«Συντεταγμένη χρεοκοπία δεν σημαίνει απαραίτητα και εθελοντική», δηλώνει σε αποκλειστική συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο Ζερομίν Ζετελμέγιερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης και ειδικός στις αναδιαρθρώσεις κρατικού χρέους. Ο διακεκριμένος διεθνώς γερμανός οικονομολόγος, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, που έχει ασχοληθεί εκτενώς με το θέμα της ελληνικής αναδιάρθρωσης χρέους και μετέχει συμβουλευτικά στο PSI, θεωρεί πως η σχεδιαζόμενη συντεταγμένη χρεοκοπία της Ελλάδας θα μπορούσε να έχει επιτυχή αποτελέσματα. Ο ίδιος δίνει βάρος στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ως προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση του ελληνικού χρέους, εκτιμά πως θα υπάρξουν ευρωομόλογα βασισμένα σε γερμανικό σχέδιο και τονίζει πως μόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να διασφαλίσει με τις παρεμβάσεις της τη σταθερότητα και τη συνοχή της ευρωζώνης.

Κύριε Ζετελμέγιερ, κατά πόσο είναι εφικτή μια συντεταγμένη αναδιάρθρωση και κατά πόσο ένα μεγαλύτερο PSI θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους;

Αρχίζοντας από το δεύτερο ερώτημά σας, η Ελλάδα έχει σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους της. Ενα μεγαλύτερο PSI θα βοηθούσε, αλλά σίγουρα δεν είναι αρκετό. Η Ελλάδα χρειάζεται μακροοικονομικές και δομικές μεταρρυθμίσεις για να επανέλθει σε ανάπτυξη. Για τη συντεταγμένη αναδιάρθρωση του χρέους, κάτι που προϋποθέτει πως ο χρηματοοικονομικός τομέας ανακεφαλαιώνεται, οι καταθέσεις προστατεύονται και ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες της ευρωζώνης ελαχιστοποιείται, πιστεύω ότι μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο μιας συντονισμένης στήριξης από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ. Στις ειδικές συνθήκες που διέπουν την Ελλάδα μια εθελοντική αναδιάρθρωση, που θα συνοδεύεται από ενισχυμένη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, θα μπορούσε να λειτουργήσει αλλά πιθανότατα θα οδηγήσει σε χαμηλότερη συμμετοχή των πιστωτών. Ωστόσο, είναι δυνατόν να επιτευχθεί μια συντεταγμένη αναδιάρθρωση χρέους που δεν θα είναι απαραίτητα εθελοντική.

Και οι επιπτώσεις της χρεοκοπίας αυτής; Δεν είναι αντίστοιχες με αυτές της «καθαρής» χρεοκοπίας;

Η συντεταγμένη αναδιάρθρωση χρέους ακολουθείται από ένα σχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την παροχή ρευστότητας. Δεν υπάρχει κανένας πανικός και το οικονομικό κόστος είναι πολύ χαμηλότερο. Η χώρα είναι επίσης σε θέση να εξέλθει ξανά στις πιστωτικές αγορές πιο γρήγορα και η διεθνής φήμη της να πληγεί λιγότερο. Σε καταστάσεις χρεοστασίου η χώρα που πτωχεύει αρχίζει διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση του χρέους της. Συνήθως δεν υπάρχει επίσημη στήριξη. Δημιουργείται γενική απώλεια εμπιστοσύνης, που οδηγεί σε απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες και σε φυγή κεφαλαίων. Υπάρχει λοιπόν διαφορά.

