Αθήνα, 6 Μαρτίου 2014 –Η Bristol-Myers Squibb ανακοίνωσε σήμερα ότι ο Εθνικός ΟργανισμόςΦαρμάκων της Ελλάδας (ΕΟΦ) συμπεριέλαβε το ipilimumab, μία νέα ανοσο-ογκολογική θεραπεία για ενήλικες ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, στη θετική λίστα αποζημιούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων. Η απόφαση αυτή καλωσορίζεται από τη Bristol-Myers Squibb και τους θεράποντες ιατρούς που βοηθούν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν αυτή την καταστροφική νόσο. Στο παρελθόν, ο μέσος όρος του προσδόκιμου επιβίωσης ήταν μόλις έξι έως εννέα μήνες[i] αλλά τώρα η δυνατότητα διάθεσης του ipilimumab αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου και παρέχει μια σημαντική νέα θεραπευτική επιλογή.

«Τα νέα από τον ΕΟΦ είναι πολύ ενθαρρυντικά για τους ανθρώπους που έχουν διαγνωσθεί με μεταστατικό μελάνωμα και τις οικογένειές τους. Μετά από ένα αρκετά μεγάλο διάστημα αναμονής χωρίς νέες θεραπευτικές επιλογές, οι ασθενείς έχουν πλέον πρόσβαση σε μια θεραπευτική επιλογή η οποία μπορεί να παρατείνει τη ζωή τους. Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προόδου στη διαχείριση της ασθένειας αυτής, αλλά και γενικότερα στην πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα» δήλωσε η κα. Ολυμπία Χαλδαίου-Μπήτρου, Πρόεδρος του ΑγκαλιάΖΩ – Όμιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου.

«Η πρόσβαση που έχουν πλέον στη νέα θεραπεία οι ενήλικες ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντική. Επίσης, είναι σημαντική όχι μόνο η μακροχρόνια επιβίωση που παρέχει σε ορισμένους από αυτούς τους ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα αλλά και η ελπίδα ότι η ανοσο-ογκολογία μπορεί να ανοίξει νέες θεραπευτικές επιλογές στην αντιμετώπιση του καρκίνου» πρόσθεσε η κα. Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών-Κ.Ε.Φ.Ι.

Έχοντας εγκριθεί αρχικά στην Ευρώπη τον Ιούλιο του 2011 για ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα που είχαν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν, το ipilimumab αποτελεί την πρώτη μείζονα θεραπευτική πρόοδο στη συγκεκριμένη νόσο μετά από 30 έτηii. Είναι η πρώτη θεραπεία που παρέχει όφελος μακροχρόνιας επιβίωσης σε πολλές μελέτες ΦάσηςIII., 2,3 Στην βασική κλινική μελέτη ΦάσηςIII, στην οποία το ipilimumab αξιολογήθηκε σε ασθενείς που είχαν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν, τα ποσοστά της εκτιμώμενης επιβίωσης στο ένα και στα δύο έτη για τους ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με ipilimumab ήταν 46% και 24% αντίστοιχα, τα οποία είναι σχεδόν διπλάσια εκείνων του σκέλους ελέγχου με gp100, με ορισμένους ασθενείς να παραμένουν εν ζωή τέσσερα έτη μετά τη θεραπεία.3Στη μελέτη, η διάμεση συνολική επιβίωση ήταν 10μήνες (95% CI: 8,0-13,8) για το ipilimumab και 6μήνες (95% CI: 5.5-8.7) για το σκέλος ελέγχου.3Το 2013, η Bristol-Myers Squibb ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μίας συγκεντρωτικής ανάλυσης δεδομένων επιβίωσης που ελήφθησαν από ασθενείς που είχαν αντιμετωπιστεί και ασθενείς που δεν είχαν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν, οι οποίοι έλαβαν ipilimumab σε διαφορετικές δόσεις και σχήματα, συμπεριλαμβανομένων των συνδυασμών του ipilimumab με άλλους παράγοντες (n=1.861).iii Κατά την αξιολόγηση της επιβίωσης με την πάροδο του χρόνου, σταθεροποίηση της καμπύλης επιβίωσης άρχισε περίπου στα τρία έτη, με παρακολούθηση που φτάνει έως τα δέκα έτη σε μερικούς ασθενείς. Περίπου το 22% των ασθενών (95% CI: (20-24%) ήταν εν ζωή στα τρία έτη (ο αριθμός των ασθενών που ήταν διαθέσιμοι για ανάλυση σε αυτό το χρονικό σημείο ήταν 254).4 Η ανάλυση ήταν αναδρομική και δεν περιελάμβανε σκέλος ελέγχου.

