Δέσμη μέτρων που αφορά την προστασία νοικοκυριών με κόκκινα δάνεια, δηλαδή αυτά που έχουν πάψει εδώ και καιρό να εξυπηρετούνται, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η σταδιακή απελευθέρωση των πλειστηριασμών βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων της κυβέρνησης.

Κυβέρνηση και τρόικα εξετάζουν τις δυνατότητες παρεμβάσεων σε έναν τομέα που έχει χαρακτηριστεί «καυτή πατάτα» για το υπουργείο Ανάπτυξης, όπως φάνηκε και από τις αντιδράσεις που προκάλεσαν οι δηλώσεις του υφυπουργού Ανάπτυξης Θανάση Σκορδά το προηγούμενο διάστημα για την ανάγκη να ξεκινήσει διάλογος με τους φορείς γύρω από την άρση των πλειστηριασμών. Στο θέμα αναφέρθηκε με δηλώσεις του στον τηλεοπτικό σταθμό Mega o υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας. Οπως είπε, το θέμα της άρσης μελετάται αλλά διαχώρισε αυτούς που δεν μπορούν από αυτούς που δεν θέλουν να πληρώσουν τις δόσεις τους. «Ανέργους και φτωχούς που δεν μπορούν να πληρώσουν δεν πρέπει να τους κυνηγά η τράπεζα. Οι κακοπληρωτές όμως πρέπει να πληρώσουν, αλλιώς δεν θα έχουμε στεγαστική πίστη και οι τράπεζες δεν πρόκειται να δώσουν σε κανέναν δάνειο».

Στα σχέδια του υπουργείου Ανάπτυξης είναι να βρεθεί τρόπος ώστε το άνοιγμα των πλειστηριασμών να γίνει ομαλά και να αποφευχθούν προβλήματα που θα δημιουργούσε η πλήρης απελευθέρωσή τους. Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου, η συζήτηση με την τρόικα είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο ενώ υπογράμμιζαν ότι η ελληνική πλευρά στις αρχικές συζητήσεις κατάφερε να πείσει τους εκπροσώπους της τρόικας ότι η πλήρης απελευθέρωση από 1ης Ιανουαρίου 2014 θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα στην αγορά και για τον λόγο αυτό τελικά το θέμα των πλειστηριασμών δεν συμπεριελήφθη στις μνημονικές υποχρεώσεις της χώρας για το επόμενο διάστημα.

Ωστόσο, τονίζουν, είναι θέμα χρόνου η άρση της αναστολής των πλειστηριασμών και γι’ αυτό στο υπουργείο Ανάπτυξης επεξεργάζονται νέες νομοθετικές παρεμβάσεις για τους δανειολήπτες που αδυνατούν να πληρώσουν και τα ακίνητά τους βρίσκονται ένα βήμα πριν από τον πλειστηριασμό. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια ασπίδα προστασίας και η απελευθέρωση των πλειστηριασμών να μη δημιουργήσει ακρίτως προβλήματα σε νοικοκυριά που από πραγματική αδυναμία δεν έχουν καταφέρει να είναι συνεπή στις υποχρεώσεις τους.

Νομοθετικές παρεμβάσεις. Η θεσμοθέτηση των παρεμβάσεων αυτών προγραμματίζεται να γίνει έως το τέλος της χρονιάς και πριν λήξει η απόγευση των πλειστηριασμών στις 31 Δεκεμβρίου 2013. Στις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η θεσμοθέτηση του όρου «συνεργάσιμος δανειολήπτης», δηλαδή εκείνος που αν και το δάνειό του έχει βρεθεί στο κόκκινο και έχει σταματήσει να πληρώνει, αποδεδειγμένα αναζητά τρόπους συμβιβασμού με το πιστωτικό ίδρυμα, βρίσκεται σε επικοινωνία με αυτό, προσκομίζει τα οικονομικά στοιχεία που του ζητούνται και είναι διατεθειμένος να μπει σε ρύθμιση. Στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι να τεθούν αντικειμενικά κριτήρια στα οποία δεν θα υπάρχουν περιθώρια αμφισβήτησης από την πλευρά των εμπλεκομένων, είτε είναι οι τράπεζες είτε οι δανειολήπτες.

Για τον σκοπό αυτό προωθείται και η θεσμοθέτηση του όρου «αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης», δηλαδή ενός ποσοτικού υπολογισμού του κόστους διαβίωσης ενός νοικοκυριού, ανάλογα με τα μέλη της οικογένειάς του, με τρέχουσες τιμές της αγοράς όσον αφορά βασικές καταναλωτικές ανάγκες. Στην περίπτωση αυτή οι τράπεζες λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία αυτά και τη γενικότερη εικόνα του δανειολήπτη (περιουσιακά στοιχεία, εισοδήματα κ.τ.λ.) θα προχωρούν σε ρυθμίσεις.

Ο συνδυασμός των δύο αυτών παραμέτρων θα μπορέσει, εκτιμούν στο υπουργείο Ανάπτυξης, να δημιουργήσει ένα πλέγμα προστασίας για πολίτες των οποίων τα δάνεια ήδη θα έχουν βρεθεί στο κόκκινο εξαιτίας αντικειμενικών παραγόντων (ανεργία, μείωση εισοδημάτων) όταν θα ξεκινήσει η σταδιακή άρση της αναστολής των πλειστηριασμών, κάτι που ζητά η τρόικα.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ. Ηδη έχει συσταθεί επιτροπή στο υπουργείο Ανάπτυξης με τη συμμετοχή των υπουργείων Οικονομικών και Δικαιοσύνης, της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, της Τραπέζης της Ελλάδος, της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, αλλά και καταναλωτικών οργανώσεων με στόχο την επεξεργασία προτάσεων. Η επιτροπή πρέπει να έχει ολοκληρώσει το έργο της έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Σήμερα δύο είναι οι κατηγορίες για τις οποίες απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013:

– από το 2008, για όλα τα ακίνητα εφόσον η οφειλή είναι κάτω από 200.000 ευρώ σε πιστωτικό ίδρυμα

– και από το 2010, για τα ακίνητα κύριας κατοικίας, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του πιστωτή ή του οφειλέτη και του δανειακού υπολοίπου, αρκεί η αντικειμενική αξία να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο της πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 50%.

Επίσης οι πλειστηριασμοί απαγορεύονται και για τα ακίνητα οφειλετών οι οποίοι έχουν προσφύγει στον Ν. 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη), εφόσον το δικαστήριο έχει εκδώσει προσωρινή διαταγή μέχρι την εκδίκαση της αίτησης για πτώχευση.