Στον κόλπο του Θερμαϊκού, τα νερά βάφτηκαν και πάλι κόκκινα. Το φαινόμενο της «κόκκινης παλίρροιας», σχετικά συχνό στη Θεσσαλονίκη, οφείλεται σε έναν μη τοξικό μικροοργανισμό του παγκτού, ο οποίος πολλαπλασιάζεται υπέρμετρα λόγω των λυμάτων και των λιπασμάτων.

Όπως προέκυψε από εξέταση δειγμάτων που διενήργησε η Μαρία Μουστάκα, καθηγήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ, το κόκκινο χρώμα οφείλεται στον μικροοργανισμό Noctiluca, ο οποίος έχει φτάσει σε μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα στην παράκτια περιοχή.

«Ο οργανισμός υπεραναπτύσσεται λόγω της εύτροφης περιοχής που δημιουργήθηκε από ανθρωπογενή αίτια, δηλαδή από την απόρριψη αστικών λυμάτων και λιπασμάτων που περιέχουν φώσφορο και άζωτο» εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καθηγήτρια Μουστάκα.

Ξεκαθάρισε πάντως ότι πρόκειται για ένα φυσικό φαινόμενο που παρουσιάζει ένταση αυτή την εποχή, ενώ η υποχώρησή του δεν μπορεί να προβλεφθεί καθώς εξαρτάται από τις υδρολογικές συνθήκες.

Ο όρος κόκκινη παλίρροια είναι παραπλανητικός, δεδομένου ότι το φαινόμενο δεν έχει καμία σχέση με την άμπωτη και την πλημμυρίδα.

Πρόκειται για φυσικό φαινόμενο, το οποίο όμως επιδεινώνεται από τα αστικά λύματα και τα λιπάσματα που καταλήγουν στον κλειστό κόλπο, όπου τα νερά αργούν να ανανεωθούν.

Στο φαινόμενο της ερυθράς παλίρροιας, τα διάφορα είδη φυτοπλαγκτού αυξάνονται απότομα λόγω μιας αντίστοιχης αύξησης στα θρεπτικά συστατικά του νερού, κυρίως του αζώτου και του φωσφόρου που περιέχονται στα αστικά λύματα και τα λιπάσματα.

Σε πρώτη φάση, το άζωτο και ο φώσφορος οδηγούν σε υπερβολική ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, οπότε το νερό μπορεί να βαφτεί πράσινο.

Η αύξηση αυτού του φυτοπλαγκτού προσελκύει στη συνέχεια άλλα είδη που τρέφονται με φυτοπλαγκτό. Στην περίπτωση του Θερμαϊκού, ο κυριότερος θηρευτής του φυτοπλαγκτού είναι το Noctiluca sp., ένας οργανισμός που κατατάσσεται στα δινομαστιγωτά.

Καθώς τα μικρόβια αυτά τρώνε τα φωτοσυνθετικά μικρόβια, καταναλώνουν όλο το διαθέσιμο οξυγόνο στα νερά. Η διαδικασία καταλήγει τελικά στην αναερόβια αποσύνθεση των νεκρών μικροοργανισμών, με αποτέλεσμα να απελευθερώνονται δύσοσμα αέρια.

Δυνητικά, οι μικροοργανισμοί της κόκκινης παλίρροιας μπορούν να παράγουν τοξίνες, αυτό όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει στον Θερμαϊκό.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κόκκινη παλίρροια μπορεί να γίνει θεαματική στη διάρκεια της νύχτας: η Νοctiluca μπορεί να εκπέμπει φως (ένα φαινόμενο που ονομάζεται βιοφωταύγεια) στα σημεία που τα νερά αναταράσσονται.