Στην πρόσφατη επιστολή του προς τους υπουργούς Οικονομικών και ΠΕΚΑ ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Αρθούρος Ζερβός ανέφερε ότι οι αυξημένες δαπάνες το 2011 για υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο και αγορές ενέργειας σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα περιορισμένη υδροηλεκτρική παραγωγή – και παρά το γεγονός ότι υπήρξαν μειώσεις 460 εκατ. ευρώ στη μισθοδοσία – έχουν προκαλέσει καθίζηση στα αποτελέσματα της εταιρείας. Απόδειξη ήταν το ζημιογόνο τρίτο τρίμηνο του 2011. Γι’ αυτό και επειδή υπάρχει και η ανάγκη να πληρωθεί τοκοχρεολύσιο 700 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2012, ο διευθύνων σύμβουλος ζητούσε αυξήσεις από 15% και πάνω στα τιμολόγια της ΔΕΗ. «Είναι προφανές ότι τα σενάρια αύξησης 5% ή 10% δεν είναι βιώσιμα. Με βάση τα σενάρια αυτά, ο κίνδυνος στάσης πληρωμών είναι ορατός ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2012», έγραφε.

Για το έτος 2011 εκτιμάται ότι η ΔΕΗ θα έχει ξοδέψει έως και τα τέλη Δεκεμβρίου 2,32 δισ. ευρώ για την προμήθεια υγρών καυσίμων, φυσικού αερίου και για αγορές ενέργειας. Οπως προκύπτει από δημοσιευμένα στοιχεία της επιχείρησης, το 2008 οι αντίστοιχες δαπάνες έφταναν τα 2,924 δισ. ευρώ, δηλαδή ήταν 26% μεγαλύτερες σε σχέση με τις εκτιμώμενες του 2011 που αναφέρει στους υπουργούς ο επικεφαλής της ΔΕΗ.

Οσον αφορά την «ιδιαίτερα περιορισμένη υδροηλεκτρική παραγωγή», σημειώνεται ότι στα τέλη Νοεμβρίου τα συνολικά αποθέματα ενέργειας από το νερό στους ταμιευτήρες ανέρχονταν σε 1.487,55 γιγαβατώρες – τον Νοέμβριο είχαν εισρεύσει μόνο 59,5 γιγαβατώρες, κάτι που καθιστούσε αυτό τον μήνα τον πλέον ξηρό από το 1965 όταν άρχισε η καταγραφή των αποθεμάτων. Οπως όμως και στην περίπτωση της συνολικής δαπάνης για τα καύσιμα, υπάρχουν και πάλι χειρότερα: στα τέλη Νοεμβρίου του 2008, την ίδια χρονιά που η ΔΕΗ ξόδεψε ποσά ρεκόρ για την προμήθεια πετρελαίου, μαζούτ, φυσικού αερίου και για αγορές ενέργειας, τα αποθέματα στους ταμιευτήρες έφταναν τις 1.041 γιγαβατώρες, αρκετά λιγότερες από τα αντίστοιχα αποθέματα του 2011. Και οι δύο προαναφερόμενοι τομείς ήταν το 2008 σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι φέτος. Και οι ζημίες που καταγράφηκαν το τρίτο τρίμηνο του 2008 ήταν πολύ μεγαλύτερες από αυτές της αντίστοιχης περιόδου του 2011.

Ωστόσο το 2009 η ΔΕΗ δεν κινδύνεψε με στάση πληρωμών, όπως προειδοποιεί ότι θα γίνει το 2012 ο επικεφαλής της. Ποια είναι η διαφορά; Πρώην διοικητής της ΔΕΗ με πολυετή πείρα στον τομέα της ενέργειας αναφέρει ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στα συσσωρευμένα χρέη της επιχείρησης. «Μπορεί το 2008 η επιχείρηση να είχε μεγαλύτερα μεγέθη όσον αφορά τις συνολικές δαπάνες για αγορές καυσίμων και ηλεκτρικού, όπως και χειρότερα υδροηλεκτρικά, τότε όμως δεν υπήρχαν τόσα πολλά χρέη. Επιπλέον, υπήρχε και μεγαλύτερη ζήτηση στο ρεύμα», λέει. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από 4,05 δισ. ευρώ το 2009, το χρέος έφτασε τα 4,2 δισ. ευρώ το 2010 και αναμένεται στα τέλη του 2011 να έχει εκτιναχθεί στα 5,09 δισ. ευρώ, δηλαδή να αυξηθεί μέσα σε ένα χρόνο κατά 900 εκατ. ευρώ! Παράλληλα τα έσοδα από πωλήσεις στην εγχώρια αγορά από 5,5 δισ. ευρώ το 2009 εκτιμάται ότι θα πέσουν φέτος σε 4,85 δισ. ευρώ.

ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ. «Τη δεκαετία του 1950 η ΔΕΗ ήταν πρότυπο επιχείρησης, με τη μεταφορά αμερικανικής τεχνογνωσίας και αμερικανικό μάνατζμεντ», αναφέρει πρώην στέλεχος που έχει ασχοληθεί με την ιστορία της επιχείρησης. Το ενιαίο τιμολόγιο από το Κολωνάκι έως το Σουφλί θεωρήθηκε κοινωνικός θρίαμβος για εκείνη την εποχή, όπου τα μέσα ήταν πολύ περιορισμένα και τα δίκτυα είδος εν ανεπαρκεία. Η ξένη διοίκηση στα τέλη της δεκαετίας του 1950 είχε προχωρήσει στις προσλήψεις της αφρόκρεμας των μηχανικών του Πολυτεχνείου.

Με την πάροδο των χρόνων δημιουργήθηκε και συλλογικό όργανο εποπτείας, η Αντιπροσωπευτική Συνέλευση Κοινωνικού Ελέγχου, μια επιτροπή που απαρτιζόταν από μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, της ΓΣΕΕ, τους δημάρχους των μεγάλων πόλεων και άλλων κοινωνικών εταίρων στους οποίους οι διοικητές της ΔΕΗ σε ετήσια βάση ανακοίνωναν τα πεπραγμένα της επιχείρησης. Δεν είχαν το δικαίωμα να παύσουν όμως τον διοικητή, ο οποίος αν είχε τη στήριξη του εκάστοτε υπουργού δεν σκιαζόταν για την Αντιπροσωπευτική Συνέλευση. «Εως και τη δεκαετία του 1980 είχαμε μια πολύ μεγάλη επιχείρηση που παρείχε φθηνό ρεύμα», λέει πρώην διοικητής της ΔΕΗ.