Το ελληνικό Χόλιγουντ είναι στην Κρήτη

Φρες Χανίων είναι ένα μικρό χωριό λίγων εκατοντάδων κατοίκων, στα πόδια των Λευκών Ορέων. Οποιος έχει βρεθεί στην κεντρική πλατεία του ή έχει περπατήσει στα στενοσόκακά του αποκλείεται να μην έχει νιώσει τον χρόνο να γυρίζει πίσω αρκετές δεκαετίες. Αυτό έχουν αντιληφθεί σκηνοθέτες, παραγωγοί, σκηνογράφοι που έχουν επιλέξει το χωριό και την περίφημη πλατεία του για τα γυρίσματα ενός μεγάλου μέρος των ταινιών τους, κάνοντας τους κατοίκους να αποκαλούν πλέον το χωριό τους «Φρέ-λιγουντ».

Η «μαγική» πλατεία. «Ξεκινώντας να βρούμε ένα χωριό για την πρώτη ταινία που κάναμε με τον Θοδωρή Παπαδουλάκη την «Πιλάλα» καταλάβαμε γρήγορα τη μεγάλη κινηματογραφική αξία του Φρε και της πλατείας του», λέει ο παραγωγός Δημήτρης Ξενάκης που έχει αναλάβει όλες σχεδόν τις ταινίες που έχουν γυριστεί στο Φρε σχεδιάζοντας και οργανώνοντας τα πάντα, από την πρώτη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. «Κατ’ αρχήν είναι μια ξεκάθαρα δομημένη πλατεία που από όλες τις πλευρές της έχει επιφάνειες με ενδιαφέρον. Μπορείς να παρέμβεις σε αυτή βάφοντάς την, δημιουργώντας το φόντο που σε ενδιαφέρει. Εχει επίσης μια καταπληκτική καμάρα που οδηγεί στην είσοδο ενός καφενείου. Δημιουργεί έτσι ένα κάδρο που σου δίνει τη δυνατότητα να έχεις διάφορες δράσεις μέσα στην πλατεία, τις οποίες και να καταγράφεις μέσα από την οπτική της καμάρας! Γι’ αυτό και χρησιμοποιείται πάρα πολύ. Μετά έχεις 4 διαφορετικές εισόδους για την πλατεία! Αυτό σου δίνει την ευκαιρία να εισαγάγεις πρόσωπα και δράσεις από διαφορετικές γωνίες. Μεγάλο πλεονέκτημα είναι και η λεύκα στο κέντρο της πλατείας που αποτελεί σημείο αναφοράς και σκηνοθετικά βοηθάει πάρα πολύ. Χαρακτηριστικά είναι τα καφενεία και η εκκλησία ενώ και τα καταστήματα, π.χ. μπακάλικα, δίνουν την αίσθηση της εποχής. Υπάρχουν και πολλά άδεια καταστήματα που σου δίνουν τη δυνατότητα να φτιάξεις τα δικά σου «πλατό». Με μικρές επεμβάσεις φέρνεις την πλατεία εύκολα στη δεκαετία του ’70 και με λίγες παραπάνω ακόμη πιο πίσω στον χρόνο. Γύρω από το χωριό υπάρχουν καλντερίμια, μονοπάτια, ξεχωριστές γωνιές που σου δίνουν επίσης ξεχωριστή βοήθεια ενώ επαρκέστατοι είναι και οι βοηθητικοί χώροι, όπως το πνευματικό κέντρο του χωριού».

Το «Νησί» και η «Πιλάλα». Ο Θοδωρής Παπαδουλάκης και ο Δημήτρης Ξενάκης σχεδίαζαν να γυριστεί σχεδόν η μισή παραγωγή της τηλεοπτικής σειράς «Το Νησί» στην περιοχή του Αποκόρωνα και στο Φρε, κάτι που τελικά απορρίφθηκε λόγω του κόστους καθώς η παραγωγή δεν θα μπορούσε να «σπάσει» ανάμεσα στη δυτική και την ανατολική άκρη του νησιού (Σπιναλόγκα).

Η πρώτη ταινία που γυρίστηκε στο… Χόλιγουντ της Κρήτης ήταν η «Πιλάλα» του Θοδωρή Παπαδουλάκη. Ο χανιώτης ηθοποιός Λευτέρης Μποτωνάκης θυμάται τόσο το χωριό, το οποίο χαρακτηρίζει τέλειο φυσικό σκηνικό, όσο και τους κατοίκους που ήταν απόλυτα συνεργάσιμοι: «Ολο το χωριό είναι μια επιστροφή στον χρόνο, γιατί δεν είναι μόνο η πλατεία αλλά και τα γύρω στενά. Και βέβαια το φυσικό φως, κάτι που γενικά ευνοεί την παραγωγή ταινιών στην Κρήτη» λέει. Την εποχή που η «Πιλάλα» κυκλοφόρησε (η ιστορία έχει να κάνει με τον αγώνα δρόμου ενός πιτσιρίκου μέσα στο χωριό να προλάβει να επιστρέψει στο καφενείο και να δει τον τελικό των 200 μ. του Σίδνεϊ και το χρυσό μετάλλιο του Κεντέρη), έσκασε και η ιστορία με τα γεγονότα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και τον αποκλεισμό του αθλητή. «Ηταν όμως τόσο σπιντάτη η ταινία που τα κατάφερε. Πέτυχε και διακρίθηκε σε πολλούς διαγωνισμούς» θυμάται ο συνομιλητής μας.

Μαντινάδες και τσικουδιές. «Φρε μου με την πλατεία σου/ και με το καμαράκι/ και με τη Παναγία σου/ απ’ είναι στο χαράκι» λέει η μαντινάδα των κατοίκων για την πλατεία του χωριού τους. «Η πλατεία, εκτός του ότι είναι ωραία, έχει δεχτεί ελάχιστες παρεμβάσεις. Ούτε ομπρέλες ούτε σύγχρονα καταστήματα. Δεν είναι τουριστικό μέρος ο Φρες, τα μαγαζιά παραμένουν όπως ήταν τη δεκαετία του ’70» σημειώνει ο κ. Θοδωρής Παπαδάκης. Ιδιοκτήτης ενός εκ των καφενείων της πλατείας, έχει να διηγηθεί πολλές ιστορίες με κάμερες, σκηνικά, ηθοποιούς, γυρίσματα.