Αναζήτηση
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα σχεδόν διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφράγματος μέσα στην πρώτη δεκαετία από τη διάγνωσή της, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας. Τα καλά νέα για τους πάσχοντες είναι πως η υιοθέτηση ενός «φιλικού» για την καρδιά τρόπου ζωής, σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να τους προστατεύσουν.
Ο ρευματολόγος Δημήτρης Κασίμος, γενικός αρχίατρος στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, εξηγεί πού οφείλεται η συσχέτιση και τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς.
Πώς επηρεάζει η ρευματοειδής αρθρίτιδα τον καρδιαγγειακό κίνδυνο;
Μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες σε Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν δείξει πως επιταχύνει την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης στα αγγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται καρδιαγγειακά επεισόδια (έμφραγμα, εγκεφαλικό) περίπου μία δεκαετία νωρίτερα απ’ ό,τι στον γενικό πληθυσμό.
Ωστόσο, μπορεί να συμβούν ακόμη και σε άτομα με διάρκεια νόσου κάτω από δύο χρόνια. Στην πραγματικότητα η ρευματοειδής αρθρίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ισχαιμικής καρδιοπάθειας κατά 50% ένα έως τέσσερα χρόνια μετά τη διάγνωση – και ο κίνδυνος παραμένει αυξημένος για τα επόμενα 5-12 χρόνια.
Εχει διαπιστωθεί πως ο κίνδυνος αυτός σχετίζεται και με άλλα προβλήματα που ενδεχομένως έχουν οι ασθενείς, όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία, το αν καπνίζουν κ.ά.
Πού οφείλεται αυτό;
Ο ακριβής μηχανισμός της συσχέτισης παραμένει άγνωστος, αλλά φαίνεται πως συμμετέχουν διάφορες ουσίες, όπως ο παράγοντας νέκρωσης των όγκων (TNF-α), ο οποίος παίζει καθοριστικό ρόλο στους ανοσολογικούς και φλεγμονώδεις μηχανισμούς της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η παρουσία αυξημένων επιπέδων από την πρωτεΐνη CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη) στο αίμα των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα προβλέπει την πιθανότητα εκδήλωσης καρδιαγγειακού επεισοδίου, ενώ όταν υπάρχουν στο αίμα τους ορισμένα αντισώματα (αντικιτρουλινικά ή anti-CCP-2) φαίνεται ότι διπλασιάζεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Αυξημένος κίνδυνος παρατηρείται και όταν είναι αυξημένα τα επίπεδα του αμινοξέος ομοκυστεΐνη.
Πώς μπορεί να ξέρει ένας ασθενής, εάν η φλεγμονή του βρίσκεται εκτός ελέγχου;
Κάνοντας την αυτοαξιολόγηση της πάθησης, όπως τη βιώνει στην καθημερινότητά του, με τη συμπλήρωση του «ημερολογίου» της ρευματοειδούς αρθρίτιδας που παρέχεται στους ασθενείς, και έχοντας τακτική παρακολούθηση από τον ρευματολόγο του.
Χρειάζονται οι ασθενείς συστηματικό τσεκάπ της καρδιάς;
Η καρδιολογική υγεία των πασχόντων από ρευματοειδή αρθρίτιδα αξιολογείται κατά την πρώτη κλινική εξέταση και εν συνεχεία οπωσδήποτε μία φορά τον χρόνο, όπως προτείνεται και από τα Πρότυπα Φροντίδας για τα Ατομα με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, τα οποία συντάχθηκαν στην 1η Συνάντηση Συλλόγων Ατόμων με Ρευματικές Παθήσεις τον Οκτώβριο του 2012.
Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που τους επιβαρύνουν;
Το κάπνισμα σχετίζεται θετικά με το ένα τρίτο των πιο σοβαρών μορφών ρευματοειδούς αρθρίτιδας και στο 50% των περιστατικών που είναι γενετικά προδιατεθειμένοι να την αναπτύξουν. Επίσης σχετίζεται με την παρουσία θετικών κιτρουλινικών αντισωμάτων.