Το Νοέμβριο του 2013, οι Ευρωπαϊκές Ρυθμιστικές Αρχές χορήγησαν επέκταση της Άδειας Κυκλοφορίας του ipilimumab προκειμένου αυτή να συμπεριλάβει τη χρήση σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, οι οποίοι δεν είχαν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν, αναγνωρίζοντας τόσο τη δυνατότητα του ipilimumab να προσφέρει σημαντικό όφελος συνολικής επιβίωσης όσο και τη σοβαρή ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών. Η χρήση του ipilimumab σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, οι οποίοι δεν έχουν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν, υποστηρίζεται από δεδομένα που προέρχονται από μελέτες ΦάσηςII και III που διεξήχθησαν σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, καθώς επίσης και από δύο αναδρομικές μελέτες παρατήρησης σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα που δεν είχαν λάβει θεραπεία στο παρελθόν, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με μονοθεραπεία με ipilimumab 3mg/kg (μελέτες CA-184-332 και CA184-338).[iv],[v],[vi] Η συνολική επιβίωση (OS) έπειτα από μονοθεραπεία με ipilimumab,σε δοσολογία 3mg/kg, σε ασθενείς που δεν είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία στο παρελθόν, τόσο από κλινικές μελέτες ΦάσηςII καιIII(N=78, τυχαιοποιημένοι), όσο και από δύο αναδρομικές μελέτες παρατήρησης σε αντίστοιχο πληθυσμό (N=120 και N=61), ήταν γενικά σταθερή. Τα εκτιμώμενα ποσοστά επιβίωσης στο 1έτος ήταν 59,5% (95%CI:50,1–67,8) και 49,3% (95%CI:35,6–61,6) αντίστοιχα στις δύο αναδρομικές μελέτες παρατήρησης.5,6,7 Τα εκτιμώμενα ποσοστά επιβίωσης στο 1 και τα 2έτη για τους ασθενείς που δεν είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία στο παρελθόν (N=78), που προέκυψαν από κλινικές μελέτες ΦάσηςII και III ήταν 54,1% (95%CI:42,5–65,6) και 32% (95%CI:20,7–42,9), αντίστοιχα5,6,7

Μία επικαιροποίηση της μεγαλύτερης από τις προαναφερθείσες μελέτες παρατήρησης παρουσιάστηκε στη συνάντηση της Εταιρείας για την Έρευνα στο Μελάνωμα το Νοέμβριο του 2013, στην οποία αναφέρθηκε διάμεση συνολική επιβίωση 15,5μηνών και ποσοστό επιβίωσης στο 1έτος 60,8% (N=160).[vii] Επιπλέον, μία επικαιροποίηση της συγκεντρωτικής ανάλυσης των ασθενών που δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία στο παρελθόν, η οποία παρουσιάστηκε στο Melanoma Bridge Congress (5-8 Δεκεμβρίου 2013), καταδεικνύει ποσοστό επιβίωσης στα 3έτη της τάξεως του 23,7%.[viii]

Οι τύποι των ανεπιθύμητων ενεργειών που αποδίδονται στο ipilimumab σχετίζονται γενικά με το μηχανισμό δράσης του (επάγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα).Το ipilimumab μπορεί να προκαλέσει σοβαρής μορφής και θανατηφόρες ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό εξαιτίας της ενεργοποίησης και του πολλαπλασιασμού των T-κυττάρων. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με το ipilimumab αντιμετωπίζονται με ειδικές κατευθυντήριες οδηγίες βάσει πρωτοκόλλου, που περιλαμβάνουν τη χορήγηση κορτικοστεροειδών συστηματικά, την προσωρινή / οριστική διακοπή της δόσης και/ή χρήση άλλων ανοσοκατασταλτικών παραγόντων5.

«Η απόφαση του ΕΟΦ να εντάξει το ipilimumab στη θετική λίστα αποζημιούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων αποτελεί μία ευπρόσδεκτη είδηση και θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των υψηλών ανεκπλήρωτων ιατρικών αναγκών για πολλούς ασθενείς. Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τις Αρχές προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς στην Ελλάδα έχουν πρόσβαση σε αυτό το σημαντικό φάρμακο, που αντιπροσωπεύει το πρώτο εγκεκριμένο φαρμακευτικό προϊόν από το ισχυρό χαρτοφυλάκιο των ανοσο-ογκολογικών προϊόντων μας. Η ανοσο-ογκολογία αποτελεί προτεραιότητα στον τομέα της Έρευνας & Ανάπτυξης στη Bristol-Myers Squibb και δεσμευόμαστε να παρέχουμε πρωτοποριακές εξελίξεις σε αυτό το σημαντικό πεδίο έρευνας με απώτερο στόχο την αλλαγή των προσδοκιών επιβίωσης και του τρόπου ζωής των ασθενών με καρκίνο», δήλωσε ο κ. Emmanuel Lorge, Γενικός Διευθυντής της Bristol-Myers Squibb στην Ελλάδα.

