[Ιστορίες] «Μόνο μπροστά»

Ο Μάρβιν Τόλκιν μεγάλωσε σε μια εποχή όπου μόνο οι «τρελοί» αναζητούσαν ψυχιατρική βοήθεια. Πέρασε τα χρόνια της νιότης και της μέσης ηλικίας χωρίς να νιώσει ούτε μία φορά την ανάγκη να μιλήσει με κάποιον ειδικό. Παντρεύτηκε, έκανε παιδιά, χώρισε και ξαναπαντρεύτηκε, πήρε σύνταξη, απέκτησε εγγόνια, πάτησε τα 80. Και κάπου εκεί άρχισε να βασανίζεται από ημικρανίες και ένα απροσδιόριστο, γενικευμένο άγχος.

Αγωνιούσε για τα παιδιά και τα εγγόνια του, για τη σχέση του με τη γυναίκα του, για τα λάθη του παρελθόντος, για όσα είχε κάνει ή δεν είχε κάνει και ένιωθε πλέον πως δεν προλαβαίνει να κάνει. Δύο θάνατοι ανθρώπων συνυφασμένων με τη ζωή του, της πρώτης συζύγου του και ενός μακροχρόνιου συνεταίρου του, ήρθαν να εντείνουν τη βαριά του διάθεση. Στα 83 του ο Μάρβιν Τόλκιν πήρε μια απόφαση: «Δεν ξέρω πόσα χρόνια μου απομένουν, αλλά θέλω να τα κάνω πιο εύκολα». Ζήτησε τη βοήθεια του δρος Ρόμπερτ Ανταμς, καθηγητή Κλινικής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Weill Cornell της Νέας Υόρκης.

Ενας άλλος ειδικός στη θέση του, πριν από κάποια χρόνια, ίσως να είχε θεωρήσει τον Τόλκιν χαμένη υπόθεση. «Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι δεν είναι πλέον εκπαιδεύσιμοι», είχε αποφανθεί ο Ζίγκμουντ Φρόιντ - και ας συνέχισε ο ίδιος να εργάζεται έως τον θάνατό του, στα 83 του χρόνια. Αλλά η γνώση έχει προοδεύσει, οι τεχνικές έχουν εξελιχθεί, οι εποχές έχουν αλλάξει και πολλά ταμπού έχουν σπάσει - τουλάχιστον σε κάποιες περιοχές του κόσμου.

Ο Μάρβιν Τόλκιν άρχισε να βλέπει τον δρα Ανταμς μία φορά τον μήνα. Τα αντικαταθλιπτικά ήταν εκτός συζήτησης, αφενός δεν έπασχε από κατάθλιψη και αφετέρου έπαιρνε ήδη αρκετά χάπια, δεν χρειαζόταν ακόμη ένα που μπορεί, επιπλέον, να είχε δυσάρεστες παρενέργειες. Ο χρόνος, αυτό το γνώριζαν καλά και «ασθενής» και ψυχοθεραπευτής, ήταν λιγοστός, δεν υπήρχαν περιθώρια για ριζικές αλλαγές∙ υπήρχαν όμως περιθώρια, μέσω γνωσιακών συμπεριφοριστικών τεχνικών, να επιτευχθούν «ένας ή δύο μικροί αλλά σημαντικοί στόχοι», να αλλάξει λίγο η οπτική, να μαλακώσουν λίγο οι ενοχές, να συμφιλιωθεί σε έναν βαθμό ο ηλικιωμένος με τη ζωή και τη θνητότητά του.

Σήμερα ο Μάρβιν Τόλκιν εύχεται να είχε δοκιμάσει την ψυχοθεραπεία πολλά χρόνια νωρίτερα. «Αλλά πίσω δεν μπορώ να πάω, μόνο μπροστά», λέει. Είναι 86 χρόνων.