Οι επιστήμονες βρήκαν τον τρόπο να γλιτώσουν τους οδηγούς από λάθη που προκαλούνται από χαμένα σήματα του GPS και να τα αντικαταστήσουν με μία πιο ακριβή και ασφαλή μέθοδο εντοπισμού γεωγραφικής θέσης.

Πρόκειται για την κβαντική πυξίδα, που δεν επηρεάζεται από τους δορυφόρους ή την τοπογραφία και δίνει 1.000 φορές ακριβέστερο στίγμα από ό,τι τα τωρινά συστήματα πλοήγησης.

Επιστήμονες που εργάζονται για λογαριασμό του βρετανικού υπουργείου Αμυνας εξηγούν ότι η νέα τεχνολογία φαίνεται ότι θα εφαρμοστεί πρώτα σε πυρηνικά υποβρύχια, τα οποία δεν καλύπτονται από τους υπάρχοντες δορυφόρους για εντοπισμό θέσης. Η πρώτη δοκιμή ενός πρωτοτύπου θα γίνει στην ξηρά τον επόμενο χρόνο.

Τα υποβρύχια χρησιμοποιούν επιταχυνσιόμετρα για να καταγράψουν την παραμικρή κίνηση ενός σκάφους όταν βυθιστεί κάτω από το νερό, αλλά αν περάσει μία ημέρα χωρίς να υπολογίσει τη θέση του με τη βοήθεια GPS μπορεί να έχει βγει ακόμα και ένα χιλιόμετρο εκτός πορείας.

Το πρωτότυπο της κβαντικής πυξίδας μοιάζει με κουτί από παπούτσια και έχει μήκος ένα μέτρο. Οι ειδικοί όμως θεωρούν ότι μπορούν να μειώσουν αρκετά το μέγεθός της και ότι μια μέρα θα χρησιμοποιείται σε αυτοκίνητα και σε έξυπνα κινητά.

«Το πρώτο ατομικό ρολόι είχε το μέγεθος δωματίου», λέει ο Νιλ Στάνσφιλντ, από το Εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνολογίας του υπουργείου Αμυνας. «Σήμερα, το κλασικό ατομικό ρολόι που χρησιμοποιείται στη Βρετανία έχει το μέγεθος μιας βαλίτσας και προσπαθούμε να το μειώσουμε στο μέγεθος ενός σπιρτόκουτου. Είναι κάτι που μπορούμε να πετύχουμε», τονίζει, μιλώντας στη δημοσιογράφο Χάνα Ντέβλιν των «Τάιμς».

Προς το παρόν, το πρωτότυπο της κβαντικής πυξίδας λειτουργεί με ένα απλό λέιζερ, αλλά οι επιστήμονες σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ένα τρισδιάστατο σύστημα που θα επιτρέπει την καταγραφή της ακριβούς θέσης ενός οχήματος, σκάφους ή τηλεφώνου.

«Το GPS είναι μία υπέροχη τεχνολογία, αλλά βασίζεται σε εξωτερικό σήμα. Το νέο σύστημα βασίζεται μόνο στον εαυτό του και δεν χρειάζεται κανέναν εξωτερικό παράγοντα για να βρει τη γεωγραφική του θέση», λέει ο Μπομπ Κόκσοτ, από το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής.

Το μοναδικό μειονέκτημα της νέας τεχνολογίας, όπως επισημαίνει ο Εντ Χιντς από το Imperial College του Λονδίνου, που εργάζεται πάνω στο πρωτότυπο, είναι ότι δεν μπορεί να ξεχωρίσει ανάμεσα σε βαρυτικές δυνάμεις και επιταχύνσεις οι οποίες προκαλούνται από κάποια κίνηση, όπως για παράδειγμα αν το υποβρύχιο περάσει ένα υποβρύχιο βουνό και τα άτομα επιταχύνουν προς την κατεύθυνσή του. «Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν πολύ καλοί βαρυτικοί χάρτες για σωστή πλοήγηση» εξηγεί ο ειδικός.

Οι Βρετανοί δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της κβαντικής τεχνολογίας και ήδη το φθινόπωρο του 2013 ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε την επένδυση 270 εκατομμυρίων στερλινών στα επόμενα πέντε χρόνια για την ενσωμάτωση κβαντικής επιστήμης σε καταναλωτικά προϊόντα.

Οπως τονίζει ο υπουργός Επιστημών Ντέιβιντ Γουίλετς, «ανάμεσα στους πολλά υποσχόμενους τομείς οι κβαντικές τεχνολογίες μπορεί να επιφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε μελλοντικές εφαρμογές μέτρησης του χρόνου, πλοήγησης και αισθητήρων, που θα μπορούσαν να αναπτύξουν τη βρετανική και την παγκόσμια οικονομία. Οι επιστήμονες πρέπει να επενδύσουν σε τομείς όπως αυτός, που κρύβουν άπειρες δυνατότητες, και επίσης πρέπει να έχουμε τον νου μας για ιδέες που μπορούν να αναπτυχθούν εμπορικά» εξηγεί ο στους «Τάιμς».