Ανησυχία έχει προκαλέσει σε ειδικούς και μη η είδηση ότι η φετινή γρίπη πιθανότατα θα έχει μεγάλη νοσηρότητα, διότι το κύριο στέλεχος του ιού που την προκαλεί εμφανίζει γενετικές διαφορές με εκείνο που περιέχεται στο αντιγριπικό εμβόλιο.

Ηδη ο αριθμός των ασθενών που απευθύνονται στους γιατρούς με συμπτώματα γρίπης έχει αυξηθεί κατακόρυφα στη χώρα μας (ήταν 130 ανά 1.000 ιατρικές επισκέψεις από το πρώτο κιόλας δεκαήμερο του Ιανουαρίου), ενώ από τους ανθρώπους που χρειάστηκαν Εντατική εξαιτίας επιπλοκών της γρίπης σχεδόν ο ένας στους τρεις έχασε τη ζωή του (οι 6 από τους 20, έως και χθες το απόγευμα).

Ανάλογη είναι η κατάσταση στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ (εκεί η γρίπη αρχίζει τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα από ό,τι στην Ελλάδα), ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων και των θυμάτων αυξάνεται καθημερινά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Μοιραία λοιπόν γεννιέται το ερώτημα: πώς συνέβη αυτό;

Οπως εξηγεί ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος στο διοικητικό συμβούλιο του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), η παρασκευή του ετήσιου αντιγριπικού εμβολίου είναι απόρροια εντατικών καταγραφών, συνδυασμένων αναλύσεων και μαθηματικών υπολογισμών, οι οποίοι δεν είναι αλάθητοι.

«Επειδή οι ιοί της γρίπης μεταλλάσσονται ασταμάτητα, περισσότερα από 100 εθνικά κέντρα γρίπης σε περισσότερες από 100 χώρες του κόσμου δέχονται και αναλύουν ασταμάτητα δείγματα από ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα» λέει. «Οι ιοί που απομονώνονται αποστέλλονται στα πέντε μεγάλα Κέντρα Αναφοράς Γρίπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) σε Ατλάντα, Λονδίνο, Μελβούρνη, Τόκιο και Πεκίνο».

Τον Φεβρουάριο κάθε έτους, οι ειδικοί του ΠΟΥ εξετάζουν συνδυασμένα τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί και με ειδικά μαθηματικά μοντέλα υπολογίζουν τις πιθανότητες που έχει κάθε στέλεχος να επικρατήσει τον επερχόμενο χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο. Τα τρία πιθανότερα εντάσσονται στο ετήσιο αντιγριπικό εμβόλιο, η παραγωγή του οποίου ολοκληρώνεται 6-8 μήνες αργότερα.

Ολα αυτά όμως εμπεριέχουν άφθονα «πιθανώς» και για αυτό υπήρξε η αστοχία, κατά τον κ. Τσακρή. Η αστοχία αφορά το στέλεχος Η3Ν2 του ιού τύπου Α, «το οποίο όπως δείχνουν τα διεθνή στοιχεία έχει μεγάλη νοσηρότητα και συχνά συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές, ιδίως στους ηλικιωμένους» λέει.

Ασφαλώς, το γεγονός ότι το στέλεχος του Η3Ν2 που επικρατεί φέτος δεν περιέχεται στο εμβόλιο, δεν σημαίνει πλήρη αποτυχία του εμβολίου. «Υπάρχει η διασταυρούμενη ανοσία, δηλαδή η ικανότητα των αντισωμάτων που παράγει ο οργανισμός έπειτα από τον εμβολιασμό να τον προστατεύσουν και από άλλα στελέχη του ίδιου ιού, αν και σε μικρότερο βαθμό» επισημαίνει ο κ. Τσακρής.

Πότε να πάτε στον γιατρό

Καλά όλα αυτά, αλλά πώς μπορεί κανείς να καταλάβει αν κινδυνεύει; «Για έναν πάσχοντα από οποιοδήποτε χρόνιο πρόβλημα υγείας κίνδυνος υπάρχει από το πρώτο κιόλας σύμπτωμα της γρίπης» απαντά ο καθηγητής.

«Επομένως, όποιος χρονίως πάσχων εκδηλώσει υψηλό πυρετό (πάνω από 38 βαθμούς) με κούραση και πόνους σε όλο το σώμα, πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με τον γιατρό του. Το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι ηλικιωμένοι.

»Ας μην ξεχνάμε ότι αν χρειαστεί να λάβουν οι ασθενείς αντιιικά φάρμακα, αυτά μειώνουν πιο αποτελεσματικά τις επιπλοκές όταν λαμβάνονται μέσα στο πρώτο 48ωρο».

Αμεσος έλεγχος από γιατρό χρειάζεται και όταν:

* Ο πυρετός επιμένει (δεν υποχωρεί χωρίς αντιπυρετικό την 3η ημέρα από την εμφάνισή του)

* Αν παρουσιαστεί δύσπνοια (ανεξαρτήτως αν ο ασθενής έχει πυρετό ή πάσχει από χρόνιο πρόβλημα υγείας)

* Αν ο πυρετός υποχωρήσει, αλλά σύντομα επανεμφανιστεί

* Αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα, πρωτόγνωρα και ανησυχούν τους ασθενείς.

Ο γιατρός πρέπει οπωσδήποτε να ενημερωθεί αν στο περιβάλλον του ασθενούς υπάρχουν μεγάλης ηλικίας άνθρωποι ή χρονίως πάσχοντες, διότι μπορεί να χρειαστούν προληπτική αγωγή με αντιιικά φάρμακα.