Έπειτα από την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους, πολλοί σκέφτονται σοβαρά να κόψουν το τσιγάρο, αλλά ανησυχούν εξίσου σοβαρά ότι θα παχύνουν. Το ένα, όμως, δεν είναι διόλου απαραίτητο να φέρει το άλλο…

Όπως προκύπτει από πρόσφατη μελέτη, ένας στους 10 Έλληνες θέλει να κόψει το κάπνισμα και τέσσερις στους δέκα είναι αποφασισμένοι να το μειώσουν. Το να σκέφτεται όμως κανείς ότι μπορεί να πάρει κάποια κιλά όταν το κόψει – συχνά φτάνουν τα 4 έως 5 τους πρώτους 10 μήνες έπειτα από τη διακοπή – δεν είναι και το καλύτερο κίνητρο για να ξεκινήσει την προσπάθεια.

Γιατί όμως είναι συνηθισμένο να παχαίνει κανείς όταν σταματάει να καπνίζει; Όπως εξηγεί ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Δημήτρης Μπερτζελέτος, αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων και γενικός γραμματέας της Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων, δύο είναι οι κύριοι λόγοι αυτού του φαινομένου.

Ο πρώτος λόγος είναι πως η νικοτίνη δρα κατασταλτικά στην όρεξη και η έλλειψή της από τον οργανισμό σημαίνει πως αυξάνεται το αίσθημα της πείνας, με αποτέλεσμα οι πρώην καπνιστές να αρχίζουν να τρώνε περισσότερο, αυξάνοντας κυρίως το τσιμπολόγημα.

Ο δεύτερος λόγος είναι πως η νικοτίνη μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό. Στην πραγματικότητα, ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα μπορεί να προκαλέσει αύξηση του μεταβολικού ρυθμού κατά περίπου 10%, κατά τον κ. Μπερτζελέτο. Μετά τη διακοπή του καπνίσματος ο μεταβολικός ρυθμός επανέρχεται στα φυσιολογικά του επίπεδα, με αποτέλεσμα ο πρώην καπνιστής να «καίει» πια λιγότερες θερμίδες.

Στον οργανισμό συμβαίνει μία ακόμα αλλαγή που μπορεί να μας κάνει να τρώμε περισσότερο: βελτιώνεται η όσφρηση και η γεύση, με αποτέλεσμα να μοιάζουν πιο δελεαστικά τα φαγητά αλλά και τα ροφήματα, οπότε μπορεί να τα λαχταράμε περισσότερο.

Όλ’ αυτά όμως δεν σημαίνουν πως ντε και σώνει πρέπει να παχύνουμε επειδή κόψαμε το κάπνισμα. Ο κ. Μπερτζελέτος λέει πως υπάρχουν ορισμένα «κόλπα» που καταφέρνουν να καταστείλουν τόσο το στερητικό σύνδρομο το οποίο δημιουργείται μετά τη διακοπή του καπνίσματος, όσο και την τάση για τσιμπολόγημα. Ποια είναι αυτά τα «κόλπα»; Τα εξής:

* Να πίνετε άφθονο νερό. Το νερό προκαλεί κορεσμό της πείνας, άρα δρα ως κατασταλτικό της όρεξης.

* Να πίνετε όξινους χυμούς, όπως οι χυμοί λεμονιού ή γκρέιπφρουτ. Οι όξινοι χυμοί μετριάζουν την εθιστική δράση της νικοτίνης, ακριβώς επειδή έχουν έντονη και ταυτοχρόνως όξινη γεύση.

* Να μασάτε καραμέλες και τσίκλες χωρίς ζάχαρη, αλλά με έντονη γεύση. Τέτοιες γεύσεις είναι η μέντα και το γαρίφαλο. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι τόσο έντονες γεύσεις μειώνουν την ανάγκη για ένα τσιγάρο. Επιπλέον, όταν μασουλάτε τέτοια τρόφιμα (καθώς και υγιεινά σνακ, όπως ωμά καρώτα) έχετε την αίσθηση ότι τρώτε και έτσι δεν θα τσιμπολογήσετε κάτι πιο παχυντικό.

* Να αυξήσετε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Τα τρόφιμα αυτά δεν παρέχουν πολλές θερμίδες, οπότε δύσκολα θα παχύνετε αν τρώτε περισσότερα απ’ ό,τι συνηθίζατε. Επιπλέον, τα φρούτα είναι ως επί το πλείστον γλυκά και έτσι θα καλύψουν την λαχτάρα σας για κάτι γλυκό. Τα δε λαχανικά μπορούν να καλύψουν την ανάγκη σας για κάτι αλμυρό.

* Μετριάστε την κατανάλωση αλκοόλ. Τα οινοπνευματώδη ποτά όχι μόνον περιέχουν πολλές θερμίδες, οπότε εξ ορισμού παχαίνουν, αλλά είθισται να καταναλώνονται από τους καπνιστές σε συνδυασμό με το τσιγάρο – οπότε αν τώρα που προσπαθείτε να το κόψετε, πίνετε αλκοόλ, θα θυμάστε τις παλιές συνήθειές σας και την λαχτάρα σας για ένα τσιγάρο.

* Αλλάξτε τις συνήθειές σας όσον αφορά τον καφέ. Και αυτό διότι, ειδικά ο πρώτος της ημέρας, είθισται να συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα τσιγάρα, οπότε αν δεν λάβετε τα μέτρα σας, θα κάνετε νοερούς συσχετισμούς και θα υποφέρετε. Αν δεν μπορείτε να μετριάσετε τον καφέ, αλλάξτε είδος (λ.χ. αντί για καπουτσίνο να πίνετε εσπρέσο) ή την περιεκτικότητά του σε ζάχαρη ή γάλα (λ.χ. αν τον πίνατε σκέτο να προσθέτετε μισή κουταλιά ζάχαρη ή γάλα), ώστε να μη συσχετίζετε τόσο έντονα τον καφέ με το τσιγάρο.

* Να μειώσετε τις ποσότητές σας. Προσπαθήστε να τρώτε λίγο λιγότερο απ’ ό,τι έως πρότινος, ιδίως από τα παχυντικά πιάτα (π.χ. παστίτσιο, μακαρονάδες, πίτσες, σουβλάκια κ.τ.λ.). Μην ξεχνάτε ότι μετά την διακοπή θα κάνετε λιγότερες καύσεις, οπότε χρειάζεστε λιγότερες θερμίδες.

* Να κάνετε έξυπνες επιλογές στο φαγητό. Να προγραμματίζετε καθημερινά τι θα τρώτε και να προσπαθείτε να κάνετε όσο το δυνατόν πιο απλά και υγιεινά γεύματα.

* Αρχίστε να περπατάτε. Μισή ωρίτσα την ημέρα όχι μόνο θα σας βοηθήσει να καίτε θερμίδες, αλλά θα περιορίσει τα στερητικά συμπτώματα και την λαχτάρα σας για τσιγάρο.