις χθες στην ιστορική κοινή ομιλία του Φρανσουά Ολάντ και της Ανγκελα Μέρκελ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τις περισσότερες τις είπε φυσικά ο πρώτος, που στα λόγια είναι μάστορας. Μίλησε για «αλληλεγγύη» απέναντι στους πρόσφυγες, που θα πρέπει να συνοδεύεται όμως από «υπευθυνότητα» και «αποφασιστικότητα». Τόνισε πως θα αποτελούσε «εγκατάλειψη» το να επιτρέψει η χώρα του την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Θυμήθηκε τη φράση του Μιτεράν ότι «εθνικισμός ίσον πόλεμος», για να συμπληρώσει ότι «εθνική κυριαρχία ίσον παρακμή». Αλλά δεν έκανε καμιά συγκεκριμένη πρόταση για το μέλλον της Ευρώπης ούτε επανέλαβε τις ιδέες που έχει διατυπώσει κατά καιρούς. Προφανώς φοβήθηκε την αντίδραση της καγκελαρίου. Από την ομιλία του έλειπε η λέξη «τόλμη».

Η Μέρκελ προτιμά τις πράξεις –και στην προσφυγική κρίση έχει κάνει ήδη πολλά, αδιαφορώντας για την πτώση της δημοτικότητάς της. Ζήτησε και εκείνη χθες περισσότερη Ευρώπη, χαρακτηρίζοντας το εθνικό κράτος ξεπερασμένο. Ξέρει καλά, όμως, πως η επιμονή της στην ανάγκη αλλαγής των συνθηκών μπλοκάρει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για μια ουσιαστικότερη ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ξέρει καλά πως αν η Ευρώπη δεν κάνει ριζοσπαστικές επιλογές, δεν θα καταφέρει να επιβιώσει. Δεν θα έπρεπε λοιπόν να πάρει εκείνο το έκπληκτο ύφος όταν άκουσε τη Μαρίν Λεπέν, στα 2’30» που της αναλογούσαν, να συστήνεται ως «αντι-Μέρκελ» και να φωνάζει ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωσή σας καταρρέει». Αν δεν ξαναπάρει μπρος το ευρωπαϊκό σχέδιο, ο ένας πόλος του γαλλογερμανικού άξονα θα έχει σε λίγα χρόνια τα χρώματα της Ακροδεξιάς.

Σε ένα άρθρο του που είχε γράψει τον περασμένο Δεκέμβριο στη Λιμπερασιόν, ο Τομά Πικετί υποστήριξε πως τρεις ήταν οι πιθανές προοπτικές για την Ευρώπη: μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση, ένας πολιτικός κραδασμός από τα αριστερά και ένας πολιτικός κραδασμός από τα δεξιά. Η πρώτη προς το παρόν αποτράπηκε. Ο δεύτερος όχι μόνο δεν επαληθεύτηκε, αλλά αποδείχθηκε ότι δεν «έπαιζε» ποτέ. Μένει το ακροδεξιό σοκ. Ολα φαίνεται να δουλεύουν γι’ αυτό: η παραμονή της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα, η όξυνση της προσφυγικής κρίσης, η απειλή της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Και ο χρόνος λιγοστεύει.