Μερικοί Κινέζοι δικηγόροι, που όμως αυξάνονται και πληθύνονται ολοένα, ασκούν πιέσεις για να αλλάξει το δικαστικό σύστημα της χώρας. Τα πολιτικά εμπόδια που βρίσκουν στον δρόμο τους είναι τεράστια, αλλά η πρωτοβουλία τους έχει απήχηση. Στην Κίνα, η Δικαιοσύνη είναι ακόμη κάτι το ζητούμενο, δεν είναι κάτι δεδομένο.


Όποιος παρατηρούσε τον δικηγόρο Τσεν Μπουλέι να υπερασπίζεται την υπόθεσή του, εύκολα θα μπορούσε να ξεχάσει πως αυτή η υπόθεση ήταν σχεδόν σίγουρα χαμένη. Στο δικαστήριο της βορειοανατολικής κινεζικής πόλης Χαϊτσένγκ, τα επιχειρήματά του έδειχναν τόσο ισχυρά που είχαν κατακτήσει το ακροατήριο. Ανάμεσά του, πολλοί έσφιγγαν τις γροθιές συνεπαρμένοι, σαν οπαδοί που παρακολουθούσαν κάποιο αθλητικό γεγονός. Ο πελάτης του Τσεν, ένας πενηντάχρονος εργάτης ορυχείου ονόματι Ζάο Ζιτιάν, δικαζόταν με την κατηγορία της «συγκέντρωσης όχλου με σκοπό τη διατάραξη της κοινωνικής τάξης»- ένα ποινικό αδίκημα με πολιτική φόρτιση, που συχνά επιστρατεύεται για να αναγκαστούν να σωπάσουν όσοι Κινέζοι πολίτες συναθροίζονται για να εκφράσουν τα παράπονά τους κατά της εργοδοσίας ή της κυβέρνησης.

Η αστυνομία της Χαϊτσένγκ είχε συλλάβει τον Ζάο πέντε μήνες νωρίτερα, όταν αυτός έλαβε μέρος σε μια διαδήλωση με άλλους 100 απολυμένους εργάτες της εταιρείας Αϊχάι Ταλκ που ζητούσαν τα επιδόματα τα οποία η επιχείρηση είχε παρακρατήσει παράνομα για οκτώ χρόνια. Είναι πολύ σπάνιο κάποιος με αυτή την κατηγορία να αποφύγει την καταδίκη. Όμως, με τον Τσεν στην υπεράσπιση, που κρατούσε στο χέρι τον κινεζικό ποινικό νόμο και αποκάλυπτε τη μια μετά την άλλη τις «τρύπες» στο κατηγορητήριο, όλα έδειχναν ότι ο Ζάο θα μπορούσε να αποχωρήσει από την αίθουσα του δικαστηρίου ελεύθερος. Δεν τα κατάφερε. Καταδικάστηκε σε τριετή φυλάκιση.

Υπάρχει τεράστιο χάσμα ανάμεσα στο γραπτό κινεζικό δίκαιο και την πραγματικότητα που επικρατεί στη χώρα

Αποφασισμένοι.

Ο Τσεν απογοητεύτηκε. Αλλά δεν εξεπλάγη. Όπως και άλλοι δικηγόροι σαν κι αυτόν, είναι αποφασισμένος να υπερασπίζεται ακόμη και υποθέσεις που γνωρίζει ότι πιθανότατα δεν πρόκειται να κερδίσει. Αυτοί οι δικηγόροι- «δικηγόροι δικαιωμάτων», όπως θέλουν να αυτοαποκαλούνται- συμμερίζονται την πεποίθηση ότι το δίκαιο μπορεί να χρησιμεύσει για να αλλάξει η επικρατούσα κατάσταση. Αν και δεν αποτελούν κίνημα, έχουν γίνει μια σημαντική δύναμη. Σε μια χώρα που είναι αλλεργική σε οποιαδήποτε αμφισβήτηση της εξουσίας, προκαλούν θόρυβο για τα πάντα, από τις παράνομες κατασχέσεις γαιών, τη ρύπανση και τη σεξουαλική παρενόχληση μέχρι τις τιμές των εισιτηρίων στα τρένα. Κυρίως, το έργο τους ξεγυμνώνει το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στο γραπτό κινεζικό δίκαιο και την πραγματικότητα που επικρατεί στη χώρα. Αυτοί οι δικηγόροι, σχολιάζει το περιοδικό «Τάιμ», ίσως να αποτελέσουν το εργαλείο με το οποίο θα γεφυρωθεί αύριο, μεθαύριο αυτό το χάσμα.

