Αναζήτηση
}«Δεν έχω πια τη δυνατότητα να αγοράζω ακριβά αρώματα. Βρίσκω όμως εξίσου ελκυστικό ότι με 15 ευρώ μπορώ να παραγγείλω το δικό μου άρωμα που δεν το φοράει καμιά άλλη γυναίκα» μας είπε μια πελάτισσα του αρωματοπωλείου IndieScent. Πράγματι, η κρίση άλλαξε τα καταναλωτικά μας ήθη, περιορίζοντας κατ’ αρχάς την κατανάλωση ειδών πολυτελείας στα οποία βεβαίως συγκαταλέγονται τα αρώματα μεγάλων γαλλικών και ιταλικών οίκων. Γυναίκες και άνδρες δεν έπαψαν όμως να αρωματίζονται. Ισα ίσα, βρήκαν άλλες διεξόδους που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς ακόμα και δημιουργικές, αφού μπορεί πλέον να φτιάξει κανείς την προσωπική του σύνθεση σε τιμές κρίσης φυσικά, όπως τα αρώματα που φτιάχνουν οι αδελφές Τσιρογιάννη στο IndieScent, το μικροσκοπικό κατάστημα που άνοιξαν στο στενό της Αγίας Ειρήνης, μεταξύ Αθηνάς και Αιόλου. Με σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και τα Social Media η μία και μηχανικός η άλλη, έπειτα από δεκαπέντε χρόνια δουλειάς η Εφη και η Χαρά Τσιρογιάννη απολύθηκαν με διαφορά τριών μηνών. Το πρώτο πράγμα που στερήθηκαν ήταν τα αρώματά τους. «Εμπαινα σε μεγάλα καταστήματα, μύριζα και έφευγα με άδεια χέρια γιατί δεν είχα πια χρήματα» λέει η Χαρά Τσιρογιάννη. Ετσι λοιπόν της ήρθε η ιδέα να στήσουν μαζί με την αδελφή της το δικό τους αρωματοπωλείο. «Τα φθηνά χύμα αρώματα που βρίσκαμε σε διάφορα μαγαζιά δεν μας ικανοποιούσαν, σκέφτηκα λοιπόν ότι θα μπορούσαμε να φέρουμε κάτι καλύτερο» λέει.
Το αρωματοπωλείο τους είναι ένα από τα πολλά που έχουν γεμίσει τα τελευταία χρόνια τις γειτονιές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και τα στενά στις εμπορικές περιοχές σε όλες, σχεδόν, τις ελληνικές πόλεις. Κυρίες μιας κάποιας ηλικίας, φοιτήτριες, εργαζόμενες, κομψές γυναίκες εκκεντρικά ντυμένες, ακόμα και άνδρες – αν και συγκριτικά πολύ λιγότεροι – γεμίζουν καθημερινά τα καταστήματα που μοσχοβολούν αρώματα, αιθέρια έλαια και άλλα αρωματικά. Οι τιμές τους βεβαίως, ανάλογες της οικονομικής κρίσης, κυμαίνονται από 7 ευρώ για τα 30 ml μέχρι 15 ευρώ για τα 100 ml, όταν τα συσκευασμένα αρώματα γνωστών οίκων κοστίζουν τέσσερις, πέντε και έξι φορές περισσότερο.
Η ζήτηση μάλιστα αυξάνει ραγδαία. Ακόμα και μεγάλα καταστήματα καλλυντικών – όπως ο Hondos – από τη μια πλευρά πουλάνε συσκευασμένα προϊόντα μεγάλων οίκων αρωματοποιίας και από την άλλη χύμα κολόνιες, ενώ στους δρόμους των μεγάλων πόλεων μπορεί να βρει κανείς ακόμα και αρώματα-μαϊμού, δηλαδή άγνωστης προέλευσης προϊόντα σε συσκευασίες που αντιγράφουν τις αυθεντικές και τα οποία κυκλοφορούν παράνομα. Τα αρώματα εξάλλου, ειδικά τα εξωτικά, έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο για να τα φοράμε ή υπό τη μορφή της αρωματοθεραπείας, αλλά και ως συστατικά σε καλλυντικά, σε αρωματικά χώρου, σε απορρυπαντικά και μαλακτικά.
