Εκατομμύρια παιδιά θα μπορούσε να σώσει από την ελονοσία το πρώτο εμβόλιο στην ιστορία που έφτασε και πέρασε με αρκετή επιτυχία το τελικό στάδιο των κλινικών δοκιμών.

Το εμβόλιο δοκιμάστηκε σε 16.000 παιδιά από επτά αφρικανικές χώρες, όπου η ελονοσία σκοτώνει καθημερινά σχεδόν 1.300 παιδιά.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ο εμβολιασμός ήταν επιτυχημένος στο 46% των περιπτώσεων στα βρέφη και τα νήπια ηλικίας 5 έως 17 μηνών, και στο 27% των περιπτώσεων σε νεογέννητα ηλικίας 6 έως 12 εβδομάδων.

Τα ποσοστά αυτά δεν μοιάζουν εντυπωσιακά, ιδίως αν συγκριθούν με την αποτελεσματικότητα άλλων εμβολίων, όπως αυτά της ιλαράς.

Είναι, όμως, σημαντικά, λένε οι ερευνητές, διότι δεν υπάρχει εμβόλιο για μία νόσο που προκαλεί 198 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως και κοστίζει τη ζωή σε 584.000 ανθρώπους, το 90% εκ των οποίων είναι παιδάκια ηλικίας κάτω των 5 ετών.

Όπως εξηγούν στην διεθνή ιατρική επιθεώρηση «The Lancet», έκαναν στα παιδιά της μελέτης τους τέσσερις δόσεις από το εμβόλιο RTS,S/AS01, με την τελευταία να χορηγείται σε ηλικία 30 μηνών.

Η προστασία από το εμβόλιο φάνηκε να φθίνει με το πέρασμα του χρόνου, αλλά τουλάχιστον οι επαναληπτικές δόσεις διατήρησαν στο 32% την προστασία από την σοβαρή ελονοσία που συχνά έχει νευρολογικές επιπλοκές και στο 35% την προστασία από τις σχετιζόμενες με την ελονοσία νοσηλείες.

Δεδομένων των συνθηκών, οι επιστήμονες δήλωσαν πως είναι ενθουσιασμένοι που κατάφεραν να πετύχουν έστω και αυτά τα ποσοστά επιτυχίας εναντίον ενός πολύ «έξυπνου παρασίτου».

«Η δημιουργία του εμβολίου και το ότι έφτασε στο τελικό στάδιο των κλινικών μελετών από μόνα τους αποτελούν επίτευγμα», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Μπράιαν Γκρήνγουντ, καθηγητής Κλινικής Τροπικής Ιατρικής στην Σχολή Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου.

«Είμαι όμως λιγάκι απογοητευμένος, διότι ήλπιζα να είναι πιο αποτελεσματικό, αν και δεν υπήρχε περίπτωση να φτάσει την αποτελεσματικότητα που βλέπουμε στα εμβόλια της ιλαράς η οποία είναι 97%.

»Και αυτό, διότι το παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία έχει έναν πολύπλοκο κύκλο ζωής και στο πέρασμα των αιώνων έχει μάθει να ξεγελάει το ανοσοποιητικό σύστημα».

Και συνέχισε: «Η ουσία της υποθέσεως είναι πως για κάθε 1.000 παιδιά που εμβολιάζαμε, αποτρέπαμε κατά μέσον όρο 558 κρούσματα κλινικής ελονοσίας κάθε τριετία, ενώ ο αριθμός αυτός γινόταν 983 κρούσματα όταν χορηγούσαμε επαναληπτική δόση.

»Δεδομένου ότι κάθε χρόνο καταγράφονται 198 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας, αυτό το επίπεδο προστασίας από το RTS,S/AS01 “μεταφράζεται” δυνητικά σε πρόληψη του 30% των κρουσμάτων στα μικρά παιδιά, δηλαδή σε εκατομμύρια περιστατικά λιγότερα κάθε χρόνο».

Η ελονοσία προκαλείται από παράσιτο και δίχως κατάλληλη θεραπεία (κάτι που είναι εξαιρετικά συνηθισμένο στις φτωχές χώρες της Αφρικής) ο ασθενής παρουσιάζει υποτροπές επί έως και τρία ή τέσσερα χρόνια μετά την αρχική μόλυνσή του.

Στις σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει σοβαρές νευρολογικές επιπλοκές.

Η παρασκευάστρια εταιρεία του εμβολίου έχει υποβάλλει αίτημα για έγκριση στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) και αν γίνει δεκτό, το εμβόλιο ενδέχεται να είναι διαθέσιμο από τον Οκτώβριο.