ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ ΩΣ ΕΛΕΓΕΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑΣ. ΩΣΤΟΣΟ ΤΟ ΝΕΟ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΑΤΕΣΙ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ, ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ, ΚΑΤΑΔΥΣΗ ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΨΥΧΗΣ ΑΝΤΙΔΙΑΣΤΕΛΛΟΝΤΑΣ
ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ ΕΡΩΤΑ
ΚΑΙ ΣΑΡΚΙΚΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑΣ- ΧΩΡΙΣ, ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ, ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ
Το νέο μυθιστόρημα του Παύλου Μάτεσι βρίθει συμβολισμών. Είναι επίσης γεμάτο από ελληνική μυθολογία και από δραματουργικά στοιχεία- η ελληνική αρχαιότητα είναι με ποικίλους τρόπους παρούσα στο φόντο του βιβλίου. Περιγράφει όμως μια σύγχρονη ιστορία. Ιστορία με πολλές αναγνώσεις, σαρκική αλλά και ψυχική, ομοφυλοφιλική αλλά και άφυλη, ερωτική αλλά και υπαρξιακή, ιστορία αθωότητας και ενοχής, πένθους και αναγέννη- σης, ιστορία σύγχρονη αλλά και διαχρονική.

Ο κεντρικός ήρωας λέγεται Ερμής. Στο επάγγελμα χρηματιστής, όπως ο κερδώος Ερμής, αλλάζει στον δρόμο πετσί και γίνεται Ερμής ψυχοπομπός, αυτός που οδηγεί τις ψυχές στον Άδη. Από ένα τυχαίο γεγονός που δίνει κίνηση στον μύθο, στα πόδια του 35χρονου Ερμή μπλέκει ένας νεαρός, ο Μυρτίλος (στη μυθολογία γιος του Ερμή και της Φαέθουσας). Τον φωνάζουν Μύρτο, όπως τον ήρωα προηγούμενου μυθιστορήματος του Μάτεσι- οι ήρωές του μπαινοβγαίνουν στα μυθιστορήματά του, κάτι που έχει «κλέψει» από τον Φώκνερ, συγγραφέα που τον έχει επηρεάσει. Στο ομώνυμο μυθιστόρημά του ο Μύρτος είχε γεννηθεί και παραμείνει κοιμώμενος. Στο τωρινό, το Αλδεβαράν, είναι ξύπνιος αλλά πεθαίνει νέος. Η προσωπική του ιστορία είναι αρκετά τραγική, έχει υιοθετηθεί από οικογένεια μικροαστική και συμπλεγματική με την οποία ανέπτυξε σχέσεις μίσους. Ο Ερμής από την άλλη είναι οικονομικά εύρωστος, αλλάζει τις γυναίκες σαν τα πουκάμισα, ζει πάντως συμβατικά. Η ξαφνική εμπλοκή του Μύρτου στη ζωή του γίνεται καταλύτης. Χωρίς ποτέ να αγγίξει ο ένας τον άλλον δημιουργείται – συνειδητά από τον Μύρτο, ασυνείδητα από τον Ερμήένας έρωτας πλατωνικός και ο Μύρτος αυτοκτονεί τη στιγμή ακριβώς που ο Ερμής αρραβωνιάζεται μια γυναίκα.

Ταυτόχρονα τον ορίζει γενικό κληρονόμο του.

Φαροφύλακας

Ο Ερμής εγκαταλείπει σχεδόν τα εγκόσμια και γίνεται φαροφύλακας στον φάρο που κληρονόμησε από τον Μύρτο. Ο Φάρος, που λέγεται Φαέθων, σαν τον γιο του Ήλιου, φιλοξενεί στη λιγοστή γη που τον περιτριγυρίζει τον τάφο του Μύρτου- καθώς ο Ερμής αποφασίζει να τον θάψει εκεί. Ο Ερμής πηγαίνει τακτικά στον οίκο ανοχής του απέναντι νησιού (οι γυναίκες στο μυθιστόρημα αντιμετωπίζονται κυρίως σαρκικά και έχουν δευτερεύουσα θέση), ωστόσο ο πραγματικός έρωτας, σαν άλλος καθοδηγητικός φάρος, βρίσκεται στο πένθος του παλιού εαυτού και στην αναγέννηση του νέου, που προκάλεσε η μοιραία σχέση. Παρόλο που το κείμενο της διαθήκης του Μύρτου είναι διακήρυξη υπεροχής της ύλης έναντι του πνεύματος («τις ψυχές τις αφήνουμε στην άκρη», «εγώ, ίσον το σώμα μου»), σωματικός έρωτας μεταξύ τους δεν υπήρξε ποτέ. Και στη μοναδική σκηνή ομοφυλοφιλικού έρωτα με έναν αναιδή περαστικό τουρίστα, ο Ερμής δείχνει να εκλαμβάνει το γεγονός ως αυτοτιμωρία ή ως εκπλήρωση μιας υποθετικής επιθυμίας του Μύρτου.

Παύλος Μάτεσις

ΑΛΔΕΒΑΡΑΝ

ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, 2007, ΣΕΛ. 208,

ΤΙΜΗ 12 ΕΥΡΩ