Αναζήτηση
Θέλετε να το κάνετε όπως ο Μπέκαμ; Δε χρειάζεται να δείτε τη δημοφιλή ταινία του 2002, αλλά να εμπιστευθείτε τη δουλειά τεσσάρων μεταπτυχιακών φοιτητών στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ στην Αγγλία, που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα πάντα είναι φυσική – ακόμα και στο ποδόσφαιρο – και επινόησαν τη σωστή φόρμουλα για το χτύπημα του τέλειου φάουλ.
Οι Τζάσμιν Σάντου, Εϊμι Ετζινγκτον, Μάθιου Γκραντ και Ναόμι Ρόου ανακάλυψαν τη σχέση ανάμεσα στην καμπύλη τροχιά, την ταχύτητα στον αέρα και την γωνιακή ταχύτητα (φάλτσο) που αποκτά η μπάλα.
Εδώ πρέπει πρώτα να αναφέρουμε τον Χάινριχ Γκούσταβ Μάγκνους, που εξήγησε με επιστημονική ακρίβεια έναν αιώνα πριν το πρώτο φάουλ – μπανάνα του βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή Βαλντίρ Περέιρα Ντιντί γιατί θα καταλήξει στα δίχτυα. Ο γερμανός φυσικός διαπίστωσε το 1852 ότι ένα αντικείμενο που κινείται στον αέρα και περιστρέφεται δέχεται και μία άλλη δύναμη κάθετη, η οποία είναι αυτή που χαρίζει στην μπάλα την καμπύλη πορεία της «ζωγραφίζοντας» μία μπανάνα.
Οι φοιτητές βρήκαν ότι η απόσταση από το πόδι του παίκτη, όπου η μπάλα αποκτά την καμπύλη της τροχιά, εξαρτάται από την ακτίνα της μπάλας, την πυκνότητα του αέρα, τη γωνιακή ταχύτητα της μπάλας, την ταχύτητά της στον αέρα, τη μάζα της και την απόσταση που διανύει.
Για παράδειγμα, ένας παίκτης που στέκεται 15 μέτρα από το τέρμα κλωτσά την μπάλα έτσι ώστε να κινείται με ταχύτητα 35 μέτρων το δευτερόλεπτο. Η μπάλα αποκτά γωνιακή ταχύτητα 10 περιστροφών το δευτερόλεπτο και κάνει καμπύλη 5 μέτρα πριν τη γραμμή του τέρματος.
«Ψάχναμε πρωτότυπες ιδέες για μία εργασία και διάβασα πόσο ρόλο παίζει η φυσική στο ποδόσφαιρο, από τα ρούχα που φορούν οι παίκτες μέχρι την επίδραση που έχει πάνω τους το υψόμετρο», εξηγεί η 22χρονη Σάντου. «Διάβασα επίσης ότι η καινούργια μπάλα που χρησιμοποιήθηκε στο Μουντιάλ του 2010 είχε τρισδιάστατα κομμάτια, μόλις 8 στον αριθμό, με ελάχιστες ραφές, έτσι ώστε να είναι πιο στρογγυλή και να επηρεάζει το φάλτσο και την ακρίβεια».
Γι’ αυτό τον λόγο, συνεχίζει η Σάντου, ξεκινήσαμε να βρούμε πώς ακριβώς δημιουργείται το φάλτσο και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη διαδρομή και την καμπύλη της μπάλας.
Κάνοντας μία ιστορική αναδρομή, δεν είναι τυχαίο ότι το φάλτσο γεννήθηκε στη Βραζιλία. Δεν εννοούμε μόνο τη λατινοαμερικανική φινέτσα, αλλά και τις καιρικές συνθήκες. Στα ευρωπαϊκά γήπεδα, η δερμάτινη μπάλα της εποχής του Ντιντί μάζευε νερό και γινόταν πολύ βαριά για να μπορεί να πετάξει αεροδυναμικά. Στη Βραζιλία αντίθετα, το ζεστό και ξηρό κλίμα προστάτευε την μπάλα από το περιττό βάρος. Αργότερα, όταν η μπάλα έγινε αδιάβροχη, οι Ευρωπαίοι δεν είχαν πρόβλημα να πλησιάσουν το επίπεδο των λατίνων χορευτών.
Το φάλτσο είναι το μυστικό του καλού παίκτη στα φάουλ γιατί μπερδεύει τον αντίπαλο. «H βαρύτητα είναι μία σταθερά την οποία έχουμε συνηθίσει και ξέρουμε πώς να τη χειριστούμε από την ημέρα που γεννιόμαστε. Το φάλτσο, όμως, μας είναι κάτι άγνωστο και το νευρικό μας σύστημα είναι φτιαγμένο να χειρίζεται καλύτερα τη σταθερότητα παρά τα πράγματα που αλλάζουν συνέχεια», εξηγεί η Κάθι Κρεγκ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κουίνς στο Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας.