Η Εφη είχε ήδη αποφασίσει να μεταναστεύσει στο Λονδίνο, όταν μαζί με τη Χαρά επικοινώνησαν με μια φίλη τους διαφημίστρια στο Παρίσι, που τις έφερε σε επαφή με γάλλους προμηθευτές «αρωμάτων τύπου», όπως λέγονται οι απομιμήσεις. Εφυγαν αμέσως για τη γαλλική πρωτεύουσα, δοκίμασαν, κατέληξαν σε κάποια δείγματα που τους άρεσαν περισσότερο και ο γάλλος αρωματοποιός τις παρέπεμψε στον έλληνα αντιπρόσωπό του που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη.
Και έπειτα από ένα ταξίδι – αστραπή στην πόλη του Βορρά, που φημίζεται εδώ και πολλά χρόνια για την αρωματική της παράδοση, η απόφαση ελήφθη. Εκπαιδεύτηκαν στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Ζώνιου και πριν από τρεις μήνες άνοιξαν το δικό τους κατάστημα.
Βαμβάκι, σανδαλόξυλο, νάρκισσος, βανίλια και μανόλια ήταν οι πέντε πρώτες φυσικές εσάνς που έφεραν και άρχισαν τους πειραματισμούς και τους δικούς τους συνδυασμούς. «Τα πρώτα αρώματα που κάναμε ήταν τα “Ευφροσύνη”, “Ειρήνη” και “Χαρά”, τους δώσαμε τα ονόματα τα δικά μας και της αδελφής μας» λέει η Εφη και η Χαρά συμπληρώνει: «Συνεχίσαμε όμως να ανανεώνουμε τη λίστα μας και σήμερα διαθέτουμε 40 διαφορετικά αρωματικά έλαια με φυσικά συστατικά και αιθέρια έλαια».
Η πρωτοτυπία των αδελφών Τσιρογιάννη, που ετοιμάζονται τώρα για σπουδές στην Γκρας, την πρωτεύουσα των αρωμάτων στον γαλλικό Νότο, έγκειται στο ότι παρασκευάζουν επιτόπου το άρωμα που επιθυμεί η πελατεία τους – εγώ, για παράδειγμα, τους παρήγγειλα μια σύνθεση με μόσχο και αιθέριο έλαιο περγαμόντο με βάση το αμυγδαλέλαιο ή λάδι τζοτζόμπα μαζί με αλκοόλη. Με τις αντίστοιχες εσάνς παρασκευάζουν επίσης κρέμες για το σώμα και αφρόλουτρα, ενώ ακόμη πουλάνε σαπούνια και κεριά.
Και ενώ καινούργια αρωματοπωλεία φυτρώνουν παντού σαν μανιτάρια, τα παλιά γνωρίζουν επίσης νέες δόξες. Στη Θεσσαλονίκη, το αρωματοπωλείο του Νίνο Χασόν, στην οδό Φράγκων, πέρασε στη Χάιδω Μπουλάκη και στον αδελφό της Μάνο, στους οποίος ο παλαιός ιδιοκτήτης πρόσφερε επίσης την πολύτιμη εμπειρία και τις γνώσεις του, ενώ εδώ και τρεις γενιές η οικογένεια Βασιλειάδη διατηρεί στην οδό Τύπου, στα Λαδάδικα, την επιχείρηση που μετέφερε από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη ο παππούς της σημερινής ιδιοκτήτριας. Η χημικός Νίκη Ζώνιου μαζί με τον σύζυγό της Κωνσταντίνο Μπεκρή ανανέωσαν επίσης την οικογενειακή επιχείρηση στην οδό Βίκτωρος Ουγκώ, η οποία είναι μία από τις πιο παλιές της πόλης, εισάγοντας φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα από φίνες γαλλικές εταιρείες όπως οι Lothanique, Amelie & Melanie και Marius Fabre.
