Καμπάνια για να αποδείξουν ότι είναι λανθασμένη η απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής των ΗΠΑ για αλλαγή των κατευθυντήριων γραμμών που αφορούν τον προληπτικό έλεγχο καρκίνου του προστάτη αρχίζουν ομάδες ασθενών και γιατρών.

«Ο αιματολογικός έλεγχος ανίχνευσης προστατικού αντιγόνου (PSA) σε υγιή άτομα άνω των 40 ετών δεν θα συμπεριλαμβάνεται πλέον στον προληπτικό έλεγχο ρουτίνας (τσεκάπ)», αποφάσισε, έπειτα από εισηγήσεις των αρμόδιων επιστημονικών οργάνων, η Επιτροπή. Ετσι, το αμφιλεγόμενο προστατικό αντιγόνο (PSA) αποτελεί πλέον μήλον της Εριδος μεταξύ κυβέρνησης, γιατρών και ασθενών.

Οποιος ασθενής είχε αυξημένο PSA στο αίμα του, σήμαινε ότι πιθανότατα είχε νοσήσει. Ετσι, οι γιατροί προχωρούσαν στο επόμενο βήμα. «Σε μια επέμβαση που αφήνει χιλιάδες άτομα με στυτική δυσλειτουργία, ακράτεια ούρων ή και τα δύο μαζί. Επιπλέον, υποβάλλονταν σε δυσάρεστες χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες χωρίς λόγο», αναφέρει η Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία που είχε καταθέσει την εισήγηση διακοπής της εξέτασης από τις καθιερωμένες ετήσιες προληπτικές εξετάσεις.

Η αξιολόγηση των επιστημονικών δεδομένων τα τελευταία χρόνια φανέρωσε ότι δεν πρόκειται για καθόλου αξιόπιστη εξέταση και πως τελικά το ισοζύγιο οφέλους – κινδύνου ήταν αρνητικό.

Μέλη της αμερικανικής κυβέρνησης που συμμετείχαν στην Επιτροπή Εργασίας Προληπτικού Ελέγχου αναφέρουν πως οι νέες οδηγίες έχουν ήδη καθυστερήσει δύο χρόνια να εφαρμοστούν. Και αυτό διότι θα έπρεπε να είναι επικοινωνιακά προετοιμασμένοι για τις αντιδράσεις που θα συναντούσαν. Αλλωστε είχαν και εμπειρία από την πρόσφατη εφαρμογή της απόφασης σχετικά με τον προληπτικό έλεγχο καρκίνου του μαστού, κατά την οποία η έναρξη της μαστογραφίας γίνεται μετά την ηλικία των 50 ετών, αντί των 40 που ήταν μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Ο δρ Μάικλ Λεφέβρ, πάντως, ένας εκ των υπευθύνων που ψήφισε υπέρ της απόφασης που ελήφθη, εκτιμά πως «μπορεί να υπάρχουν αντιδράσεις, αλλά είμαι βέβαιος πως τα βιοστατιστικά στοιχεία θα αποδείξουν πως είχαμε δίκιο. Δηλαδή ότι βραχυπρόθεσμα θα μειωθούν σημαντικά οι μη απαραίτητες επεμβάσεις προστάτη και τα δεινά που προκαλούσαν».

Στην Ελλάδα

Ωστόσο, σύμφωνα με έλληνες επιστήμονες, το PSA δεν είναι πανάκεια. «Πρόκειται μεν για έναν βοηθητικό καρκινικό δείκτη, αλλά θα πρέπει να συνδυαστεί με κλινική εξέταση και υπέρηχο για να αποδείξει πως κάποιος νοσεί. Απλώς δεν έχουμε βρει έναν καλύτερο δείκτη μέχρι στιγμής», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Κωνσταντίνος Αθ. Κωνσταντινίδης, καθηγητής Ουρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο ίδιος ξεκαθαρίζει πως οι επεμβάσεις αυτές δεν αφήνουν σχεδόν κανέναν με σεξουαλική δυσλειτουργία και ακράτεια, εκτός εάν γίνει ριζική αφαίρεση προστάτη.

Στη χώρα μας η εξέταση για PSA γίνεται προληπτικά σε όσους είναι μεγαλύτεροι των 50 ετών, εκτός εάν έχουν ιστορικό – πατέρα ή παππού – που έχει νοσήσει, οπότε θα πρέπει να αρχίσουν συστηματικά τον προληπτικό έλεγχο στην ηλικία των 40 ετών.

Επιπλέον, δεν έχει γίνει καμία επίσημη εισήγηση από τις αντίστοιχες επιστημονικές εταιρείες. «Το PSA δεν έχει σταματήσει να είναι καρκινικός δείκτης. Απλώς οι Αμερικανοί το αφαιρούν από το προληπτικό πακέτο εξετάσεων», διευκρινίζει ο κ. Κωνσταντινίδης.