Κάποιοι είπαν ότι τις εκλογές θα κρίνει η μάχη ανάμεσα στον θυμό και στον φόβο. Πιστεύω ότι θα τις κρίνει η διαπάλη ανάμεσα στη σκληρή πραγματικότητα και στην εικονική πραγματικότητα. Εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι δεν έχει κυβερνήσει, η αξιωματική αντιπολίτευση υπόσχεται πολλά που (οφείλει να) γνωρίζει ότι δεν μπορεί να πραγματοποιηθούν. Βεβαρημένη από τη γνώση ότι πόνεσε και αδίκησε η κυβέρνηση απαντά σε εξόφθαλμες μπουρδολογίες, αλλά δεν φωτίζει τα πραγματικά στοιχήματα που θα έχει μπροστά του όποιος κυβερνήσει.

– Το στοίχημα του χρέους. Ονομαστικό κούρεμα αποκλείεται –όχι μόνο γιατί το απέκλεισαν ρητά Φινλανδοί και άλλες χώρες, αλλά και γιατί όπως είναι, δηλαδή στα χέρια κρατών και οργανισμών, δεν χρειάζεται. Νέα διεθνής συμφωνία, διάσκεψη ή όπως αλλιώς την πούμε επίσης αποκλείεται –και γιατί δεν υπάρχει διεθνής βούληση και για λόγους διεθνούς παραδείγματος. Προσαρμογές στα επιτόκια και στον χρόνο αποπληρωμής ασφαλώς είναι εφικτές και συζητούνται ήδη, αλλά με μία προϋπόθεση: ότι δεν χαλάει η συνολική συμφωνία.

– Το στοίχημα του τέλους του Μνημονίου. Ενας τρόπος υπάρχει: να ολοκληρωθεί η παρούσα φάση –και αυτό θα γίνει το συντομότερο στα τέλη Φεβρουαρίου, οπότε λήγει η δίμηνη παράταση, ή στο τέλος μιας νέας παράτασης (αν, κυρίως λόγω του χαμένου εκλογικού χρόνου, ζητηθεί). Από εκεί και πέρα, όποιος ζητά περαιτέρω παρατάσεις ελπίζοντας να μεταβάλει βάσεις που δεν μεταβάλλονται, απλώς διαιωνίζει το Μνημόνιο –ρισκάροντας μάλιστα χειρότερους όρους.

– Το στοίχημα της Ευρώπης. Ολοι θέλουμε μια «καλύτερη Ευρώπη». Τι σημαίνει όμως αυτό; Μια Ευρώπη που αντιλαμβάνεται τα λάθη της και σταδιακά αλλάζει τη σχέση λιτότητας – ανάπτυξης (κάτι που ήδη συμβαίνει); Ή μια Ευρώπη φραστικής αλληλεγγύης και βαθέος πολιτικού διχασμού;

– Το στοίχημα της ανάπτυξης. Ασφαλώς είναι αναγκαία και, υπό προϋποθέσεις, εφικτή. Τις προϋποθέσεις όμως αυτές (εξειδίκευση και όχι αοριστολογίες, εξωστρέφεια και όχι κούφιος ελληνοκεντρισμός, πρακτικότητα και όχι ιδεοληψίες) τις υπονόμευσε, αν δεν τις εξουδετέρωσε, ο τρόπος αντιπαράθεσης των κομμάτων.

– Το στοίχημα της δικαιοσύνης. Θα έπρεπε να είναι η μεγάλη προτεραιότητα μιας πραγματικά αριστερής κυβέρνησης. Εμφαση, δυστυχώς, στο «έπρεπε»: γιατί ούτε ο ρεβανσισμός ούτε η προαναγγελία διώξεων ούτε οι μακράν της πραγματικότητας υποσχέσεις συνιστούν δικαιοσύνη. Το αντίθετο: η σκόνη στα μάτια σημαίνει παραίτηση από τον δύσκολο αγώνα.

Ετσι πορευόμαστε. Προς ένα αποτέλεσμα που όλοι φανταζόμαστε, αλλά ένα αύριο που δεν μπορεί να είναι καλό αφού θα το έχουν προσδιορίσει η οργή και η ψευδαίσθηση.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς