Τα αφρικανικά λιοντάρια είναι παντοδύναμα αιλουροειδή και ελάχιστα ζώα γλιτώνουν αν πέσουν ανάμεσα στα νύχια τους. Ωστόσο, ακόμη κι αν είναι βασιλιάδες των ζώων, αισθάνονται τυχεροί όταν οι προσπάθειες να συλλάβουν τη λεία τους στέφονται με επιτυχία μόνο στο 25% των περιπτώσεων.
Από την άλλη μεριά, στη θάλασσα, οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες διαθέτουν 300 κοφτερά δόντια, αλλά οι επιθέσεις για να κατασπαράξουν τη λεία τους έχουν αποτέλεσμα μόνο στο 50% των περιπτώσεων.
Μακριά από τις αφρικανικές στέπες και τους αφιλόξενους ωκεανούς, η μικρή και «χαριτωμένη» λιβελούλα, ένα κολεόπτερο που στην καθομιλουμένη αποκαλείται ελικοπτεράκι, συγκαταλέγεται στα πιο συμπαθητικά έντομα μαζί με τις πεταλούδες και τις πασχαλίτσες.
Ομως, όταν η επιστημονική έρευνα προσέγγισε λίγο καλύτερα αυτά τα συμπαθητικά πλάσματα, διαπίστωσε πως κρύβουν ένα άλλο… σκοτεινό πρόσωπο.
Οι λιβελούλες είναι ένα από τα πιο επιδέξια και μοχθηρά είδη θηρευτών σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο. Σύμφωνα με τους «Νιου Γιορκ Τάιμς», νέες μελέτες έδειξαν πως όταν η λιβελούλα «απογειώνεται» για να τραφεί με άλλα έντομα, οι εφορμήσεις της για το καταβρόχθισμα της λείας στέφονται κατά 95% με επιτυχία.
Και είναι απίστευτα λαίμαργα έντομα. Ο Στέισι Κομπς που μελετά τις βιοχημικές ιδιότητες της λιβελούλας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, διαπίστωσε μια φορά στο εργαστήριο ότι το συγκεκριμένο έντομο είχε φάει 300 μύγες χωρίς σταματημό.
Ανθρώπινη αυτοσυγκέντρωση. Οι επιστήμονες έχουν μελετήσει προσφάτως τον εγκέφαλο, τα μάτια και τα φτερά της λιβελούλας για να καταλάβουν πού χρωστά τη θηρευτική της δεινότητα. Μια ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι το νευρικό σύστημα της λιβελούλας επιδεικνύει μια ικανότητα επιλεκτικής αυτοσυγκέντρωσης σαν και εκείνη που έχουν οι άνθρωποι. Μπορεί και εστιάζει σε ένα μόνο έντομο-στόχο, ακόμα κι αν αυτό βρίσκεται μέσα σε ένα σμήνος εντόμων. Είναι σαν την ικανότητα που έχουν οι άνθρωποι να ακούν τα λόγια του συνομιλητή τους μέσα σε έναν πολύβουο χώρο χωρίς να αποσπάται η προσοχή τους.
Το διαπίστωσαν αυτό νευροεπιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας στην Αυστραλία, όταν έβαλαν στον εγκέφαλο της λιβελούλας ένα ηλεκτρόδιο 1.500 φορές πιο λεπτό από την ανθρώπινη τρίχα.
Αλλοι επιστήμονες εντόπισαν στο έντομο την ύπαρξη ενός «στρατηγικού» κυκλώματος, αποτελούμενου από 16 νευρώνες, το οποίο συνδέει τον εγκέφαλο του εντόμου με τον μηχανισμό που κινεί το πτητικό του σύστημα στον θώρακα. Με τη βοήθεια αυτού του νευρωνικού εξοπλισμού, το έντομο μπορεί να ιχνηλατήσει έναν κινούμενο στόχο, να υπολογίσει την πορεία του και να αναπροσαρμόσει τη δική του ώστε να διασταυρωθεί μαζί του.
Επιδέξιοι αεροπλόοι. Οι λιβελούλες, όπως λέει η Παλόμα Γκονζάλεθ Μπελίντο από το Εργαστήριο Θαλάσσιας Βιολογίας του ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Γουντζ Χολ, είναι επιδέξιοι αεροπλόοι. Μπορούν να αιωρούνται, να εφορμούν, να πετούν προς τα πίσω, πάνω και κάτω, να περιστρέφονται 360 μοίρες γύρω από τον άξονά τους και να αγγίζουν ταχύτητες 50 χλμ./ώρα.
Σε πολλά έντομα, τα φτερά αποτελούν απλές προεκτάσεις των κορμών τους και κινούνται εν πολλοίς ως ενιαίο σώμα. Στις λιβελούλες, τα τέσσερα διάφανα υπερελαστικά πτερύγια είναι προσδεμένα στον κορμό με ανεξάρτητους μυς και το καθένα μπορεί να κάνει αυτόνομες μανούβρες. Ετσι το έντομο διαθέτει τεράστια γκάμα κινήσεων στον αέρα.
Ο Ρόμπερτ Ολμπεργκ από το Union College στη Νέα Υόρκη λέει ότι οι λιβελούλες διαθέτουν τα μεγαλύτερα μάτια στον κόσμο των εντόμων. Είναι ένα ζευγάρι από σφαίρες –καθεμία από τις οποίες αποτελείται από 30.000 τμήματα σαν pixels –και καταλαμβάνουν πολύ μεγάλο μέρος του κεφαλιού τους.
«Είναι πολύ ευρύ το οπτικό τους πεδίο. Μπορούν να σε βλέπουν τόσο τη στιγμή που πετούν προς εσένα όσο και όταν έχουν απομακρυνθεί από σένα».
