Από τον Ξαρχάκο του Γούντι Αλεν, στον Ψαραντώνη του Νικ Κέιβ

Στα ελληνικά δισκοπωλεία μόλις κυκλοφόρησε ένα σάουντρακ τη μουσική του οποίου υπογράφουν ο Νικ Κέιβ και ο Γουόρεν Ελις. Ο σκηνοθέτης της ταινίας «Μακριά από τους ανθρώπους» για την οποία γράφτηκε η μουσική ονομάζεται Νταβίντ Ολχαφέν και το στόρι τοποθετείται στην Αλγερία του 1954. Κι όμως, δύο από τις 14 συνθέσεις του άλμπουμ φέρουν το όνομα «Psarantonis». Ναι, είναι η ιδιοσυγκρασιακή συμμετοχή του κρητικού λυράρη με τα απόκοσμα σολαρίσμάτά του σε μια ολόφρεσκη ταινία, βασισμένη μάλιστα σε διήγημα του Καμί.

Αν σε αυτό προσθέσουμε πως στο σάουντρακ του «Mad Max: ο δρόμος της οργής», που προβάλλεται αυτή την περίοδο στους κινηματογράφους, περιλαμβάνεται και η «Ελεγεία της Ρόζας» και ένα θέμα από το «Μετέωρο βήμα του πελαργού» της Ελένης Καραΐνδρου –όπως αποκαλύψαμε την περασμένη Δευτέρα στο «ΝΣυν» –η βεντάλια ελληνικών μουσικών θεμάτων, γνωστών και μη, σε ξένες ταινίες ή σειρές ανοίγει κι άλλο.

Ο ΧΕΡΤΣΟΓΚ ΜΕ ΤΟΝ ΛΥΡΑΡΗ. Η ιστορία κρατάει από παλιά και ορισμένες στιγμές της είναι απρόσμενες. Δεν μιλάμε καν για τον «Ζορμπά» ή το «Ποτέ την Κυριακή» ή ακόμη και τη μουσική του Μίκη για το «Σέρπικο» με τον Αλ Πατσίνο που είναι πια κλασικά και έχουν γραφτεί γι’ αυτά χιλιάδες λέξεων. Μιλάμε για γνωστά ελληνικά τραγούδια ή γνωστούς έλληνες μουσικούς που συναντάμε με αναπάντεχο τρόπο σε γνωστές και αγαπημένες ταινίες ή σειρές του εξωτερικού. Ας κάνουμε ένα φλασμπάκ, λοιπόν, ξεκινώντας από κάτι σχετικά άγνωστο. Ηταν το μακρινό 1968 όταν στην Κρήτη αποβιβάστηκε ο πολύς Βέρνερ Χέρτσογκ για τις ανάγκες της ταινίας του «Signs of life». Παράλληλα και επειδή του κίνησε το ενδιαφέρον η ιστορία της Σπιναλόγκας, γύρισε μια μικρού μήκους ταινία με τίτλο «Τελευταίες λέξεις» με θέμα έναν από τους κορυφαίους λυράρηδες του νησιού και για χρόνια κάτοικο του τόπου των λεπρών, τον Αντώνη Παπαδάκη ή «Καρεκλά». Ο ήχος της λύρας στο κάδρο του Χέρτσογκ (μπορείτε να δείτε το φιλμ στο YouTube) ήταν σίγουρα μια αδιανόητη εικόνα.