Υπάρχουν διαφοροποιήσεις στις εσάνς; «Υπάρχουν πάρα πολλές διαφορετικές ποιότητες, από εκεί πηγάζει άλλωστε και η δική μας δυσκολία» λέει ο Κωνσταντίνος Μπεκρής, διευκρινίζοντας: «Στην ουσία πρόκειται για εσάνς διαφορετικής συμπύκνωσης. Για παράδειγμα, ένα εργοστάσιο στη Γαλλία μπορεί να μας δείξει μια σειρά από διαφορετικές εσάνς που όλες μυρίζουν όπως ένα συγκεκριμένο άρωμα μεγάλου οίκου και κοστίζουν από 10 μέχρι 150 ευρώ το κιλό. Χρησιμοποιώντας την πολύ φθηνή ποιότητα, δηλαδή εσάνς πολύ χαμηλής συμπύκνωσης, και 40% και 50% και 60% να βάλεις σε ένα άρωμα και πάλι αυτό δεν θα μυρίζει όπως μια ακριβότερη ποιότητα. Εμείς συνεργαζόμαστε με 5 διαφορετικά εργοστάσια στη Γαλλία, από τα οποία ζητάμε δείγματα διαφορετικής ποιότητας και για να καταλήξουμε σε μια ποιοτική αντιγραφή κάνουμε πολλές συγκριτικές δοκιμές με το αυθεντικό άρωμα».
Η πιστότητα, η ένταση και η διάρκεια είναι τα τρία κριτήρια μιας ποιοτικής απομίμησης, οι διαφορές ποιότητας όμως έχουν να κάνουν κυρίως με την πιστότητα, αφού η ένταση και η διάρκεια εξαρτώνται και από άλλους παράγοντες, όπως το είδος και η ποιότητα της αλκοόλης που περιέχεται σε ένα άρωμα, αλλά και από το pH του δέρματος του καταναλωτή. Ενα άρωμα – ανεξάρτητα από το αν είναι αυθεντικό ή αντιγραφή – μπορεί να κρατάει ελάχιστα σε μια επιδερμίδα ενώ έχει μεγάλη διάρκεια σε μια άλλη.
«Εδώ στην Ελλάδα ρωτάνε κυρίως πόσο μένει, όμως το βασικό δεν είναι η διάρκεια του αρώματος αλλά η φινέτσα του», τονίζει ο Μιχάλης Πλάτωνας, μία από τις καλύτερα εκπαιδευμένες «μύτες» στη χώρα μας, και συμπληρώνει: «Κάποιος που δεν έχει τη δική μου μύτη θα πει για κάποιο άρωμα ότι είναι καλό, εγώ όμως μπορώ να καταλάβω μια διαφορά». Μπορεί να ακούγεται παράξενο, «μύτες» όμως ονομάζονται οι ειδικοί επαγγελματίες με ιδιαίτερες ικανότητες όσφρησης που απομνημονεύουν χιλιάδες μυρωδιές και μπορούν να ξεχωρίσουν από ποιες ουσίες αποτελείται ένα άρωμα, ενώ επίσης κατέχουν πολύτιμες γνώσεις αρωματοποιίας. Ο κ. Πλάτωνας, που εκπαιδεύτηκε δύο χρόνια στη Γαλλία, διευθύνει την οικογενειακή επιχείρηση Πλάτων που σήμερα είναι εγκατεστημένη σε ένα ωραίο νεοκλασικό κτίριο στη Γερανίου και Αναξαγόρα στην Ομόνοια. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1925 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και διαθέτει σε χονδρική και λιανική πώληση σπάνια αιθέρια έλαια, περισσότερα από 150 αντίγραφα γνωστών αρωμάτων, λιβάνια, σαπούνια και καλλυντικά από φυσικές πρώτες ύλες και αγνές πρώτες ύλες για ζαχαροπλαστική.