Το ραβδί του νόμου είναι βαρύ


Το 2003, μήνυση που κατέθεσαν συγγενείς του Σαν Ζιγκάνγκ, ενός άνδρα που είχε ξυλοκοπηθεί μέχρι θανάτου σε αστυνομικό τμήμα, μετά την προσαγωγή του εκεί επειδή δεν κρατούσε μαζί του ταυτότητα, είχε προκαλέσει κατακραυγή. Ιδιαίτερα στις κινεζικές ιστοσελίδες. Τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Σαν, η κυβέρνηση κατήργησε τους νόμους βάσει των οποίων οι αστυνομικοί τον είχαν κρατήσει. «Οι καλύτεροι δικηγόροι πρέπει να γνωρίζουν πώς παίζεται το παιχνίδι της δημοσιότητας», λέει η Φίλις Τσανγκ, ειδικός στη μεταρρύθμιση του κινεζικού νομικού συστήματος. «Χωρίς τα μέσα ενημέρωσης, σπάνια μπορούν να καταφέρουν κάτι από μόνοι τους».

Το ψήσιμο του βατράχου γίνεται αργά…


Μια υπόθεση που καλύφθηκε εκτενώς από τα ξένα μέσα ενημέρωσης, αλλά όχι και από τα κινεζικά, ήταν του Τσεν Γκουανγκτσένγκ, ενός τυφλού ακτιβιστή που είχε συλληφθεί πριν από δύο χρόνια, όταν είχε προσπαθήσει να βοηθήσει τα θύματα μιας εκστρατείας για αναγκαστική άμβλωση να μηνύσουν την κυβέρνηση. Καταδικάστηκε σε τετραετή φυλάκιση τον περασμένο Αύγουστο για καταστροφή περιουσίας και «συγκέντρωση όχλου με σκοπό την παρεμπόδιση της κυκλοφορίας». Δευτεροβάθμιο δικαστήριο διατήρησε την ίδια ποινή.

Έξω από τα δόντια. Δικηγόρος του Τσεν Γκουανγκτσένγκ ήταν ο Γκάο Ζισένγκ, ένας που συνήθως υπερασπίζεται διωκόμενους χριστιανούς και μέλη της εκτός νόμου αίρεσης Φαλούν Γκονγκ. Ο Γκάο τα είπε έξω από τα δόντια και μίλησε για «γκάνγκστερ του Κομμουνιστικού Κόμματος». Συνελήφθη με την κατηγορία της υποκίνησης σε στάση. Την υπεράσπισή του ανέλαβε ο Τενγκ Μπιάο, λέκτορας στο Κινεζικό Πανεπιστήμιο Πολιτικής Επιστήμης και Δικαίου. «Αν θες να ψήσεις ένα βάτραχο, δεν τον πετάς απλώς μέσα σε βραστό νερό, πρέπει να αρχίσεις να το ζεσταίνεις σιγά σιγά», λέει ο Τενγκ, που έχει ήπιες μεθόδους. Όμως αυτό δεν εμπόδισε τις αρχές να του απαγορεύσουν να δει τον πελάτη του. Οι δικαστές του «εξήγησαν» ότι ο Γκάο είχε αρνηθεί την υπεράσπιση, αλλά όταν ο Τενγκ ζήτησε να του το αποδείξουν, τον αγνόησαν. Ο Γκάο καταδικάστηκε σε τριετή φυλάκιση με πενταετή αναστολή. Στο εξής θα πρέπει να προσέχει πολύ τι λέει και τι κάνει.

Τελευταία Νέα