Η αποτίµηση τηςνέας (2010)ασφαλιστικής νοµοθεσίαςστην Ελλάδα συνηγορεί στη διαπίστωση ότι το σύστηµα κοινωνικής ασφάλισηςαντιµετωπίσθηκε ως δηµοσιονοµικόζήτηµα και όχιως θεµελιώδης συνιστώσα του κοινωνικού κράτους. Αυτό σηµαίνει ότι στο παρόν και στο µέλλον το επίπεδοτης κοινωνικής αποτελεσµατικότητας της κοινωνικήςασφάλισης θα υποτάσσεται στους στόχους και τοπεριεχόµενο της δηµοσιονοµικής πειθαρχίας που επιβάλλεται από τους δανειστές της χώρας µας(Ν. 3845/10), δεδοµένου ότι προβλέπεται το επίπεδο τωνσυνταξιοδοτικών δαπανών στην Ελλάδα από 4,8% του ΑΕΠ το 2010 να φθάσειτο 7,4% του ΑΕΠ το 2060. Με άλλα λόγια, οι συνταξιοδοτικέςδαπάνες κατά την περίοδο 2010-2060 προβλέπεται από τους δανειστέςµας να αυξηθούν κατά 2,6%του ΑΕΠ ως αποτέλεσµα της µείωσης των συντάξεων, της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, του περιορισµού των ασφαλιστικών δικαιωµάτων και της χρηµατοδοτικής απόσυρσης του κράτους µετά την 1/1/2015 από το δηµόσιο συνταξιοδοτικό σύστηµα.

Οµως, το ποσοστό αυτό αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών υπολείπεται σηµαντικά των απαιτούµενων δαπανών, δεδοµένου ότι κατά την περίοδο 2010-2060 ο αριθµός των συνταξιούχων στην Ελλάδαθα αυξηθείκατά 70%. Ετσι, µε αφετηρία την εκτίµηση αυτή, η κοινωνική ασφάλισηκατά την επόµενη βραχυπρόθεσµη και µεσο-µακροπρόθεσµη περίοδο έχει ανάγκη από νέους πόρους προκειµένου ναχρηµατοδοτήσειτις συνταξιοδοτικές καιάλλες κοινωνικο-ασφαλιστικές παροχές.

Το ερώτηµα που τίθεται είναι προς ποια κατεύθυνση θα αναζητηθούν και θα εξασφαλισθούν οι νέοικαι αναγκαίοι πόροι. Θα εξασφαλισθούν από την περαιτέρω συρρίκνωση των συνταξιοδοτικών και άλλων ασφαλιστικών παροχών όπως συνέβη µε την πρόσφατη ασφαλιστική παρέµβαση ή θα εξασφαλισθούν για τη διευρυµένη χρηµατοδότηση του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης και την αποκατάσταση του κεφαλαιακού της αποθέµατος από την καταπολέµηση της φοροδιαφυγής, φοροαπαλλαγής, εισφοροδιαφυγής, εισφοροαπαλλαγής, αντιµετώπισης της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας, εξορθολογισµού της διαχειριστικής σπατάλης, σταδιακής καταβολής των οφειλών του κράτους, τυχερών παιχνιδιών, καζίνο, κερδοφορίας τραπεζών και δηµόσιων επιχειρήσεων, καταπολέµησης της ανεργίας κ.λπ.

Συγκεκριµένα,η εκρηκτική αύξησητης ανεργίας µετά το2007 και η διατήρησή της σε υψηλά επίπεδα κατάτα αµέσως επόµενα χρόνια στερεί το σύστηµα κοινωνικής προστασίας από σηµαντικούςπόρους που επηρεάζουν αρνητικά τη βιωσιµότητα και την κοινωνική του αποτελεσµατικότητα. Από την άποψη αυτή εκτιµάται ότι σήµερα στην Ελλάδα η αύξηση της επίσηµης ανεργίαςστα επίπεδα των 630.000 ανέργων αποστερεί το σύστηµα κοινωνικής προστασίας απόπόρους της τάξης τουλάχιστον των 6,5 δισ. ευρώ ή 2,8% του ΑΕΠ τον χρόνο.

Παράλληλα, το χαµηλό επίπεδο παροχών στην Ελλάδα όπως και σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, το οποίο σε µονάδες αγοραστικής δύναµης είναι χαµηλότερο του µέσου ετήσιου όρου (7.190 ευρώ) της Ε.Ε.15 καθώς και αυτού της Ιταλίας (6.460 ευρώ), αποδεικνύει ότι τα ελλείµµατα του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα δεν οφείλονται στο επίπεδο των παροχών και το ύψος των συνταξιοδοτικών δαπανών αλλά κυρίως οφείλονται στην επί σειρά ετών ανορθολογική διαχείριση των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης και στα υψηλά επίπεδα της ανεργίας.

Η διαπίστωση αυτή σηµαίνει ότιοι απαιτούµενοι πόροι για τη χρηµατοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης θα πρέπεινα εξασφαλιστούν όχι µε περαιτέρω συρρίκνωση των παροχών αλλά µε νέους εκτός κοινωνικής προστασίας πόρους και µε την ουσιαστική καταπολέµηση της ανεργίας.

Η κοινωνικΗ ασφαλισΗ

κατά την επόµενη βραχυπρόθεσµη και µεσο-µακροπρόθεσµη περίοδο έχει ανάγκη από νέους πόρους προκειµένου να χρηµατοδοτήσει τις συνταξιοδοτικές και άλλες κοινωνικο-ασφαλιστικές παροχές

Ο Σάββας Ροµπόλης είναι καθηγητής του Παντείου Πανεπιστηµίου, επιστηµονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