Στο «σοβιετικό» παρελθόν την αφανή επιχειρηματική δραστηριότητα του ΚΚΕ ενίσχυε και η ανάπτυξη των σχέσεων της Ελλάδας με τη Σοβιετική Ενωση. Ελληνες επιχειρηματίες που ήθελαν να αναπτυχθούν στη σοβιετική αγορά το προσέγγιζαν (με το αζημίωτο) για να βρουν προσβάσεις στη σοβιετική ηγεσία, αλλά και η ίδια η Σοβιετική Ενωση αξιοποιούσε το ΚΚΕ για να ανοίξει τις δουλειές της στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό το ΚΚΕ ανέπτυξε έντονη οικονομική δραστηριότητα και με δικές του επιχειρήσεις, κυρίως μετά τη Μεταπολίτευση.

Μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού και τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1991 πολλά ειπώθηκαν και γράφηκαν για την επιχειρηματική δραστηριότητα του κόμματος. Στελέχη του που αποχώρησαν και έμειναν στον τότε Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου δήλωναν ότι είχαν παντελή άγνοια για την αφανή κομματική επιχειρηματική δραστηριότητα. Ακόμη και ο πρώην γενικός γραμματέας του κόμματος Γρηγόρης Φαράκος είχε δηλώσει ότι αγνοούσε αυτή τη δραστηριότητα.

Για όσα γράφηκαν και ειπώθηκαν τότε ο σημερινός αναγνώστης οφείλει να είναι επιφυλακτικός. Οχι μόνο γιατί υπήρχε πολιτική σκοπιμότητα, όχι μόνο γιατί για πολύ λίγο εμφανίστηκαν αποδείξεις, αλλά και γιατί ειπώθηκαν ή γράφηκαν πράγματα τα οποία υπερέβαιναν κατά πολύ τις δυνατότητες ή τη θέληση του ΚΚΕ να τα πράξει (π.χ. σχέσεις με την Τράπεζα του Βατικανού, εμπόριο όπλων και ναρκωτικών κ.ά.). Εκείνο που ομολογήθηκε από το ίδιο το κόμμα ήταν ότι είχε εταιρείες εμπορικών συναλλαγών με τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού και την ΕΣΣΔ, εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στον χώρο του θεάματος, ενώ τα δημοσιεύματα το έφεραν να έχει πακέτα μετοχών σε εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στις νέες τεχνολογίες, στη ναυτιλία, στις κατασκευές, στο εμπόριο, κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ανθρωποι που γνωρίζουν καλά το θέμα υποστηρίζουν ότι στη Μεταπολίτευση το ΚΚΕ είχε ή θα μπορούσε να έχει κάποιο οικονομικό όφελος από κάθε σοβιετική, ή άλλης χώρας του ανατολικού μπλοκ, οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Εφόσον με κάποιον τρόπο είχε εμπλοκή σε αυτή τη δραστηριότητα, ακόμη και ως μεσολαβητής, το όφελος αυτό μπορούσε να προέρχεται από την πλευρά των φιλικών προς το κόμμα χωρών είτε από την πλευρά ελλήνων επιχειρηματιών –εφόσον το ΚΚΕ είχε συνεργαστεί μαζί τους και τους είχε βοηθήσει –είτε ακόμη και από την αφανή συμμετοχή του σε επιχειρηματικά σχήματα με κάποιο ποσοστό. Οι ίδιοι άνθρωποι σημειώνουν ότι όταν επρόκειτο για πολύ μεγάλες οικονομικές δραστηριότητες (όπως για παράδειγμα η εισαγωγή του ρωσικού πετρελαίου στην Ελλάδα) οι Σοβιετικοί δεν τις ανέθεταν σε κομματικές επιχειρήσεις. Προτιμούσαν τη συνεργασία με κάποιον ισχυρό επιχειρηματία, τον οποίο το ΚΚΕ αναλάμβανε να βρει εξασφαλίζοντας για τον εαυτό του εκείνο το οικονομικό όφελος που προσιδίαζε στον τρόπο συμμετοχής του στην όλη δουλειά.

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

Business as usual

Σοβιετικό έγγραφο που αφορά συζήτηση του πρώην γενικού γραμματέα του ΚΚΕ Χαρίλαου Φλωράκη και του στελέχους του ΚΚΕ Αντώνη Αμπατιέλου, το 1978, με τον σοβιετικό πρεσβευτή στην Ελλάδα για την εμπορική δραστηριότητα της εταιρείας VET στην ΕΣΣΔ. Το έγγραφο έχει ήδη δημοσιευτεί στο βιβλίο: «Οι σχέσεις του ΚΚΕ και του ΚΚ Σοβιετικής Ενωσης στο διάστημα 1953-1978», Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 260-261.