Το Σμέθγουικ είναι μια πόλη 48.000 ψυχών στα Δυτικά Μίντλαντς, κοντά στο Μπέρμιγχαμ. Μία πόλη στην οποία συνυπάρχουν πολλές εθνότητες. Σήμερα. Διότι πριν από μισό αιώνα τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Πολύ, μα πολύ διαφορετικά.

Βρισκόμαστε στο 1964. Η μία βρετανική αποικία μετά την άλλη αποκτούν την ανεξαρτησία τους. Η Βρετανία δέχεται εισροή ασιατών και αφρικανών μεταναστών. Ενα κύμα 5.000 μεταναστών από την Καραϊβική, την Ινδία και το Πακιστάν σκάει στο Σμέθγουικ. «Δεν μας είχαν προειδοποιήσει πως έδειχναν διαφορετικοί. Ενστικτωδώς, θέλεις να προστατεύσεις τους δικούς σου». Πόσω μάλλον όταν οι «διαφορετικοί» χρειάζονται στέγη και δουλειά.

Είναι χρονιά εκλογών. Το Σμέθγουικ στέλνει κάθε φορά έναν βουλευτή στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο απερχόμενος είναι Εργατικός, ο Πάτρικ Γκόρντον Γουόκερ, προαλείφεται μάλιστα για υπουργός Εξωτερικών. Οι Εργατικοί θα κερδίσουν πράγματι τις εκλογές στη Βρετανία, ο Γουόκερ όμως θα χάσει την έδρα του. Στη θέση του θα εκλεγεί ο συντηρητικός Πίτερ Γκρίφιθς. Και θα εκλεγεί χάρη σε ένα «δυνατό» σύνθημα: «Αν θες έναν αράπη για γείτονα, ψήφισε Εργατικούς».

«Ο λεπρός του Κοινοβουλίου» –έτσι αποκάλεσε μετεκλογικά τον Γκρίφιθς ο Εργατικός πρωθυπουργός Χάρολντ Γουίλσον. Επονταν όμως χειρότερα. Ενα βρετανικό παράρτημα της Κου Κλουξ Κλαν άνοιξε στο Μπέρμιγχαμ. Και ο Γκρίφιθς στήριξε μια απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Σμέθγουικ για φυλετικό διαχωρισμό σε έναν δρόμο της πόλης –άνθρωποι από ολόκληρη τη χώρα ταξίδευαν εκεί για να δουν τη διαβόητη Μάρσαλ Στριτ. Την επισκέφθηκε και ο Μάλκολμ Χ, το 1965. Οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν τι έπρεπε να γίνει. «Προσωπικά, δεν θα περίμενα να φτιάξουν θαλάμους αερίων τα φασιστικά στοιχεία στο Σμέθγουικ», απάντησε.

Εννέα ημέρες αργότερα ο Μάλκολμ Χ δολοφονήθηκε στη Νέα Υόρκη. Οσο για τον Πίτερ Γκρίφιθς, αυτός απέτυχε να επανεκλεγεί στις πρόωρες εκλογές που προκήρυξε ο βρετανός πρωθυπουργός το 1966. Οι εκλογές του 1964 στο Σμέθγουικ, όμως, διατηρούν τον τίτλο των πιο ρατσιστικών εκλογών στη βρετανική Ιστορία. Γι’ αυτό ακριβώς τις ανασύρουν τελευταία από τη μνήμη όλο και συχνότερα βρετανοί αρθρογράφοι και αναλυτές, προ(σ)καλώντας συγκρίσεις με το σημερινό πολιτικό κλίμα, θυμίζοντας τις ποικίλες ρατσιστικές δηλώσεις του Νάιτζελ Φάρατζ, του επικεφαλής του UKIP. Εχει περάσει μισός αιώνας, αλλά καμιά φορά είναι σαν να έχει περάσει μισό λεπτό.