Τηρώντας τη δέσμευσή της για διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών, η Bristol-Myers Squibb έχει προσφέρει θεραπεία χωρίς κόστος σε περισσότερους από 5.000 ασθενείς σε ολόκληρη την Ευρώπη στα πλαίσια του προγράμματος Παρηγορητικής Θεραπείας για το ipilimumab, πριν την έγκρισή του από τις ρυθμιστικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων 57 ασθενών στην Ελλάδα.

Σχετικά με το Μεταστατικό Μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι μία μορφή καρκίνου του δέρματος που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων που παράγουν μελανίνη (μελανοκύτταρα) τα οποία βρίσκονται στο δέρμα.[ix] Μεταστατικό μελάνωμα παρουσιάζεται όταν ο καρκίνος εξαπλώνεται πέραν της επιφάνειας του δέρματος σε άλλα όργανα, όπως οι λεμφαδένες, οι πνεύμονες, ο εγκέφαλος ή άλλες περιοχές του οργανισμού.[x] Ορισμένα καρκινικά κύτταρα μπορούν να αποφύγουν ενεργά την εποπτεία από το ανοσοποιητικό σύστημα, επιτρέποντας στους όγκους να επιβιώνουν.[xi]

Το μελάνωμα είναι συνήθως ιάσιμο όταν αντιμετωπίζεται στα αρχικά του στάδια.[xii]Ωστόσο, το προχωρημένο μελάνωμα είναι μία από τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου, όπου το διάμεσο προσδόκιμο ζωής στο παρελθόν ήταν μόλις έξι έως εννέα μήνες.1 Σε αντίθεση με τους περισσότερους συμπαγείς όγκους, το μελάνωμα προσβάλλει νεότερα, μέσης ηλικίας άτομα.[xiii] Η διάμεση ηλικία κατά τη διάγνωση του μελανώματος είναι τα 57 και η διάμεση ηλικία θανάτου από αυτή τη νόσο τα 67έτη.14

Σχετικά με το ipilimumab

Το ipilimumab, το οποίο είναι ένα ανασυνδυασμένο, ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα, αναστέλλει το κυτταροτοξικό T-λεμφοκυτταρικό αντιγόνο-4 (CTLA-4). Το CTLA-4, είναι ένας αρνητικός ρυθμιστής της ενεργοποίησης των T-κυττάρων. Το ipilimumab συνδέεται στο CTLA-4 και αναστέλλει την αλληλεπίδραση του CTLA-4 με τους συνδέτες του, CD80/CD86. Έχει αποδειχθεί ότι η αναστολή του CTLA-4 αυξάνει την ενεργοποίηση και τον πολλαπλασιασμό των Τ-κυττάρων. Η επίδραση του μηχανισμού δράσης του ipilimumab στους ασθενείς με μελάνωμα είναι έμμεση, πιθανώς μέσω διαμεσολαβούμενης από Τ-κύτταρα, αντινεοπλασματικής, ανοσολογικής ανταπόκρισης.3

Στις 25 Μαρτίου 2011, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε τη μονοθεραπεία με ipilimumab 3 mg/kg για ασθενείς με ανεγχείρητο ή μεταστατικό μελάνωμα. Τον Ιούλιο του 2011, η ΕΕ ενέκρινε το ipilimumab 3 mg/kg για την αντιμετώπιση ενηλίκων ασθενών με ανεγχείρητο ή μεταστατικό μελάνωμα που έχουν λάβει θεραπεία στο παρελθόν. Στις 8 Νοεμβρίου του 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) ενέκρινε το ipilimumab για την πρώτης γραμμής θεραπεία ενηλίκων ασθενών με προχωρημένο (ανεγχείρητο ή μεταστατικό) μελάνωμα. Σήμερα, το ipilimumab είναι διαθέσιμο στους ασθενείς σε περισσότερες από 40χώρες στον κόσμο.