Τι πρέπει να κάνουν για να προστατευθούν;
Συνιστώνται αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως συστηματική φυσική δραστηριότητα (λ.χ. περπάτημα, άσκηση στο νερό, κολύμπι, χορός, τάι-τσι, γιόγκα, πιλάτες), υγιεινή διατροφή και διακοπή του καπνίσματος.
Επηρεάζουν τα αντιρρευματικά φάρμακα τον κίνδυνο για έμφραγμα;
Για την προστασία από καρδιαγγειακό επεισόδιο απαραίτητη είναι η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας που συστήνει ο ρευματολόγος και η τακτική παρακολούθηση. Εάν ήδη έχουν καρδιαγγειακές παθήσεις, απαιτείται στενή συνεργασία ρευματολόγου και καρδιολόγου.
Υπάρχει ενδεχόμενο η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών να αυξάνει την πιθανότητα για καρδιαγγειακό επεισόδιο, αν και σε κάποιες μελέτες φάνηκε να δρουν αντίθετα (προστατευτικά). Η χρήση των κλασικών νοσοτροποποιητικών (λ.χ. μεθοτρεξάτη, λεφλουνομίδη, σουλφασαλαζίνη) και βιολογικών παραγόντων φαίνεται ότι μειώνει την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Αριθμοί
Περίπου 100.000 Ελληνίδες και Έλληνες πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα
3 φορές περισσότερες οι γυναίκες ασθενείς από τους άνδρες
35-55 ετών η συνηθέστερη ηλικία εκδήλωσής της.
30-60% των ασθενών εκδηλώνουν έμφραγμα
Τι είναι
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναιχρόνια ασθένεια που προκαλεί πόνο, πρωινή δυσκαμψία και διόγκωση στις αρθρώσεις με αποτέλεσμα τον περιορισμό της κινητικότητας και την μείωση της ποιότητας ζωής.
Όργανα-στόχοι
Οι αρθρώσεις είναι ο κύριος στόχος της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, όμως μπορεί να εκδηλωθούν επιπλοκές και σε άλλα όργανα του σώματος (δέρμα, μάτια, πνεύμονες, καρδιά, αγγεία, νεύρα, αίμα).
Που οφείλεται
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα, δηλαδή προκαλείται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόκληση της οποίας φαίνεται ότι παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες (περιβαλλοντικοί, γενετικοί, ορμονικοί).
Συνοσηρότητα επιβλαβής για την καρδιά
Έχει διαπιστωθεί από κλινικές μελέτες ότι οι πάσχοντες από ρευματοειδή αρθρίτιδα συχνά αντιμετωπίζουν και άλλα προβλήματα, που αυξάνουν τον κίνδυνο για έμφραγμα:
14% έχουν αυξημένη χοληστερόλη
33% έχουν υπέρταση
8% έχουν σακχαρώδη διαβήτη
18% είναι παχύσαρκοι
43% είναι καπνιστές
72% δεν γυμνάζονται
Πρόσθετη επιβάρυνση προκαλούν επίσης ο υποθυρεοειδισμός, το οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών προβλημάτων, οι εξωαρθρικέςεκδηλώσεις (λ.χ. υποδόρια οζίδια, αγγειίτιδα, προσβολή πνεύμονα, σκληρίτιδα). Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το ανδρικό φύλο (διπλάσιος κίνδυνος), η προχωρημένη ηλικία και η μακροχρόνιακαθημερινή χρήσηαντιφλεγμονωδών.
Tip
Για οποιοδήποτε φάρμακο ή εναλλακτική θεραπεία προταθεί σε έναν ασθενή για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων, απαραίτητη είναι η συμβουλή του ρευματολόγου και του καρδιολόγου πριν από τη χρήση του.