Εκτιμάτε ότι η Ελλάδα και ενδεχομένως η Πορτογαλία θα αναγκαστούν να επιστρέψουν στα εθνικά τους νομίσματα;

Οχι. Κανείς δεν αποβάλλεται από την ευρωζώνη. Το μόνο σενάριο εξόδου που θα μπορούσα να δω είναι εκείνο κατά το οποίο η Ελλάδα θα εγκατέλειπε το ευρώ οικειοθελώς, ίσως επειδή κάτι τέτοιο θα ήταν η μόνη λύση. Αλλά η έξοδος από το ευρώ συνεπάγεται υψηλό οικονομικό κόστος, δημιουργεί τεράστια αναστάτωση στον χρηματοοικονομικό τομέα και οδηγεί σε εκτεταμένες πτωχεύσεις όσων χρωστούν σε ευρώ.

Δεν υπάρχουν πλεονεκτήματα από την υιοθέτηση του εθνικού νομίσματος;

Να σας απαντήσω. Τα πλεονεκτήματα είναι περιορισμένα. Για παράδειγμα, η Ελλάδα δεν διαθέτει πολλούς εξαγωγικούς τομείς που θα επωφελούνταν από μια υποτίμηση του νομίσματός της. Ταυτόχρονα μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα δημιουργούσε προβλήματα και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης που θα θεωρούνταν υποψήφιες να ακολουθήσουν. Θα συνεπαγόταν τεράστιες εκροές καταθέσεων από αυτές τις χώρες.

Ποια είναι η γνώμη σας για τα σταθεροποιητικά προγράμματα του ΔΝΤ που εφαρμόζονται σε Ελλάδα και Ευρώπη και κατά πολλούς περιφρονούν πλήρως την αποκατάσταση της ανάπτυξης;

Δυστυχώς δεν υπάρχουν εύκολες εναλλακτικές επιλογές. Χώρες όπως η Ελλάδα πρέπει να γίνουν αποτελεσματικότερες ως προς τα προγράμματα προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνήσει. Πρέπει να γίνει μια αξιολόγηση τι πρέπει να περιμένουμε ρεαλιστικά από αυτές τις χώρες, αλλά οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται. Εάν αυτά δεν καταστούν εφικτά, τότε η κατάσταση θα χειροτερεύσει περαιτέρω.

Η ευρωζώνη χρειάζεται τα ευρωομόλογα προκειμένου να αντιμετωπίσει την τρέχουσα αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να παραμείνει ενωμένη;

Το γερμανικό Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνώμων έχει πρόσφατα δημοσιεύσει μια πρόταση, στο πλαίσιο της οποίας τα ευρωομόλογα θα μπορούσαν να εκδοθούν σταδιακά για όσες χώρες αποπληρώνουν τα χρέη τους και χαμηλώνουν τα επίπεδα δανειοδότησής τους. Είναι μια πρόταση που υποστηρίζω. Το πρόβλημα είναι πώς φθάνουμε ώς εκεί, τη στιγμή που οι περισσότερες χώρες της ευρωζώνης έχουν πολύ υψηλά ποσοστά χρέους.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι τελικά η λύση στο πρόβλημα;

Σίγουρα το καθήκον στήριξης της ανάπτυξης στην Ευρώπη πέφτει βραχυπρόθεσμα στην ΕΚΤ, η οποία οφείλει να δημιουργήσει τις συνθήκες που θα δώσουν τέλος στην πιστωτική κρίση που λαμβάνει χώρα. Η χορήγηση των τριετών δανείων προς τις τράπεζες εκ μέρους της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο είναι ένα βασικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Επιπρόσθετα ίσως ήταν σημαντικό η ΕΚΤ με την παρέμβασή της να καταστήσει τα προγράμματα εξισορρόπησης λιγότερο αυστηρά.

Καταλήγοντας, πώς βλέπετε το κοντινό μέλλον της ευρωζώνης;

Σε κάθε περίπτωση εκτιμώ πως θα χρειαστεί επιπρόσθετη χρηματοδότηση και ίσως και άλλες αναδιαρθρώσεις κρατικών χρεών, καθώς και μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στις διασώσεις. Εκτός και εάν βελτιωθούν οι συνθήκες ρευστότητας στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και οδηγήσουν σε σταδιακή ανάκαμψη.

Τελευταία Νέα