Κάποτε τα καλοκαίρια ήταν σχεδόν ίδια. Και οι εποχές άλλαζαν αργά, βασανιστικά, περίπου ανά δεκαετία. Τα νεότερα χρόνια οι μετασχηματισμοί είναι γρήγοροι. Και κάθε καλοκαίρι είναι σχεδόν διαφορετικό από το προηγούμενο. Αν ο φωτογράφος της δεκαετίας του ’60 ή του ’70 έκανε ζουμ στη Μύκονο θα επιβεβαίωνε τη «μεγαλοφυή λιτότητα» του τόπου την οποία και ο λογοτέχνης Ανδρέας Καραντώνης περιέγραφε.

Αν ζούμαρε σήμερα, τα πράγματα στο τοπίο του κυκλαδίτικου νησιού θα ήταν διαφορετικά. Το λευκό αντικείμενο του πόθου, όπου κάποτε αλώνιζαν κατά σειρά οι περιηγητές, οι εστέτ, οι κοσμικοί και οι νεόπλουτοι του ’80 και του ’90, σήμερα είναι διεθνής κόμβος παραδομένος στον μαζικό τουρισμό. Και όσον αφορά το τοπίο, μια ματιά από το αεροπλάνο αρκεί για να διαπιστώσει κάποιος το νέο σεληνιακό σκηνικό (όπου κρατήρες, βάλτε πισίνες). Με έναν παράξενο τρόπο η Μύκονος κάθε φορά έμοιαζε να προσλαμβάνει έναν φωτογράφο που θα κοινοποιούσε στο ευρύ κοινό κάτι από το πνεύμα του κοσμοπολιτισμού, της εξωστρέφειας, του διονυσιασμού. Οι μαζικές αφίξεις κοσμικών μάλιστα εξέθρεψαν τη φυλή των παπαράτσι.

Ο φωτογράφος Λάκης Γιακουμής έφθασε για πρώτη φορά στη Μύκονο το 1969, τη χρονιά που άνοιξε τις πόρτες του το θρυλικό gay bar Pierros. «Ηλθα με τον εργοδότη μου, τον φωτογράφο Μεγαλοοικονόμου. Η πρώτη που θυμάμαι ήταν η πριγκίπισσα Σοράγια με τουρμπάν και ένα ζευγάρι τεράστια μαύρα γυαλιά. Ερωτεύθηκα αμέσως τη Μύκονο όχι μόνο για τους κοσμικούς της αλλά και για τον καθημερινό, απλό κόσμο. Κόλλησα μάλιστα και κατέβαινα και τον χειμώνα», σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο Λάκης Γιακουμής, ο οποίος για χρόνια συνεργαζόταν με τον Ιακχο στον «Ταχυδρόμο» και φέτος κλείνει 44 χρόνια που φωτογραφίζει τη Μύκονο (και το Σεν Τροπέ). Και αυτές τις ημέρες γιόρτασε τη μακρά του θητεία με μια έκθεση. Πού αλλού; Στη Μύκονο, στη Δημοτική Πινακοθήκη, έως και τις 19 Αυγούστου θα εκθέσει φωτογραφίες τριαντακονταετίας, μεταξύ των οποίων τοπία του νησιού που πια έχει αλλάξει εντελώς. «Θυμάμαι την Παλόμα Πικάσο να γλείφει τα δάχτυλά της από το φαγητό του Φιλιππή, τον Νουρέγιεφ στο Remezzo του Μάκη Ζουγανέλη, τον Γιουλ Μπρίνερ και τόσους άλλους. Νομίζω πως ακόμη και σήμερα η Μύκονος δεν έχει χάσει την ψυχή της. Είναι ερωτική, πολύβουη. Κοιμάσαι, τρως, διασκεδάζεις ό,τι ώρα θες. Φωτογράφισα όλους τους VIPs αλλά πάνω απ’ όλα τους απλούς Μυκονιάτες, τα γλέντια τους, τα πανηγύρια τους», συμπληρώνει ο Λάκης Γιακουμής, που δηλώνει ακόμη μάχιμος και τις ώρες που διαβάζετε αυτές τις γραμμές έχει μόλις ξεστήσει το «φωτογραφικό του σύμπαν» στο πολύβουο Ματογιάννι –στη Δημοτική Πινακοθήκη. Μια νησίδα μνήμης με παλιές εκκλησίες, τοπικούς μουσικούς (τσαμπουνιέρηδες), παραλίες πριν από τις ρεζερβέ ξαπλώστρες, ψαράδες και καφενεία. Τη Μύκονο προτού μετατραπεί σε μια μικρή βιομηχανία τουρισμού και σχεδόν σε προάστιο των Αθηνών.

Στάσεις στον µύθο της Μυκόνου

1926: Η Ενωση Μυκονίων οργανώνει την πρώτη τουριστική εκδροµή στο νησί. Οι δύο µεγάλες κρουαζιέρες που οργανώνουν µε σκοπό τη γνωριµία της Ελλάδας –την πρώτη οι βασιλείς της Ελλάδας µε εκδροµείς όλους τους εστεµµένους του σύγχρονου κόσµου, τη δεύτερη η παγκόσµιας ακτινοβολίας κοσµικογράφος κυρία Μάξγουελ –παίζουν τον δικό τους ρόλο στον µύθο της Μυκόνου.

1940: Ιούνιος. Η πρώτη παρέα που βρέχει τα πόδια της στον Γιαλό αποτελείται από την Ελένη Βλάχου, τη Μελίνα, τη Νάντια Παπαδοπούλου, τη Ρένα και τον Ανδρέα Ιακωβίδη, τον Πέτρο Παίην, τον Νίκο Χαρίλαο και βέβαια τον Ζάχο Χατζηφωτίου. Σε λίγο το «Χριστίνα» του Ωνάση πλέει για τα νερά του κρυµµένου παραδείσου µε καθόλου τυχαίους επιβάτες. Μαρία Κάλλας, Τζάκι Κένεντι, πριγκίπισσα Ράτζβιλ. Το ιστιοφόρο «Κρεολή» κάνει επίσης την εµφάνισή του µε τον Σταύρο Νιάρχο στο τιµόνι.

1967: Ο Μάκης και η Πάολα Ζουγανέλη ανοίγουν το θρυλικό Ρεµέτζο. Από τα αιγυπτιακά ποτήρια τους πίνουν σαµπάνια οι Γιουλ Μπρίνερ, Ζακ Λανγκ, Αντονι Κουίν, Πολ Νιούµαν.

1971: Ο ιταλοαµερικανός ζωγράφος-ντεκορατέρ Πιέρο Αβέρσα µε τον ντόπιο ψαρά Ανδρέα Κουτσούκο ανοίγουν τις πύλες του ιστορικού gay bar Pierros στην πλατεία της Αγίας Κυριακής.

1975: Ανοίγει το µπαρ Βεγγέρα των αδελφών Θεοδωρόπουλου. Στη διπλανή Αγκυρα του Θοδωρή Φούσκη, µεγαλοβιοµήχανοι πίνουν δίπλα σε ψαράδες. Στην παραλία του Paradise (Καλαµοπόδι), ο Φρέντης Δαχτυλίδης στήνει το ιστορικό κάµπινγκ – κοινόβιο.

1993: Το Cavo Paradiso στο Paradise αλλάζει άρδην τη διασκέδαση και καθιερώνει τον όρο «after». n

Τελευταία Νέα