Αν και ήταν από τους συγγραφείς που «είχαν την τύχη να αναγνωριστούν στην εποχή τους και να διαβάζονται και μετά τον θάνατό τους», όπως λέει ο Πέτρος Μάρκαρης, ο συγγραφέας του «Γιούγκερμαν» και του «Συνταγματάρχη Λιάπκιν» Μ. Καραγάτσης αναδεικνύεται αίφνης το 2008 σε «νέο» λογοτεχνικό φαινόμενο. Καθώς η γραφή του φαίνεται να έχει πολύ σύγχρονα χαρακτηριστικά, διαβάζεται σήμερα ακόμη περισσότερο- «ταιριάζει πολύ στα σύγχρονα ήθη που προτιμούν έναν λόγο διαφανή», όπως τονίστηκε χτες σε ειδική εκδήλωση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.

Τελευταίο «επεισόδιο» του φαινομένου «Καραγάτσης» το «Δέκα» στην τηλεόραση (με Δημήτρη Καταλειφό, Ρένη Πιττακή), το οποίο έδωσε δεύτερη ζωή σ΄ αυτό το μάλλον αδικημένο, ημιτελές μυθιστόρημα

Στη διάρκεια της εκδήλωσης για τον Μ. Καραγάτση ανακοινώθηκε ότι αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου ορίστηκε η συγγραφέας Λένα Διβάνη

του Δημήτρη Ροδόπουλου- όπως ήταν το πραγματικό του όνομα- εκτοξεύοντας τις πωλήσεις του γύρω στα 50.000 αντίτυπα μέσα σε έξι μήνες! Το ίδιο είχε συμβεί και με τον «Γιούγκερμαν». Αλλά όλα του τα βιβλία έχουν σταθερές πωλήσεις. Η «Μεγάλη Χίμαιρα», λ.χ., 48 χρόνια μετά τον θάνατό του, πουλάει κατ΄ έτος γύρω στα 5.000 αντίτυπα.

Φέτος, στα εκατοντάχρονα από τη γέννησή του, οι πολλές εκδηλώσεις- το υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε χθες το 2008 Έτος Καραγάτση και την Παρασκευή αρχίζει σημαντικό συνέδριο για τον Καραγάτση στο Μουσείο Μπενάκη- αναμένεται να ρίξουν φως σε αυτή την ιδιαίτερη περίπτωση της ελληνικής πεζογραφίας, την οποία η κριτική της εποχής είδε με καχυποψία.

«Ήταν ντόμπρος, ζωντανός, απονήρευτος, δίκαιος, ισχυρογνώμων, οξύθυμος», θυμάται η Μαρίνα Καραγάτση, κόρη του συγγραφέα: «Αγαπούσε τα παιδιά και τα ζώα, φοβόταν τους ενηλίκους. Αιωνίως άυπνος, κοιμόταν δύσκολα και μήνες νύστας βάραιναν το κάθε του βλέφαρο. Αλλάζαμε σπίτι κάθε δύο χρόνια για περισσότερη ησυχία. Οι φωνές του όμως ακούγονταν από τον δρόμο. Ποτέ δεν τόλμησε να εκφράσει τα πραγματικά του αισθήματα και τα εξέφραζε στρεβλά, άγαρμπα. Η μητέρα μου, σε συνέντευξή της μετά τον θάνατό του, είχε πει: «Δεν ήταν φτηνός, μικρός σε τίποτα»». Τον θεωρούσαν «γεννημένο πεζογράφο», εννοώντας με αυτό άλλοτε το ταλέντο του και άλλοτε ότι έγραφε με προχειρότητα παρατηρεί ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Βαγγέλης Αθανασόπουλος. «Η πρόσληψή του από την κριτική της εποχής ήταν συμπλεγματική, γι΄ αυτό και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια μελέτης του έργου του».

«Ο Καραγάτσης ήξερε να στήνει τον μύθο συναρπάζοντας τον αναγνώστη του και κάνοντάς τον να θέλει να μάθει τι θα γίνει παρακάτω. Η αμφιθυμία της κριτικής είχε να κάνει με το ότι στην Ελλάδα δινόταν πάντα προτεραιότητα στο ύφος και όχι στον μύθο» έλεγε χθες ο πρόεδρος του ΕΚΕΒΙ Πέτρος Μάρκαρης. «Ήθελε επίσης να αιφνιδιάζει τον αναγνώστη και γι΄ αυτό ασχολήθηκε με πολλά είδη. Μέχρι και αστυνομικό έχει γράψει. Ο «Κίτρινος Φάκελος» είναι από τα καλύτερα αστυνομικά που έχω διαβάσει. Και δεν εννοώ μόνο ελληνικά».

Διήμερο Συνέδριο


«Μ. Καραγάτσης: ιδεολογία και ποιητική» είναι ο τίτλος μεγάλου συνεδρίου που οργανώνει το Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210-

3453.111) την Παρασκευή 4 και το Σάββατο 5 Απριλίου. Οργανωτική επιτροπή: Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Δημήτρης Αρβανιτάκης, Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Σταύρος Ζουμπουλάκης. Θα επικεντρωθεί στη σχέση του Καραγάτση με το ιστορικό παρελθόν, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και τα ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του, αλλά και τη δημιουργία του. Στους ομιλητές περιλαμβάνονται οι Ελισάβετ Κοτζιά, Τζίνα Πολίτη, Αγγέλα Καστρινάκη, Νίκος Καραπιδάκης, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Δημήτρης Ραυτόπουλος, Μένης Κουμανταρέας, Δημοσθένης Κούρτοβικ, Στρατής Πασχάλης, Χρήστος Χωμενίδης κ.ά.

Έτος Καραγάτση


Το ΕΚΕΒΙ έχει προγραμματίσει:

● Έκδοση λευκώματος με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, χρονολόγιο, αποσπάσματα από βιβλία του και κριτικές (επιλογή Δημήτρης Αγγελής, σχεδιασμός Σταύρος Κούλας).

● Κινητή έκθεση με αρχειακό υλικό, συνοδευόμενη από το ντοκιμαντέρ «Μ.

Καραγάτσης» του Τάσου Ψαρά.

● Διαγωνισμό Διασκευασμένου Σεναρίου με θέμα από το έργο του Μ. Καραγάτση (υποβολή αιτήσεων 1-5 Ιουλίου).

● Διημερίδα με θέμα «Όψεις του Μ. Καραγάτση» στη Στοά του Βιβλίου, 3-4 Οκτωβρίου (πληροφορίες: http://www. ekebi.gr).