Είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ αποτελούν τη δημοκρατία όπου ασκείται ο αυστηρότερος δημόσιος έλεγχος στην ιδιωτική ζωή των πολιτικών.
Από οικονομικές συναλλαγές έως εξωσυζυγικές περιπέτειες κι από «ανάρμοστες πράξεις» έως πιστοποιητικά γεννήσεως, όλα υπόκεινται στα φώτα της δημοσιότητας.
Ενίοτε σε βαθμό υπερβολής και σε έκταση που παραβιάζει συχνά κάθε έννοια προστασίας της ιδιωτικής ζωής όσων εμπλέκονται στα δημόσια πράγματα.
Παλαιότερα, η υπερβολή αυτή με εξόργιζε. Με τα χρόνια όμως κατάλαβα ότι κεντρικό ζητούμενο του ελέγχου (ακόμη και στην πιο ακραία μορφή του…) δεν είναι το κουτσομπολιό, ούτε η σπίλωση.
Είναι μια απλή δημοκρατική αρχή: η αρχή της συνέπειας.
Διότι είναι κατεξοχήν ζήτημα συνέπειας, άρα πολιτικής εντιμότητας, ότι η ιδιωτική συμπεριφορά του πολιτικού οφείλει να επιβεβαιώνει και όχι να διαψεύδει τη δημόσια ρητορική του.
Δεν μπορεί, ας πούμε, να υποδύεται τον θεοσεβούμενο οικογενειάρχη και να την πέφτει σε γκόμενες, ούτε να κάνει τον αδιάφθορο ελεγκτή του δημόσιου χρήματος και να τα αρπάζει από ιδιωτικές εταιρείες ούτε να βάζει φόρους κι ο ίδιος να φοροδιαφεύγει ούτε να διάγει ιδιωτικό βίο αντίθετο με τις δημοσίως δηλωμένες αρχές και πεποιθήσεις του.
Στην Ελλάδα είμαστε συνήθως πιο επιεικείς στα ζητήματα πολιτικής συνέπειας. Η Τζάκρη, ας πούμε, έφυγε προχθές από το ΠαΣοΚ και χθες ψήφισε να γίνει Εξεταστική για τον Βενιζέλο.
Θυμάμαι όμως πόσο είχε στοιχίσει στον Ανδρέα Παπανδρέου η υπόθεση της «ροζ βίλας».
Οχι επειδή έφτιαξε ένα σπίτι ή επειδή επιστράτευσε μια διαδικασία με δανεικά για να δικαιολογήσει το πόθεν έσχες.
Αλλά επειδή θεωρήθηκε πολιτικά ανάρμοστο ο ηγέτης της σοσιαλιστικής παράταξης να χτίζει μια πολυτελή βίλα στο κατεξοχήν προάστιο διαμονής της άρχουσας τάξης.
Υπό αυτήν την έννοια δεν αποτελεί παράπτωμα, ούτε καν πρόβλημα, αν ένας πολιτικός διαθέτει νομίμως μεγάλη περιουσία. Με γεια του και χαρά του.
Αποτελεί όμως σοβαρό πολιτικό πρόβλημα αν ένας πάμπλουτος πολιτικός παραδίδει δωρεάν μαθήματα κοινωνικής ισότητας, αν εμπορεύεται τη φτώχεια (των άλλων), αν υποδύεται τον εκφραστή της απόγνωσης όσων δεν έχουν στον ήλιο μοίρα.
Κι αποτελεί ακραίο φαινόμενο πολιτικής απάτης αν ένα τυπικό μέλος της «κοινωνίας των επάνω» καπηλεύεται την κοινωνική μοχθηρότητα ή υστέρηση της «κοινωνίας των από κάτω» για να πολεμήσει το «σάπιο σύστημα» που τον έκανε πάμπλουτο.
Με τέτοια φαινόμενα μας έφεραν δυστυχώς αντιμέτωπους οι περιουσίες ορισμένων πολιτικών μας.
Δεν αποκαλύπτουν παράνομο πλουτισμό –μόνο ηλίθιος θα δήλωνε παράνομα περιουσιακά στοιχεία σε δήλωση που ελέγχεται και δημοσιοποιείται…
Αλλά αποτελούν ενδείξεις κραυγαλέας ασυνέπειας και προκλητικής υποκρισίας. Για να μην πω πολιτικής απάτης.
