Αναζήτηση
Πριν από τη δεκαετία του ’40, που δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμα τα αντιβιοτικά, η ενδοκαρδίτιδα ήταν μια 100% θανατηφόρα επιπλοκή. Όταν υπάρχει μικροβιαιμία, ο εσωτερικός χιτώνας της καρδιάς – που λέγεται ενδοκάρδιο – και οι βαλβίδες της μπορεί να προσβληθούν από μικρόβια που απειλούν με θανάσιμο κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή.
Τα μικρόβια που κυκλοφορούν στο αίμα μπορεί να εγκατασταθούν στην καρδιά και να καταστρέψουν τις βαλβίδες δημιουργώντας νεκρωτικές μάζες. Τμήματα αυτών των μαζών μπορεί να αποσπαστούν και να δημιουργήσουν εμβολές σε ζωτικά όργανα όπως είναι ο εγκέφαλος και η καρδιά, με αποτέλεσμα ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένα έμφραγμα μυοκαρδίου.
Σήμερα, η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε θεραπεία με αντιβιοτικά και να αποτρέψει οποιαδήποτε θανατηφόρα επιπλοκή. Η ενδοκαρδίτιδα εκδηλώνεταισυνήθως σαν εμπύρετη λοίμωξη, με ρίγος, κακουχία, αδυναμία και αναιμία.
Στο πρόσφατο παρελθόν μια σειρά επιστημονικών μελετών είχαν δείξει ότι μπορεί να υπάρξει μικροβιαιμία ακόμα και με ένα απλό βούρτσισμα των δοντιών, γεγονός που οδήγησε σε υπέρμετρη χρήση αντιβιοτικών για προφύλαξη ακόμα και στις πιο απλές οδοντιατρικές επεμβάσεις.
Η τάση αυτή έφερε την αντίδραση πολλών επιστημονικών ενώσεων που συνιστούσαν αποφυγή των αντιβιοτικών στις περιπτώσεις εκείνες όπου δεν έχει αποδειχθεί με πολυκεντρικές μελέτες η χρησιμότητά τους.
Στην Αγγλία μάλιστα, ο εγνωσμένου κύρους οργανισμός NICE που παρακολουθεί τα προγράμματα υγείας και εκδίδει συνεχώς κατευθυντήριες οδηγίες, το 2008 συνιστούσε την αποφυγή των αντιβιοτικών σε οδοντιατρικές επεμβάσεις σε ασθενείς με φυσιολογική καρδιά. Το γεγονός αυτό επέφερε εντυπωσιακή ελάττωση της συνταγογράφησης αντιβιοτικώνστην Αγγλία κατά 80%. Η μελέτη αυτή δημοσιεύτηκε σε ένα από τα σοβαρότερα ιατρικά περιοδικά, το γνωστό Lancet.
Έτσι, από τη συνταγογράφηση 10.600 συνταγών το 2008, ο αριθμός των συνταγών ελαττώθηκε και προοδευτικά έφτασε στις 1307 το 2013. Όμως, την ίδια χρονική περίοδο παρατηρήθηκε αύξηση των αριθμών των ενδοκαρδίτιδων κατά 35 επιπλέον περιστατικά ανά μήνα.
Αυτή η διαπίστωση επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στα επιστημονικά δρώμενα δεδομένου ότι θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι απόψεις για προληπτική χρήση των αντιβιοτικών σε κάθε επέμβαση και ιδιαίτερα σε επεμβάσεις στο στόμα.
Από επιστημονικής πλευράς προκύπτει το δίδαγμα ότι οι κατευθυντήριες οδηγίες δεν αποτελούν «ευαγγέλιο» που πρέπει να εφαρμόζεται κατά λέξη. Αντίθετα, ο ρόλος του ιατρού καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός στο να προσαρμόζει τις προτάσεις των κατευθυντήριων οδηγιών στον κάθε ασθενή.
Κατά συνέπεια, αναμένονται νέες τεκμηριωμένες μελέτες που θα απαντήσουν πότε χρειάζεται προληπτική αντιβίωση και πότε δεν χρειάζεται. Μέχρι τότε, ο ιατρός καλείται να αποφασίζει. Έτσι, 2.500 χρόνια μετά, επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά ο Ιπποκράτης που έγραψε ότι τον πρώτο λόγο έχει πάντα ο ιατρός.