Χύμα και μαϊμούδες
Πόσο νόµιµα όµως είναι τα αντίγραφα; «Δεν υπάρχει πρόβληµα µε τα χύµα αρώµατα. Η µυρωδιά δεν κατοχυρώνεται, αφού αρκεί µια σταγόνα από άλλη ουσία για να αλλάξει όλο το σύστηµα. Ο αθέµιτος ανταγωνισµός αρχίζει όταν κάποιος κοπιάρει το όνοµα και την παρουσίαση, το µπουκάλι και το κουτί του αρώµατος. Αυτά κατοχυρώνονται. Οι Γάλλοι, λοιπόν, πουλάνε χύµα αρώµατα µε κωδικούς, δεν αναφέρονται σε όνοµα» επισηµαίνει ο έµπειρος αρωµατοποιός, που βλέπει επίσης την πελατεία του να µεγαλώνει καθηµερινά το τελευταίο εξάµηνο.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στο κατάστημα Κοκκινάκης Εσάνς. «Μερικές φορές είναι σαν να δίνουν οι πελάτες μας ραντεβού εδώ όλοι μαζί» λέει ο Μανώλης Μανουσάκης, συνέταιρος του εγγονού του ιδρυτή της εταιρείας, βραβευμένου για τις εσάνς του. Εδώ πουλάνε χονδρική πρώτες ύλες σε εργοστάσια και βιοτεχνίες που παρασκευάζουν χύμα αρώματα καθώς και αιθέρια έλαια, αρωματικές ύλες και γενικά πρώτες ύλες καλλυντικών, φαρμακευτικών, τροφίμων, ποτοποιίας και λιβανοποιίας, όμως στο κατάστημα της οδού Μενάνδρου, κοντά στο Εθνικό Θέατρο, μπορεί κανείς να προμηθευθεί και στη λιανική όλα τα συστατικά για να φτιάξει στο σπίτι αρώματα, καλλυντικά και σαπούνια σύμφωνα με τις συνταγές του ιδρυτή.
«Ο καταναλωτής που αγοράζει ένα άρωμα χύμα γνωρίζει ότι πρόκειται για κάτι παρεμφερές, δεν τον κοροϊδεύουν, όπως συμβαίνει με τα αρώματα-μαϊμού που μιμούνται τη συσκευασία των αυθεντικών» τονίζει επίσης ο Μανώλης Μανουσάκης. Πόσο ασφαλή όμως είναι τα χύμα αρώματα; «Τα δικά μας προϊόντα είναι απόλυτα ασφαλή γιατί προμηθεύομαι πρώτες ύλες μόνο από τη Γαλλία, που συνοδεύονται από όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά. Μου έχει κάνει μάλιστα εντύπωση το γεγονός ότι όταν πρωτοπήγα στο γαλλικό εργοστάσιο, το 1983, στο νομικό τμήμα υπήρχε μόνο ένα άτομο, είκοσι χρόνια αργότερα όμως είχαν δεκαπλασιαστεί οι εργαζόμενοι που ασχολούνται με τη νομοθεσία. Ο,τι εισάγεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Γαλλία, Γερμανία ή Ιταλία) είναι απόλυτα ασφαλές, από εκεί και πέρα δεν τολμώ να σκεφτώ. Τα μόνα πιθανά να εισαγάγουμε από την Κίνα είναι γυάλινα μπουκαλάκια και αντλίες. Ο Ρουμπουλάκης, ο Πλάτων κι εμείς είμαστε οι πιο παλιοί στην αθηναϊκή αγορά και δεν θεωρώ ότι είναι τιμητικό για μια εταιρεία παλιά όπως η δική μας να διακινδυνεύσει το όνομά της με ύποπτες πρώτες ύλες».