Το προφίλ ασφάλειας του ipilimumab θεωρείται ότι σχετίζεται με το μηχανισμό δράσης του ως ανοσοθεραπεία. Στην βασική κλινική μελέτη ΦάσηςIII, τα σχετιζόμενα με το φάρμακο ανεπιθύμητα συμβάντα ήταν κυρίως ανεπιθύμητα συμβάντα που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό (irAEs), τα οποία παρουσιάστηκαν σε περίπου 60% των ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με το ipilimumab.3,5 Τα σχετιζόμενα με το ανοσοποιητικό ανεπιθύμητα συμβάντα που έχουν περιγραφεί έως σήμερα αφορούν το γαστρεντερικό σύστημα, το δέρμα, το ήπαρ, το ενδοκρινικό ή το νευρικό σύστημα. Τα συχνότερα αναφερθέντα ανεπιθύμητα συμβάντα (≥ 10% των ασθενών) περιελάμβαναν διάρροια, εξάνθημα, κνησμό, κόπωση, ναυτία, έμετο, μειωμένη όρεξη και κοιλιακό άλγος.3,5 Η πλειονότητα ήταν ήπιας έως μέτριας βαρύτητας.3,5 Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων συμβάντων με τη χρήση καθιερωμένων, ειδικών για το προϊόν κατευθυντήριων οδηγιών είναι ουσιαστικής σημασίας για την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών..3,5Το προφίλ ασφάλειας του ipilimumab σε ασθενείς που δεν έχουν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν είναι συγκρίσιμο με αυτό που έχει παρατηρηθεί σε εκείνους που έχουν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά στο παρελθόν.5

Σχετικά με την Bristol-Myers Squibb

Η Bristol-Myers Squibb είναι μια παγκόσμια βιοφαρμακευτική εταιρεία, η αποστολή της οποίας είναι να ανακαλύπτει, να αναπτύσσει και να παρέχει καινοτόμα φάρμακα που βοηθούν τους ασθενείς να υπερνικήσουν σοβαρές νόσους.

Βιβλιογραφικές παραπομπές


[i]Chin L et al. Malignant melanoma: Genetics and therapeutics in the genomic era. Genes Dev 2006;20:2149-82

[ii] Eggermont A and Robert C. New drugs in melanoma: it’s a whole new world. European J Cancer 2011; 47:2150-57

[iii]Schadendorf D, Hodi FS, Robert C et al. Pooled analysis of long-term survival data from phase II and phase III trials of ipilimumab in metastatic or locally advanced, unresectable melanoma. Presented at European Cancer Congress 27 September – 1 October 2013. Abstract number 24. Available at:http://eccamsterdam2013.ecco-org.eu/Scientific-Programme/Abstract-search.aspx?abstractid=8988 Last accessed February 2014

[iv] YERVOY Summary of Product Characteristics 2013. Available at: http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/medicines/human/medicines/002213/human_med_001465.jsp&mid=WC0b01ac058001d124. Last accessed February 2014

[v]Margolin K, Wong SL, Penrod JR, et al. Effectiveness and safety of first-line ipilimumab (IPI) 3mg/kg therapy for advanced melanoma (AM): Evidence from a U.S. multisite retrospective chart review. Presented at: The European Cancer Congress 2013; September 27 – October 1; Amsterdam, The Netherlands (P488)

[vi]Patt D, Wong SL, Juday T, et al. community-based, real-world, study of treatment-naïve advanced melanoma (AM) patients treated with 3mg/kg ipilimumab (IPI) in the United States. Presented at: The European Cancer Congress 2013; September 27 – October 1; Amsterdam, The Netherlands (P497)

[vii]Margolin K, Wong SL, Penrod JR, et al. Effectiveness and safety of first-line ipilimumab for advanced melanoma: Evidence from a U.S. multisite retrospective chart review. Presented at the 10th International Meeting of the Society for Melanoma Research; November 17–20, 2013; Philadelphia, PA, USA

[viii] Larkin J, Dummer R, Schadendorf D et al.Overall Survival of Chemotherapy-naïve Patients with Advanced Melanoma Treated with Ipilimumab 3 mg/kg in Clinical Trials. Presented at the MelanomaBridge Congress, Naples, Italy, 5–8 December, 2013

[ix]Skin Cancer Foundation. What is melanoma? Available at http://www.skincancer.org/Melanoma. Last accessed February 2014

[x] SkinCancerNet. Melanoma: How it returns, where it spreads. Available at: http://www.skincarephysicians.com/skincancernet/melanoma_returns.html. Last accessed February 2014

xi]Ryungsa K, Manabu E and Kazuaki T, Cancer immunoediting from immune surveillance to immune escape, Immunology2007 May;121(1): 1–14

[xii]American Cancer Society. Melanoma skin cancer. Can melanoma be found early? Available at: http://www.cancer.org/cancer/skincancer-melanoma/detailedguide/melanoma-skin-cancer-detection. Last accessed February 2014

[xiii] Markovic SN et al. Malignant melanoma in the 21st century, part 1: epidemiology, risk factors, screening, prevention, and diagnosis. Mayo Clin Proc. 2007; 82:364-380