Σε όλη τη Μεταπολίτευση, με εξαίρεση το 1989, τα κόμματα της Αριστεράς ήταν συνώνυμα με τη διαμαρτυρία. Είχαν πάντα μια άλλη άποψη για τα πράγματα, που ασφαλώς ήταν η καλύτερη, επειδή η Αριστερά είχε ιστορία αγώνων, ήταν ηττημένη και ήταν παράταξη μαρτύρων – διωγμένων, αποκλεισμένων και φυλακισμένων. Οταν είσαι έξω από τον χορό, η διαμαρτυρία είναι το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου. Ιδίως, μάλιστα, για το τμήμα εκείνο της ελληνικής Αριστεράς που δεν είχε σχέση με τις κομμουνιστικές χώρες (αν και οι ανανεωτές είχαν σχέσεις με τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου και ο αριστερισμός ήταν κινεζόφιλος, με τον Μάο), το φωτοστέφανο της υποτιθέμενης προσωπικής ανυστεροβουλίας έθετε στο απυρόβλητο τις θέσεις και τις πολιτικές της.
Ενα από τα προνομιακά πεδία δράσης της Αριστεράς, εκείνο το διάστημα, ήταν τα λεγόμενα κινήματα ειρήνης. Διέφεραν βεβαίως μεταξύ τους. Η ΕΕΔΥΕ ήταν η μετωπική οργάνωση του ΚΚΕ με στρατηγική και συνθήματα ίδια με της Σοβιετικής Ενωσης, συν το εύηχο «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Στον αντίποδα, η ΑΚΕ, η οργάνωση της λεγόμενης ανανεωτικής παράταξης, φώναζε το σύνθημα «Ούτε ΝΑΤΟ, ούτε Βαρσοβία, εθνική ανεξαρτησία». Ολες οι γραμμές πάντως συμφωνούσαν: το ΝΑΤΟ είναι κάτι που περιορίζει την ανεξαρτησία μας. Και επειδή δεν ήμασταν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας αλλά στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, στην πραγματικότητα ολόκληρη η ελληνική Αριστερά ήταν εναντίον του ΝΑΤΟ. Διότι εμείς ήμασταν με την ειρήνη, η ειρήνη ήταν το μόνο που μας ένοιαζε –και απλώς οι σοβιετόφιλοι, που εξέλεγαν ορισμένους δημάρχους, φρόντιζαν να εξασφαλίσουν σε περίπτωση πυρηνικής σύρραξης τη ραδιενέργεια μακριά από την πόρτα τους, γι’ αυτό και κήρυσσαν την περιοχή τους αποπυρηνικοποιημένη ζώνη.
Γραφικότητες. Σε όλες τις συγκυρίες, χώρες όπως η Ελλάδα (που, εκτός των άλλων, ζούσε με την ιδέα της περικύκλωσης από εχθρούς) δεν θα μπορούσαν να είναι μόνες στον κόσμο, χωρίς συμμαχίες, κοινές στρατηγικές και κοινά συμφέροντα. Πολύ περισσότερο, δεν μπορεί η χώρα να είναι σήμερα χωρίς συμμαχίες –όταν περιφερειακά σοβούν πλήθος εντάσεις, από την Ουκρανία μέχρι όλο τον αραβικό κόσμο σε Ασία και σε Βόρεια Αφρική. Η επίκληση, άρα, της δήθεν ειρηνοφιλίας για να φύγουμε από το ΝΑΤΟ, από προσωπικότητες του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Θοδωρής Δρίτσας, είναι απλώς ένα αστείο. Η πρόταση δε του γραμματέα Δημήτρη Βίτσα στο ΝΑΤΟ, να αυτοδιαλυθεί, είναι ανέκδοτο. Δεν μένει παρά να κηρύξει αποπυρηνικοποιημένη ζώνη την Πλατεία Κουμουνδούρου.
Κάτι έχει αλλάξει. Είναι μια περίοδος που η Αριστερά δεν μπορεί να διαμαρτύρεται ανέξοδα. Στα πρόθυρα της διακυβέρνησης, δοκιμάζεται η αξιοπιστία των προτάσεών της –και στην άμυνα, και στην οικονομία, και παντού. Το τζάμπα τελείωσε.