ΣΠΑΝΟΣ, «ΜΙΣΙΡΛΟΥ». Το 1962 ο γάλλος Λουί Μαλ στην ταινία του «Ιδιωτική μου ζωή» επιλέγει τον Γιάννη Σπανό για τη μουσική, κι εδώ εμφανίζεται η Μπριζίτ Μπαρντό να λέει με κιθάρα το σχεδόν νεοκυματικό «Sidonie» του έλληνα συνθέτη, μια «μπρίλιαντ» σκηνή των 60s. Λεπτομέρεια: το προξενιό των Μαλ – Σπανού έκανε ο στιχουργός του κομματιού και φίλος και των δύο Σαρλ Κρος. Οι νεότερες γενιές, από την άλλη, λάτρεψαν το «Pulp Fiction» (1994) του Ταραντίνο και για το σάουντράκ του. Στους τίτλους της αρχής κλέβει την παράσταση η «Μισιρλού» που ακούγεται διασκευασμένη με «surf» τρόπο από τον Ντικ Ντέιλ.

ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ ΣΤΟ «WIRE». Από την άτυπη συλλογή που δημιουργούμε δεν θα μπορούσε να λείπει ο Στέλιος Καζαντζίδης και μάλιστα με το τραγούδι του «Εφυγε, έφυγε» των Πυθαγόρα – Βασίλη Βασιλειάδη που ακουγόταν στον δεύτερο κύκλο της πετυχημένης αμερικανικής σειράς «The Wire» (2003) ντύνοντας μάλιστα σκηνές από το αποχαιρετιστήριο δείπνο ελλήνων μαφιόζων, αλλά και την κορυφαία σκηνή στο λιμάνι της Βαλτιμόρης με τον αρχιμαφιόζο «Greek» (δεν αναφέρεται ποτέ το όνομά του). Αυτό και το άλλο τραγούδι του Καζαντζίδη που συμπεριλήφθηκε στο σάουντρακ, το «Το ψωμί της ξενιτιάς», σε μουσική Γιάννη Βασιλόπουλου και στίχους Ευάγγελου Ατραΐδη και Παύλου Ζεμανίδη (1969), τα υπέδειξε στην παραγωγή ο ελληνοαμερικανός συγγραφέας Τζορτζ Πελεκάνος, ο οποίος συμμετείχε στο σενάριο της σειράς. Μπορεί μάλιστα να τα ανακαλύψει κανείς και στο CD που κυκλοφόρησε η ανεξάρτητη αμερικανική εταιρεία Nonesuch Records.

Ο ΣΠΙΛΜΠΕΡΓΚ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ. Τέσσερις ακόμη σκηνοθέτες επιλέγουν γνωστά ελληνικά κομμάτια για ταινίες τους. Η Νία Βαρντάλος –αναμενόμενο –στο «Ερωτας α λα ελληνικά» (2009), όπου ακούμε τη βραχνή και ναΐφ φωνή του Νίκου Παπάζογλου στον «Υδροχόο». Ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ στο «Πριν τα μεσάνυχτα» (2013) με τους Ζιλί Ντελπί και Ιθαν Χοκ, όπου ακούγεται το πασίγνωστο «Για ένα ταγκό» της Χαρούλας Αλεξίου και δύο τραγούδια του Νίκου Καλογερόπουλου. Ακόμη και ο Στίβεν Σπίλμπεργκ στο «Μόναχο» (2005), στο σάουντρακ του οποίου ανακαλύπτει κανείς εκτός των άλλων τα «Παλαμάκια» του Γιώργου Μητσάκη (από τους Talking to Charos), το «Τραγούδι του τεκέ» και το «Νέο κορίτσι» με τον Μανώλη Πάππο.

Και κλείνουμε με το «Soul Kitchen» (2009) του τουρκικής καταγωγής γερμανού σκηνοθέτη Φατίχ Ακίν όπου στο σάουντρακ ακούμε μεταξύ άλλων το «Σχολείο» των Ολύμπιανς, τη διασκευασμένη «Φραγκοσυριανή» από τους Locomondo και το «Μπλουζ του παλιοκάραβου» με τον Παύλο Σιδηρόπουλο. Ο ίδιος στην πρώτη του μεγάλου μήκους με τίτλο «Ακαριαίο χτύπημα» (1998) βάζει έναν εκ των πρωταγωνιστών να τραγουδάει α καπέλα το «Μινόρε της αυγής».